PROFILPELAJAR.COM

Vegas Çatışması
	Hook Muharebesi
Tarih	28 - 29 Mayıs 1953
Bölge	Kuzey Kore
Sonuç	Türk Tugayı zaferi
Taraflar
Birleşmiş Milletler; ABD; Güney Kore; Türkiye	Çin Halk Kurtuluş Ordusu
Komutanlar ve liderler
	Türk Tugayı; Sırrı Acar
Kayıplar
Türk Tugayı:; 151 şehit; 241 yaralı	2.000

Vegas Çatışması, Kore Savaşı'nın son aşamasında Çin Halk Kurtuluş Ordusu'nun Hook Muharebesi (en:Battle of the Hook) kapsamında giriştiği taarruz sırasında Türk Tugayı'nca tutulan mevzilere karşı girişilen saldırı sonucu yaşanan bir çatışmadır. Kore Savaşı'nın siper savaşına dönüşmesi sonucunda taraflar ateşkes için görüşmelere başlamışlardı. Ancak görüşmeler uzayıp gitmekte, bir sonuç elde edilememekteydi. Çin Halk Gönüllü Ordusu, son bir taarruzla cephedeki dengeyi lehine değiştirmek ve ateşkes görüşmelerinde iradesini karşı tarafa dayatmak için hazırlıklara başladı ve 28 Mayıs 1953 tarihinde taarruza geçti. İki gün boyunca, yaklaşık otuz saat kesintisiz olarak süren kanlı çatışmaların sonunda Çin kuvvetleri taarruz gücünü yitirdi ve mevziler Türk kuvvetlerinin elinde kaldı. Cephede de bir sonuç elde edilememesi üzerine barış görüşmelerinden başka seçenek kalmamıştı.

Harekât öncesi

Genel olarak

Japonya'nın 1945'te teslim olmasından sonra Kore topraklarında 38. paralelin kuzeyi Sovyet kuvvetlerince, güneyi ise Amerikan kuvvetlerince işgal edilmiş ve her iki bölgede yerel ama kukla hükûmetler kurulmuştu. Bu durum 1950 yılı Haziran ayına kadar, bölgede her iki taraf arasındaki gerginlik artarak devam etti. Kuzey Kore ve Çin kuvvetleri, 25 Haziran 1950 tarihinde 38. paraleli geçip Güney Kore topraklarını istilaya başladı. BM Güvenlik Konseyi, 27 Haziran 1950 tarihinde üye devletleri Güney Kore'ye yardım etmeye çağıran karar tasarısını kabul etti. Bunun üzerine Birleşmiş Milletler kararıyla bölgeye BM askeri gönderildi. Bu kuvvetlerin önemli bir bölümü Amerikan birlikleridir. BM kuvvetleri kısa sürede Kuzey Kore birliklerinin taarruzlarını püskürttü ve neredeyse Yalu Nehri'ne kadar ilerledi. BM kuvvetlerinin Çin sınırına bu denli yaklaşması üzerine gönüllü Çin kuvvetleri de savaşa katıldı. Hızla gelişen Çin karşı taarruzu BM kuvvetlerini 38. paralelin güneyine doğru geri atmıştır. Bu duruma Amerika'nın tepkisi, bölgedeki kuvvetlerini artırmak olmuştur. Savaş kısa sürede Çin - Amerikan savaşına dönüşmüştür. Bu sırada Sovyetler Birliği, Kuzey Kore ve Çin'e askeri malzeme yardımı yapmaya başladı. BM kuvvetleri 1951 yılının Haziran ayında Imjin Nehri - Chorwon - Kumhwa hattına kadar (38. paralel) ilerleme sağlamışlardır. Bu noktadan itibaren savaş her iki tarafa da tayin edici bir sonuç getirmedi. İzleyen iki yıl süresince geniş çaplı bir harekâta iki taraf da girişemedi. Çatışmalar, pusu, keşif ve cephe hattında kısmi çatışmalar olarak devam etti, taraflar silah yoluyla amaçlarına ulaşamayacak noktaya geldiler. Bir nükleer dünya savaşı tehlikesi karşısında 1953 yılının Temmuz ayında ateşkes sağlanarak 38. paralel hattında bir askerden arındırılmış bölge oluşturuldu. Bölgedeki savaş, Amerikan ve Sovyet kuvvetleri yerine Kuzey ve Güney Kore birliklerinin çarpıştığı bir iç savaş olarak devam etti. Ancak Panmunjon'da sürmekte olan barış görüşmeleri bir sonuç sağlamadan, sık sık kesilerek uzlaşma sağlanamıyordu. Tarafların yeniden askerî harekâtlara girişme olasılığı giderek artmaktaydı. Sonuçta cephedeki kuvvetler savunma hatlarını berkitip karşı tarafın taarruzunu beklemeye koyuldular. Kuzey Kore ve Çin kuvvetleri kısa süre sonra Türk mevzilerine büyük kuvvetler kullanarak bir taarruz başlattı, ya cepheyi yaracak ya da barış görüşmelerinde kendi görüşlerini dayatmasını sağlayacak bir üstünlük kazanacaktı.

