Bu madde veya sayfa başka bir dilden kötü bir biçimde tercüme edilmiştir. Sayfa makine çevirisi veya dilde yetkinliği bulunmayan bir çevirmen tarafından oluşturulmuş olabilir. Lütfen çeviriyi geliştirmek için yardım edin.(Mayıs 2022)
Tek çenekliler (Liliopsida), monokotiller (ya da monokotiledon), çoğunlukla tek yıllık, palmiyeler haricindeki otsu bitkileri kapsayan çiçekli bitkilersınıfıdır.
Bir çeneklilerin iletim demetleri genellikle dağınıktır. Kambiyum olmadığından normal sekonder kalınlaşma (enine büyüme) görülmez. Bu yüzden boyları uzun, gövdeleri incedir. Yaprakları genellikle ince uzun, paralel damarlı, kökleri saçaklıdır. Ana kök gelişimi erken durduğu için saçak kök sistemi bulunur. Çiçek parçaları genellikle üçlü olup, çiçek örtüsü çanak yaprak ve taç yaprak şeklinde farklılaşma göstermez.
Tek çenekliler ya da monokotiller, adından da anlaşılacağı gibi tohumlarında tek bir (mono-) kotiledon veya embriyonik yaprak içerir.
Sınıflandırma
Tarihte Monokotiller şöyle isimlendirilmişledir:
Monocotyledoneae - "de Candolle" sistemi ve "Engler" sistemi.
Monocotyledonlar - "Bentham & Hooker" sistemi ve "Wettstein" sistemi
Yukardaki bütün sistemler, bu grup için kendi taksonomilerini kullanırlar. Bir çenekliler, taksonomideki değişken konumuyla bilinirler.
Günümüzün moleküler çalışmaları, bir çeneklilerin akrabalık ilişkilerini açıklamaya yardımcı olmaktadır. APG III sistemi, bir çeneklileri bir takson olarak görmez, bunun yerine bu grubu monokotil dalına yerleştirir. Bu sisteme göre tek çenekliler; 11 takıma ve henüz herhangi bir takıma yerleştirilmemiş 1 familyaya ayrılırlar:
Cladogram 1: APG IV (2016) için kapalı tohumlularda tek çeneklilerin filojenik durumu
Cladogram 1: Phylogenetic position of the monocots within the angiosperms in APG IV (2016)[14]
Tek çenekliler ekonomik ve kültürel açıdan en önemli bitkiler arasındadır, tahıl taneleri ve nişastalı kök mahsulleri, palmiyeler, orkideler ve zambaklar dünyadaki temel besinlerin çoğunu oluştururken birçokları da inşaat malzemesi ve ilaç olarak kullanılır.[15] Tek çeneklilerden olan otlar, bir hayvan ve insan gıdası kaynağı olarak çok büyük ekonomik öneme sahiptir[16] ve üretilen biyokütle bakımından tarım türlerinin en büyük bileşenini oluşturmaktadır.[17][18]
Notlar
^In 1964, Takhtajan proposed that classes including Monocotyledons, be formally named with the suffix -atae, so that the principle of typification resulted in Liliatae for monocotyledons.[7] The proposal was formally described in 1966 by Cronquist, Takhtajan and Zimmermann,[2] from which is derived the descriptor "liliates".
Kaynak hatası:<references> üzerinde tanımlanan "CoL" adındaki <ref> etiketi önceki metinde kullanılmıyor. (Bkz: Kaynak gösterme) Kaynak hatası:<references> üzerinde tanımlanan "redlist" adındaki <ref> etiketi önceki metinde kullanılmıyor. (Bkz: Kaynak gösterme) Kaynak hatası:<references> üzerinde tanımlanan "Kubitzmmonohist" adındaki <ref> etiketi önceki metinde kullanılmıyor. (Bkz: Kaynak gösterme) Kaynak hatası:<references> üzerinde tanımlanan "MausethAFG" adındaki <ref> etiketi önceki metinde kullanılmıyor. (Bkz: Kaynak gösterme) Kaynak hatası:<references> üzerinde tanımlanan "ObelStirp65" adındaki <ref> etiketi önceki metinde kullanılmıyor. (Bkz: Kaynak gösterme) Kaynak hatası:<references> üzerinde tanımlanan "pavordN.339" adındaki <ref> etiketi önceki metinde kullanılmıyor. (Bkz: Kaynak gösterme) Kaynak hatası:<references> üzerinde tanımlanan "ScopoliAlisma" adındaki <ref> etiketi önceki metinde kullanılmıyor. (Bkz: Kaynak gösterme) Kaynak hatası:<references> üzerinde tanımlanan "TakhtajanLiliops" adındaki <ref> etiketi önceki metinde kullanılmıyor. (Bkz: Kaynak gösterme)
Kaynak hatası:<references> üzerinde tanımlanan "Tillichfig1" adındaki <ref> etiketi önceki metinde kullanılmıyor. (Bkz: Kaynak gösterme)
Datta, Subhash Chandra (1988). Systematic Botany (4 bas.). New Delhi: New Age Intl. ISBN81-224-0013-2. 27 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2015.
