Usame bin Zeyd'in Seferi

Usame bin Zeyd'in Seferi, Haziran 632'de gerçekleşen, Usame bin Zeyd liderliğindeki ilk Müslüman Halifeliğinin Müslüman güçlerinin Bizans Suriye'sine baskın düzenlediği bir askeri seferdi.[1][2]

Veda Haccı'ndan sonra Muhammed, Usame bin Zeyd'i Bizans İmparatorluğu'ndaki Belka bölgesini fethedecek bir keşif kuvvetinin komutanı olarak görevlendirdi. Muhammed, ailesi hariç tüm sahabelere, Usame'nin babası ve Muhammed'in evlatlık oğlu Zayd bin Harise'nin öldürüldüğü Mute Muharebesi'ndeki Müslüman yenilgisinin intikamını almak için Usame ile Suriye'ye gitmesini emretti.[3]

Usame'nin seferi başarılı oldu ve ordusu, Bizans topraklarını başarılı bir şekilde fetheden ve bu topraklara baskın düzenleyen ilk Müslüman güç oldu, ayrıca her ikisi de Usama'nın yaşamı boyunca gerçekleşen Müslümanların Levant ve Mısır'ı fetihlerinin yolunu açtı.

Arka plan

Mute Muharebesi, Eylül 629'da, Ürdün Nehri ve Kerek'in doğusundaki Mute köyü yakınlarında, İslam peygamberi Muhammed'in güçleri ile Bizans İmparatorluğu'nun güçleri ve Arap Hristiyan Gassani vasalları arasında gerçekleşen bir savaştı. Tarihi İslami kaynaklarda, bu savaş genellikle Müslümanların Muhammed'in Busra'ya giden bir elçisini idam eden bir Gassani eyleminden sonra Gassanilere karşı misilleme girişimi olarak tanımlanır.[4]

Savaş sırasında Müslüman ordusu bozguna uğradı.[5][6] Üç Müslüman liderin (Usame'nin babası Zeyd bin Harise dahil) öldürülmesinden sonra, komuta Halid bin Velid'e verildi ve Halid geri kalan güçleri kurtarmayı başardı.[5] Hayatta kalan Müslüman güçler Medine'ye çekildi.

Veda Haccı'ndan sonra Muhammed, Usame bin Zeyd'i Bizans İmparatorluğu'ndaki Belka bölgesini fethedecek bir keşif kuvvetinin komutanı olarak görevlendirdi. Bu seferin belirtilen amacı, Usame'nin babası ve Muhammed'in evlatlık oğlu Zeyd bin Harise'nin öldürüldüğü Mute Muharebesi'ndeki Müslüman kayıplarının intikamını almaktı.[3]

Saldırı

Usame'ye, Muhammed tarafından Belka ve Darum'a saldırması emredildi.[7] Birkaç hafta sonra Muhammed hastalandı ve Ebubekir ve Ömer gibi Müslüman yaşlılar, o sırada 20 yaşında olan ve bir orduyu yönetemeyecek kadar genç olduğunu düşündükleri Usame'nin komutasına girmeye direndiler.[8] Muhammed bu endişeleri önemsemedi.[2][9]

Bu olaydan Sahih-i Buhari'de şöyle ifade edilmektedir:

Peygamber, Usame'yi (Suriye'ye gönderilecek) askerlerin komutanı olarak atadı. Müslümanlar Usame hakkında (olumsuz) konuştu. Peygamber şöyle dedi: "Usame hakkında konuştuğunuzu duydum. (Bilin ki) Şüphesiz Üsame bin Zeyd bana, insanların en sevimlisidir." Sahih-i Buhârî, 5:59:744

Seferden ayrıca Sahih-i Buhârî, 5:59:745 ve Sahih-i Buhârî, 5:59:552'de de bahsedilmektedir.

Usame 1000 süvari askeri olmak üzere yaklaşık 3000 kişilik bir kuvvet topladı ve Ebu Bekir seferde Usame'ye katılmayı planlamıştı. Usame ayrıca, öncül casuslar da gönderdi, casuslardan düşman ordusunun kendilerine doğru ilerleyen bir ordunun farkına varmadığını öğrendi.[10]

Her şeye rağmen, 8 Haziran'da Muhammed'in ölümü nedeniyle sefer ertelendi ve Ebu Bekir Medine'de halife seçildi.[11] Muhammed'in ölümüyle birlikte,Peygamberin bazı sahabeleri Muhammed'den sonra İslam cemaatinin yeni lideri olarak seçilen Ebu Bekir'i, Usame'nin genç olması nedeniyle ordunun komutanı olarak Ömer bin Hattab'ı seçmeye ikna etmeye çalıştı. Ancak Ebu Bekir, Muhammed'in kararını tekrar teyit etti ve seferin Usame'nin önderliğinde gerçekleştirileceğini belirtti.[12] Daha sonra Usame'den Ömer bin Hattab'ın yönetimine yardım etmek için Medine'de kalmasına izin vermesini istedi ve Usama bunu yapmak zorunda kaldı.

