Vorontsov Sarayı (Ukraynaca: Воронцовський палац; Rusça: Воронцовский дворец) veya Alupka Sarayı[2]Kırım'daki Alupka kasabasının yanındaki Kırım Dağları'nın dibinde bulunan tarihi bir saraydır.
Vorontsov Sarayı, Kırım'daki en eski ve en büyük saraylardan birisi[3] ve Kırım'ın güney sahilindekinde en popüler turistik mekânlarından birisidir.[4][5]
Saray tamamlandığında Rusya İmparatorluğu'nun elit yönetici sınıfının birçok üyesi tarafından ziyaret edilmiştir; bu büyük ölçüde varlıklı soylularının çoğunluğu bu yüzden kendi yazlıklarını oluşturmak için Kırım'a taşınmıştır. 20. yüzyılın başlarında aristokratların birçoğu değil fakat aynı zamanda imparatorluk ailesinin üyeleri ve Çar'ın kendisi de dahil olmak üzere çevrelerinde çeşitli mimari tarzda sarayları vardır.
Sarayın önemli özelliği 40 hektar (99 dönüm) yeşillik ve ormanlık alanının Almanpeyzaj mimarıCarolus Keebach tarafından düzenlenerek yan yana bitişik parklardan oluşmasıdır.[11][12] Bugün Vorontsov Sarayı, "Alupka Sarayı-Park Kompleksi"nin bir bölümüdür.
Rusşairİvan Bunin sarayı 1900 yılında ziyaret etmiş ve "К прибрежью моря длинная аллея ..." başlıklı kısa bir şiir yazmıştır.[14]
Tarihi
Napolyon Savaşları'nı takip eden dönemde canlı bir kozmopolitan toplum odaklı yeni şehir Odessa, bir avuç görkemli Rus aristokratlar ve tıpkı Sofia Kiselyova ve Karolina Sobańska gibi güzel Leh leydileriyle Rusya'nın güney başkenti olarak ortaya çıktı. Filipp Vigel'e göre Odessa'daki genel valinin sarayı bir "imparatorluk prensinin küçük başkenti" gibi görünüyordu.[15] Odessa'da birçok neoklasik tarzında binalar ortaya çıkarken Kırım hâlâ bir yaban ve egzotik hinterlanti olarak algılanıyordu. 1820'lerin ortalarında yaşayanlar, Kırım'ın güzelliğini dayanak alarak Aleksandr Puşkin'in Bahçesaray Çeşmesi şiiri ve Adam Mickiewicz'in Kırım Soneleri gibi son derece popüler romantik eserlere imza attılar. Her iki şair de Kırım Hanlığı'nın 1783 yılındaki çöküşüne kadar abartılı bir şekilde gözde büyütülmüş George Gordon Byron'un şark romantizmleri ve Kırım Tatar geleneklerinin egzotik bir diyarıyla büyülenmiştiler.
Vorontsov, 1823 yılında Alupka'da yeni bir sarayın yeri için yerel Tatarlardan arazi satın aldı. Ancak satın almanın olması için Vorontsov'un yeni bir cami yaptırması gerekli kılındı.[18] Zaten arazinin bir bölümü Grigoriy Potyomkin için 1787'de İngilizpeyzaj mimarıWilliam Gould tarafından Büyük Katerina'nın Kırım'ın Rusya'ya kansız ilhakına takiben bir ziyaretin bölümünde arazin Potemkin'in "iyileştirilmeleri"'nin bir parçası olarak iyi ağaçlarla ekilmişti.[18] Arazinin mülkiyetinin satın alındığı gün Vorontsov hemen Alman bahçıvan Karl Kebach'i ileride önerilen sarayın arazisi, zemininin düzeni ve bahçelerini iyileştirmesi için işe aldı.[18]
1824'te mimar Philip Elson, yeni saray inşa edilirken Vorontsov ailesinin yaşaması için küçük bir ev inşası için görevlendirildi. Şimdi şekli çok değiştirilmiş ve Asiatic Pavilion olarak da bilinen bu bina hâlâ ayaktadır.[18]
Aslında Prens, böyle bir tasarımın yürütülmesi için tamamen klasik bir tasarım ve planlar istemişti Chestar'daki mimar Thomas Harrison ve Odessa mimarı Francesco Boffo'dan.[18] İki mimar önceden Vorontsov'un Odessa'daki resmi rezidansı için tasarımında birlikte çalışmışlardı. Harrison'ın planlarında Alupka'daki sarayın klasik bir villa olacağı belirtiliyordu. Planlar bahçe cephesinde denize bakan iki kat daha büyük klasik bir eksedra gösteriyordu.[18]
İnşaat 1828'de başladı, ancak binanın temelleri yükselmeden önce inşaat Haziran 1831'de askıya alındı. Bu olmuş olabilir, çünkü mimar Harrison önceki yılda ölmüş ve Boffo belki de başka bir seçeneği olmadığı için tek başına çalışmak zorunda kalmış olabilir.[18]
^Alupka Sarayı (Ukraynaca: Алупкінський палац; Rusça: Алупкинский дворец) ismi Sovyet zamanında[1]Vorontsov ailesine olan atıfından dolayı koyulmuştur.
^Shirokov, O. "Alupka Park". The Crimean sights. Taurical National University. 26 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ağustos 2011.
^"Vorontsovsky palace". Crimean Architectural Portal (Rusça). 24 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2011.
^Е. И. Индова. Крепостное хозяйство в начале XIX века. Moscow, 1955. Page 36.
^Т. Брагина, Н. Васильева. Путешествие по дворянским имениям южного берега Крыма. Таврия, 2001. Стр. 113.
^abcdefghBrett, C.E.B. (2005). Towers of Crim Tartary: English and Scottish architects and craftsmen in the Crimea, 1762–1853. Donington, Lincolnshire: Shaun Tyas. ISBN 978-1-900289-73-3