PROFILPELAJAR.COM

Türkiye Ekonomik ve Sosyal Etüdler Vakfı
Türkiye Ekonomik ve Sosyal Etüdler Vakfı
Kısaltma	TESEV
Kuruluş	1994
Tür	Düşünce kuruluşu
Merkez	İstanbul
Yönetim Kurulu Başkanı	Aydın Uğur
Resmî site	tesev.org.tr

Türkiye Ekonomik ve Sosyal Etüdler Vakfı (TESEV), merkezi İstanbul'da bulunan bir sivil toplum kuruluşu.

Türkiye’nin gündemindeki sorunlar üzerine bilimsel araştırmalara dayalı politika önerileri geliştirmek ve karar organlarına etki edip kamu politikalarını etkilemek üzere çalışmalar yapan düşünce kuruluşudur. 1994 yılında akademisyenler, bürokratlar, iş adamları, yöneticiler, sanayiciler, gazeteciler, sendika liderleri ve çeşitli meslek sahiplerinden iki yüzü aşkın kişi tarafından kurulan vakfın temeli, 1961'de Nejat Eczacıbaşı öncülüğünde kurulan Ekonomik ve Sosyal Etüdler Konferans Heyeti'dir.

1994-2004 arasında yoksulluk, ekonomi, sektör politikaları ile ilgili raporlar üretmiş olan Vakıf, 2000'li yılların başında Açık Toplum Vakfı'ndan aldığı destek ve birlikte yürüttüğü çalışmalarla kamuoyunda tartışılmıştır.^[1]^[2] Günümüzde demokratikleşme, iyi yönetişim, sosyal eşitsizlikler ve kapsayıcılık, sürdürülebilir kentler ve dış ilişkiler alanlarında çalışmalar yürütür.

Tarihçe

Konferans Heyeti

Vakıf, 1961'de kurulan Ekonomik ve Sosyal Etüdler Konferans Heyeti 'nin 1994 yılında bir stratejik araştırma kuruluşuna dönüşmesi ile kurulmuştur. Türkiye'de 27 Mayıs 1960 askeri darbesi ve 1961 Anayasası’nı izleyen dönemde iş dünyasından, üniversitelerden ve farklı kesimlerden tanınmış isimler 1961'de Nejat Eczacıbaşı öncülüğünde Ekonomik ve Sosyal Etüdler Konferans Heyeti altında bir araya gelmiş; çeşitli konularda seminer ve yayınlarla ülkenin düşünce hayatında etkili olmak üzere çalışmalar yürütmüşlerdi. 50 kişilik bir Danışma Kurulu ve 15 kişilik bir Yönetim Kurulu’yla yönetilen bu kuruluş, amacının dünya deneyimlerini ülke kamuoyunun önüne getirmek, sosyal devlet anlayışına uygunluk içinde toplum refahını gerçekleştirmenin yollarını aramak olduğunu ifade etmiştir.^[3] Heyet, Türkiye’de ilk kez sermaye, devlet, üniversite ve sendika yöneticilerini bir araya getiren bir kuruluştur.^[3]

Problemlerin çözüm yollarını açık bir forum tartışmasında arayan Heyet tarafından ilk seminer, 1962 yılında Sanayide Yatırım ve Sermaye Birikimi konusunda düzenlendi.^[3] Heyetin düzenlediği yıllık konferanslara hükûmet ve devlet aygıtından başbakan, bakan düzeyinden katılımlar oldu.

Konferans Heyeti, 1966 yılından itibaren dernek olarak örgütlendi. Derneğin kurucu üyeleri; Nejat Eczacıbaşı (Fabrikatör), Behçet Osmanağaoğlu (Tüccar), Şeci Edin (İşletme Mühendisi), Vakur Versan (Profesör), Nuri Eren (Öğretmen), Robert W. Kerwin (İktisadi ve Kültürel Münasebetler Müdürü), Nezih Neyzi’dir (Öğretim Üyesi).