Türk Tugayı

Sovyet baskısına karşı müttefikler arayan ve bu sebeple NATO'ya girmek isteyen Türkiye, bu isteklerini daha kolay elde etmek ve Amerika'ya yakınlaşmak amacıyla Kore Savaşı'na bir tugay yollamıştır. Tuğgeneral Tahsin Yazıcı komutasındaki 259 subay, 18 askeri memur, 4 sivil memur, 395 astsubay, 4414 erbaş ve er olmak üzere 5090 kişilik 1. Türk tugayı, 17 Eylül 1950'de İskenderun limanından hareket ederek 12 Ekim 1950'de öncü takım Pusan limanına ulaştı ve 17 Ekim'de ana birliği de Pusan'dan karaya çıktı. Aynı gün Pusan'dan hareket ederek 20 Ekim'de Taeg'a varıp, süratle kuzeye doğru ilerleyen Birleşmiş Milletler ordularına iştirak etti. 10 Kasım'da Taeg'dan hareket ederek 21 Kasım'da Kunuri'ye vararak Amerikan 9. Kolordusu'nun sağ kanadında konuşlandırıldı.

Muharebe

Türk Tugayı, 3 Mayıs 1953 tarihinde Seul'ün kuzeyinde savunma görevindeydi. Tugay'ın savunma mevzileri, asıl muharebe hattının 600 metre ilerisindeki tepeler hattıdır. Çin kuvvetleri muharebe ileri karakol mevzilerine 15 Mayıs'ta ilk saldırısını yaptı ancak savunmayı atamadı.

Türk Cephede kesin bir sonuç almak üzere ayrıntılı olarak hazırlanmış bir planla taarruz 28 Mayıs 1953 tarihinde saat 19:48'de başlatıldı. Gerek taarruz tekniği gerekse mücadele azmi, takdire değer bir düzeydeydi. Otuz saat boyunca sürdürülen taarruz, karşı taarruz ve savunmalarda Kore kuvvetleri, erinden generaline kadar, amaçlarına ulaşmak uğruna tüm güçlerini ortaya koyarak mücadele ettiler.^[2] Taarruzlar Garson Tepe, Küçük Vegas Tepe, Büyük Vegas Tepe ve Elko Tepe kesimlerini hedef almıştır. Taarruzun esas yükü Türk Tugayı'nın 2. Taburu cephesinde yoğunlaşmıştır. Söz konusu tepeler iki gün boyunca defalarca el değiştirdi. Taarruz, 28 Mayıs günü 19:48'de sis bombalarıyla başladı. Ani baskın etkisiyle siperlere saat 20:00'da girildi. Türk kuvvetlerinin karşı taarruzu saat 21:15'te ateş desteği altında başladı. Bir korugan, 21:51'de elbombalarıyla girişilen bir süngü hücumuyla geri alındı. Saat 21:58'de Büyük Vegas Tepe, Türk birliğinin süngü hücumuyla geri alındı. Ancak 22:08'de bu mevziler elden çıktı. Saat 22:40'ta takviye ediliş olan bu tepe, yeni bir Türk karşı taarruzu başlatıldı. Bu arada 22:45'te Çin kuvvetleri Garson Tepe'ye taarruza geçti. Büyük Vegas, saat 23:15'te Türk kuvvetlerinin eline geçti. Türk taarruzu aynı saatte Elko Tepe mevzilerine yeniden girdi. Saat 23:34'te Küçük Vegas Türk tarafınca alındı. Çin kuvvetleri Elko ve Garson Tepelere saat 23:30'da yeniden taarruza geçti. Bu saatler savunma açısından en kritik saatler olmuştur. İletişim (kablolu ve kablosu) tümüyle kesildi ve ileri hatlarda mühimmat sıkıntısı yaşanmaya başlandı.

Gün ışımadan önce ileri hat mevzilerini ele geçirmeye çalışan Çin kuvvetleri saat 00:40'ta Küçük Vegas'a taarruz başlattı. Diğer taraftan 01:20'de Garson Tepe siperlerine girdi. Saat 03:23'te Küçük Vegas mevzileri Çin birliklerinin eline geçti ve gelen takviyeleri karşılamak üzere ilerlemeye başladılar. Türk Tugayı Komutası 03:47'de Büyük Vegas için taarruz emri verildi. Büyük Vegas Tepesi 10:50'de geri alındı ve bu arada Türk birlikleri Küçük Vegas ve Garson Tepe mevzilerine girdiler. Tepelerde adam adama çatışmalar sürerken saat 19:33'te Büyük ve Küçük Vegas üzerine yeni bir Çin hücum dalgası başladı.

Saat 20:50'de Tümen Komutanlığı Vegas'ı tahliyeye karar verdi. Piyade emir üzerine 21:09'da Vegas'ı tahliye etti. Bu çekilmenin üzerine Büyük Vegas, Elko ve Garson Tepe Çin kuvvetlerinin eline geçti. Ancak taarruz gücünü yitirmesi nedeniyle ana mevzilere taarruz etmeye girişemedi.

General Rigdway'a göre Türk Tugayı'ndan 104 kayıp verilip 376 asker yaralanmıştır. Çin kuvvetlerinin kaybı ise 2.200 olup 1.075 asker yaralanmıştır. Türkiye Muharip Gaziler Derneği'ne göre ise Türk kayıpları 151'dir ve yaralıların sayısı 241 olarak görünmektedir.^[1]

Bu muharebese savaşın gidişatını kesin bir biçimde etkilemiştir.