Tekman

Tekman
İlçe
Tekman'dan bir görünüm (Haziran 2010)
Tekman'dan bir görünüm (Haziran 2010)
Türkiye'de bulunduğu yer
Türkiye'de bulunduğu yer
Harita
İlçe sınırları haritası
ÜlkeTürkiye
İlErzurum
Coğrafi bölgeDoğu Anadolu Bölgesi
İdare
 • KaymakamHasan Raşit Taşkın
 • Belediye başkanıAbdurrahman Sever (DEM Parti)
Yüzölçümü
 • Toplam2197 km²
Rakım1950 m
Nüfus
 (2018)
 • Toplam25.969
 • Kır
-
 • Şehir
25.649
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
Posta kodu25560
İl alan kodu0442
İl plaka kodu25

Tekman, Erzurum iline bağlı bir ilçedir.

Tarihçe

İlçenin kuruluş tarihi tam olarak bilinmemekle birlikte, tarihte yerleşimden Ermenice kökenli "Tatos" adıyla bahsedilmiştir. 1517 tarihinde Osmanlı yönetimine katılmıştır. Kaynaklarda 1535 ve 1641 yıllarında Erzurum Eyaleti' ne bağlı bir sancak olarak görülen Tekman,[1] 1836'daki kayıtlar ile 1864 tarihli salnameye göre de Erzurum sancağına bağlı kaza statüsünde kaydedilmiştir.[2] 1946 yılına kadar Hınıs ilçesine bağlı bir köy iken aynı yıl ilçe yapılmıştır. Daha önce ilçeye bağlı bulunan Bayındır, Hatunan ve ve Çimenözü köyleri coğrafi konumları nedeniyle Çat ilçesine, Erduran ve Dibekli köyleri Hınıs ilçesine bağlanmış, Karayazı ilçesine bağlı bulunan Akdağ köyü ile Hınıs ilçesine bağlı, Gümüşlük, Güneşli, Çat Kale, Çağlar, Çayır dağı ve kuruca köyleri de Tekman ilçesine bağlanmıştır.

Coğrafya

Tekman ilçesi Erzurum iline 151 km mesafede olup ilin güneyinde yer almaktadır. Yüzölçümü 2197 km² dir. İlçe, Bingöl iline komşudur. İlçenin rakımının ortalama 1800 metrenin üzerinde olması nedeniyle yayla ve meralar geniş yer kaplamaktadır. İlçenin kuzey batısında Palandöken Dağı, kuzeyinde Kargapazarı Dağları, doğu ve güney doğusunda ise Bingöl Dağları bulunmaktadır. Türkiye'nin en önemli akarsularından Aras Nehri ilçenin sınırları içerisinden doğmaktadır. Günümüzdeki ilçenin 71 mahallesi bulunmaktadır.

İklim

İklim olarak Doğu Anadolu Bölgesi’ne özgü, karasal iklimin hakim olduğu Tekman'da, yazlar kısa ve serin, kışları ise 7 – 8 ay gibi oldukça soğuk ve uzun geçer.

Nüfus

Yıl Toplam Şehir Kır
1950[3] 16.839 402 16.437
1955[4] 18.597 602 17.995
1960[5] 21.618 662 20.956
1965[6] 24.350 836 23.514
1970[7] 27.115 1.048 26.067
1975[8] 30.139 2.014 28.125
1980[9] 31.614 2.109 29.505
1985[10] 34.004 2.423 31.581
1990[11] 34.184 3.150 31.034
2000[12] 34.640 6.350 28.290
2007[13] 32.090 4.700 27.390
2008[14] 31.190 3.694 27.496
2009[15] 30.557 3.957 26.600
2010[16] 30.285 3.507 26.778
2011[17] 30.032 3.505 26.527
2012[18] 29.247 3.595 25.652
2013[19] 28.772 28.772 veri yok
2014[20] 27.775 27.775 veri yok
2015[21] 26.792 26.792 veri yok
2016[21] 26.248 26.248 veri yok
2017[21] 25.957 25.957 veri yok
2018[21] 25.969 25.969 veri yok
2019[21] 25.723 25.723 veri yok
2020[21] 25.649 25.649 veri yok

Not: Büyükşehir yasası nedeniyle köyler mahalle statüsüne geçtiğinden 2013'ten itibaren kır nüfusu tabloda yer almamıştır.

Ekonomi

İlçe ekonomisi daha çok hayvancılığa dayalıdır. 2011 yılı verilerine göre ilçede kırkılan küçükbaş hayvan olarak; 57700 koyun ile 4850 kıl keçisi bulunmaktadır. Tarım, ilçede ikinci sıradaki ekonomik etkinliktir. Ayrıca arıcılık da yaygın halde görülmektedir. İlçeye bağlı Geçit, Akçakoca, Keleriş, Taşkesen, Karlıca ve Gökoğlan köyleri ile Hayta komu sınırları içerisinde krom madeni, Ilıgöze köyünde de demir madeni bulunmaktadır.

Kaynakça

  1. ^ ""Bayburt Sancağı (1642 Tarihli Avarız Defterine Göre)"; DergiPark Akedemik;Mehmet İnbaşı". 29 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2015. 
  2. ^ ""294 Numaralı Hınıs Livası Mufassal Tahrir Defteri ( 963/1556 )"; T.C. BAŞBAKANLIK DEVLET ARŞİVLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı Yayın Nu: 46; ISBN 975-19-2651-3; ANKARA - 2000" (PDF). 23 Eylül 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2015. 
  3. ^  . "Vilayet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  4. ^  . "1955 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  5. ^  . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021. 
  6. ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  7. ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  8. ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  9. ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  10. ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  11. ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  12. ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  13. ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  14. ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  15. ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  16. ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  17. ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  18. ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
  19. ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
  20. ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
  21. ^ a b c d e f
    • "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016. 
    • "Tekman Nüfusu - Erzurum". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021. 
    • "Erzurum Tekman Nüfusu". nufusune.com. 

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Tekman ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.