Vakıf

Dernek, 1994 yılında heyetin bir “stratejik araştırmalar kurumuna" dönüşmesi kararı almış; böylece Konferans Heyeti'nin deneyim ve birikimi üzerine Türkiye Ekonomik ve Sosyal Etüdler Vakfı (TESEV) kurulmuştur.^[4]

TESEV kurulduğu 1994’ten 2004 yılına kadar yoksulluk, ekonomi, sektör politikaları ile ilgili raporlar hazırladı. 2003 yılında Açık Toplum Vakfı ile çalışmalar yaptı. “İmam Hatip Liseleri: Efsaneler ve Gerçekler” (2004, Ruşen Çakır, İrfan Bozan ve Balkan Talu), “Türkiye İnsan Hakları Bilançosu 2005 İzleme Raporu” (2005, Baskın Oran),, “Değişen Türkiye’de Din Toplum ve Siyaset" (2006, Binnaz Toprak ve Ali Çarkoğlu), “Milletin Bölünmez Bütünlüğü: Demokratikleşme Sürecinde Parçalanan Milliyetçilik(ler)” (2007, Ferhat Kentel, Meltem Ahıska ve Fırat Genç) gibi araştırmalar yayımlandığı dönemde çok ses getiren çalışmalar oldu.^[5]

2004 yılında faaliyet alanları şu üç başlık altında toplandı: Demokratikleşme, İyi Yönetişim ve Dış Politika; her biri için kanaat önderleri ve akademisyenlerden oluşan danışma kurulları ve programlardan sorumlu kadrolar oluşturuldu.^[6] 2015 yılında TESEV’in çalışma alanlarına Sosyal Eşitsizlikler ve Kapsayıcılık, Sürdürülebilir Kalkınma alanları eklenmiş; kent yönetişimi ve toplumsal cinsiyet konulu çalışmalara ağırlık verilmeye başlanmıştır.^[6]

2012 yılından bu yana Düşünce Kuruluşları ve Sivil Toplum Programı'nın Düşünce Kuruluşları Küresel Endeksi sonuçlarına göre en iyi ve kamu politikalarına en çok etki eden düşünce kuruluşları listesinde yer alır; Türkiye’den bu listeden en yüksek sırada giren kuruluştur.^[7]^[8]^[9]^[10]

Vakfın amacı

Kendi tanımıyla Türkiye Ekonomik ve Sosyal Etüdler Vakfı; "bilimsel araştırmalara dayalı bulgular ile politika kararları arasında bağ kurulması için araştırmalar yürütmek, özgür düşünce ve bilgi birikiminin en geniş anlamda yayılmasına yönelik konferans, açık oturum, yuvarlak masa toplantıları düzenlemek amacıyla kurulmuş bir düşünce üretim merkezidir".

Akademisyenler, bürokratlar, iş adamları, yöneticiler, sanayiciler, gazeteciler, sendika liderleri ve çeşitli meslek sahiplerinden iki yüzü aşkın kişi tarafından kurulan TESEV'in amacı; toplumun karşı karşıya bulunduğu sorunları; sorunu birebir yaşayan halk kitlesinden öğrenerek, gerçek çözüm seçenekleri oluşturmak için çalışmalarını bilimsel yaklaşım ve yöntembilim araştırmaları ile yürüterek, akademik araştırmalar ile politik kararlar arasında bir düşünce olarak amaçlanmaktadır.

Vakıf gelirleri

2019 yılı faaliyet raporuna göre TESEV'in yıllık bütçesi 2.534.635 TL'dir.^[11]

Kurumun, 2000'li yılların başında Açık Toplum Vakfı ile olan ilişkileri ve aldığı maddi destek ülke gündeminde tartışmalı bir konu olmuştur. 2008 yılında yayımlanan bir röportaja göre TESEV'in toplam bütçesi 2 milyon doların üzerinde idi. Bunun 400.000 Amerikan doları Soros'un Vakfı tarafından karşılanmakta, geri kalanı yerli kaynaklardan temin edilmekte idi.^[12] 2007 yılında yayımlanan bir habere göre kurum Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı, Dünya Bankası ve başka organizasyonlardan ödenekler almakta idi^[13] ve 2005 - 2007 yılları arası TESEV'e Dünya Bankası'ndan 159 bin 995 dolar, 136 bin 917.49 dolar ve 36 bin 648.25 YTL, Freedom House'tan 513.85 dolar, National Endowment Democracy'den 26 bin 650 dolar, DCAF'tan (Geneva Centre for the Democratic Control of Armed Forces) 16 bin 40 Euro, European İnstitute'den 2 bin 934 dolar, UNDP'den 20 bin ve 32 bin dolar, Center for International Private Enterprise'den 20 bin dolar ve Açık Toplum Enstitüsü'nden 18 bin 598 Euro araştırma ve geliştirme faaliyetlerinde kullanılmak üzere gönderilmişti.^[13]