Taberi'ye göre, Usame Suriye seferine çıkmadan ve baskın yapmadan önce, Ebu Bekir, Usame'den on savaş kuralına uymasını emretti.[13] Ebu Bekir'in on kuralı geleneğinden, Muvatta'nın Sünni Hadis derlemesinde de bahsedilmektedir:[14][15]

Sonra (Ebu Bekir) dedi ki: "Ey ordu, dur ve sana emredeceğim on şeyi dinle; onları ezberle. İhanet etmeyeceksiniz, sadakatsiz davranmayacaksınız, aldatmayacaksınız, sakatlanmayacaksınız, ne küçük bir çocuğu, ne yaşlı bir adamı, ne de bir kadını öldüreceksiniz, hurma ağaçlarını kesmeyeceksiniz, onları yakmayacaksınız, meyve veren bir ağacı kesmeyeceksiniz, yemek amacı dışında bir koyun, inek veya deve kesmeyeceksiniz. Rahip hücrelerinde kendilerini ibadete adayan insanlara dokunmayacaksınız; onları yalnız bırakacaksınız ve kendilerini meşgul ettikleri şeyi yalnız bırakacaksınız. Size yiyecek çeşitleri olan kaplar getirecek bir topluluğa denk geleceksiniz; [bu yemeklerden] bir şey yerseniz, onların üzerine Allah'ın adını anacaksınız. Kafasının ortasını traş eden ve etrafında türban gibi bir saç halkası bırakan bir toplulukla tanışacaksınız; kılıçla hafifçe vuracaksınız. Devam edin, Allah'ın adıyla!"[13]

El-Taberî seferin ve Usame'nin başarılı olduğunu belirtir:

"hızla Zü'l-Merve ve vadiye doğru ilerledi ve Peygamberin yapmasını emrettiği şeyi yaptı, Kud'a kabileleri (Gassani vasalları) ve Abil arasındaki atlıları dağıttı. Esir ve ganimet aldı ve görevinin tamamlanması, geri dönüş zamanı hariç, kırk gün içinde oldu."[13]

Bu başarı, öğretileri nedeniyle Muhammed'in yokluğunda bile Müslümanların ve Raşidin Halifeliği'nin gücünü ve bağlılığını gösterdi. Usame ordusu Suriye'ye ulaştı ve Bizans topraklarına başarılı bir şekilde baskın düzenleyen ilk Müslüman güç oldu, böylece Bizans İmparatorluğu'ndan Suriye ve Mısır'ın gelecekteki Müslüman fetihlerinin önünü açtı.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

Özel
  1. ^ Atlas of the Prophet's biography: places, nations, landmarks. Dar-us-Salam. 1 Mart 2004. s. 249. ISBN 978-9960897714. 4 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2020. 
  2. ^ a b Gil, Moshe (1997) [1983]. A History of Palestine, 634–1099 (İngilizce). Ethel Broido tarafından çevrildi. Cambridge: Cambridge University Press. s. 31. ISBN 0-521-59984-9. 
  3. ^ a b A Restatement of the History of Islam & Muslims. s. 283. 
  4. ^ El Hareir & M'Baye 2011, s. 142.
  5. ^ a b Buhl 1993, s. 756-757.
  6. ^ Kaegi 1992, s. 67.
  7. ^ The last years of the Prophet (translated by Isma'il Qurban Husayn), State University of New York Press, 25 Sep 1990, ss. 163-164, ISBN 978-0887066917, 2 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 6 Kasım 2020  online 8 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  8. ^ "19 - The Life of Imam Ali: Prophet's (pbuh) Death - Dr. Sayed Ammar Nakshwani - Ramadhan 1435". YouTube. YouTube. 31 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2020. 
  9. ^ Mubarakpuri, The Sealed Nectar (Free Version), p. 303
  10. ^ Gil, Moshe (1997) [1983]. A History of Palestine, 634–1099 (İngilizce). Ethel Broido tarafından çevrildi. Cambridge: Cambridge University Press. s. 32. ISBN 0-521-59984-9. 
  11. ^ Al-Farooq a book by Shubli No'mani
  12. ^ Gil, Moshe (1997) [1983]. A History of Palestine, 634–1099 (İngilizce). Ethel Broido tarafından çevrildi. Cambridge: Cambridge University Press. ss. 31-32. ISBN 0-521-59984-9. 
  13. ^ a b c The conquest of Arabia, State University of New York Press, 1993, s. 16, ISBN 978-0791410714, 12 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 6 Kasım 2020 
  14. ^ Al-Muwatta; Book 21, Number 21.3.10.
  15. ^ Aboul-Enein, H. Yousuf and Zuhur, Sherifa, Islamic Rulings on Warfare, p. 22, Strategic Studies Institute, US Army War College, Diane Publishing Co., Darby PA, 1-4289-1039-5
Genel