Hedges, S. Blair; Kumar, Sudhir, (Ed.) (2009), The timetree of life, Oxford: Oxford University Press, ISBN9780191560156, 24 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 15 Ocak 2021
Leck, Mary Allessio; Parker, V. Thomas; Simpson, Robert L., (Ed.) (2008). Seedling ecology and evolution. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN9780521873055. 6 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2021.
Davis, Jerrold I.; Mcneal, Joel R.; Barrett, Craig F.; Chase, Mark W.; Cohen, James I.; Duvall, Melvin R.; Givnish, Thomas J.; Graham, Sean W.; Petersen, Gitte; Pires, J. Chris; Seberg, Ole; Stevenson, Dennis W.; Leebens-Mack, Jim (2013), "Contrasting patterns of support among plastid genes and genomes for major clades of the monocotyledons", Early Events in Monocot Evolution, ss. 315-349, doi:10.1017/CBO9781139002950.015, ISBN9781139002950, in Wilkin & Mayo (2013)
Cameron, K. M.; Dickison, W. C. (1998). "Foliar architecture of vanilloid orchids: Insights into the evolution of reticulate leaf venation in monocots". Bot. J. Linn. Soc. 128: 45-70. doi:10.1006/bojl.1998.0183.
Hertweck, Kate L.; Kinney, Michael S.; Stuart, Stephanie A.; Maurin, Olivier; Mathews, Sarah; Chase, Mark W.; Gandolfo, Maria A.; Pires, J. Chris (July 2015), "Phylogenetics, divergence times and diversification from three genomic partitions in monocots", Botanical Journal of the Linnean Society, 178 (3), ss. 375-393, doi:10.1111/boj.12260
Petit, G.; DeClerck, F. A. J.; Carrer, M.; Anfodillo, T. (31 Ocak 2014). "Axial vessel widening in arborescent monocots". Tree Physiology. 34 (2): 137-145. doi:10.1093/treephys/tpt118. PMID24488857.
Tang, Cuong Q.; Orme, C. David L.; Bunnefeld, Lynsey; Jones, F. Andrew; Powell, Silvana; Chase, Mark W.; Barraclough, Timothy G.; Savolainen, Vincent (October 2016). "Global monocot diversification: geography explains variation in species richness better than environment or biology". Botanical Journal of the Linnean Society. doi:10.1111/boj.12497.
Tomlinson, P. B. (1970). "Monocotyledons - towards an understanding of their morphology and anatomy". Adv. Bot. Res. Advances in Botanical Research. 3: 207-292. doi:10.1016/S0065-2296(08)60321-3. ISBN9780120059034.
Chase, Mark W.; Soltis, Douglas E.; Olmstead, Richard G.; Morgan, David; Les, Donald H.; Mishler, Brent D.; Duvall, Melvin R.; Price, Robert A.; Hills, Harold G.; Qiu, Yin-Long; Kron, Kathleen A.; Rettig, Jeffrey H.; Conti, Elena; Palmer, Jeffrey D.; Manhart, James R.; Sytsma, Kenneth J.; Michaels, Helen J.; Kress, W. John; Karol, Kenneth G.; Clark, W. Dennis; Hedren, Mikael; Gaut, Brandon S.; Jansen, Robert K.; Kim, Ki-Joong; Wimpee, Charles F.; Smith, James F.; Furnier, Glenn R.; Strauss, Steven H.; Xiang, Qui-Yun; Plunkett, Gregory M.; Soltis, Pamela S.; Swensen, Susan M.; Williams, Stephen E.; Gadek, Paul A.; Quinn, Christopher J.; Eguiarte, Luis E.; Golenberg, Edward; Learn, Gerald H.; Graham, Sean W.; Barrett, Spencer C. H.; Dayanandan, Selvadurai; Albert, Victor A. (1993). "Phylogenetics of Seed Plants: An Analysis of Nucleotide Sequences from the Plastid Gene rbcL"(PDF). Annals of the Missouri Botanical Garden. 80 (3): 528. doi:10.2307/2399846. JSTOR2399846. 23 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi(PDF). Erişim tarihi: 15 Ocak 2021.
Du, Zhi-Yuan; Wang, Qing-Feng (July 2016). "Phylogenetic tree of vascular plants reveals the origins of aquatic angiosperms". Journal of Systematics and Evolution. 54 (4): 342-348. doi:10.1111/jse.12182.
Givnish, Thomas J.; Ames, Mercedes; McNeal, Joel R.; McKain, Michael R.; Steele, P. Roxanne; dePamphilis, Claude W.; Graham, Sean W.; Pires, J. Chris; Stevenson, Dennis W.; Zomlefer, Wendy B.; Briggs, Barbara G.; Duvall, Melvin R.; Moore, Michael J.; Heaney, J. Michael; Soltis, Douglas E.; Soltis, Pamela S.; Thiele, Kevin; Leebens-Mack, James H. (27 Aralık 2010). "Assembling the Tree of the Monocotyledons: Plastome Sequence Phylogeny and Evolution of Poales". Annals of the Missouri Botanical Garden. 97 (4): 584-616. doi:10.3417/2010023.
Givnish, Thomas J.; Zuluaga, Alejandro; Spalink, Daniel; Soto Gomez, Marybel; Lam, Vivienne K. Y.; Saarela, Jeffrey M.; Sass, Chodon; Iles, William J. D.; de Sousa, Danilo José Lima; Leebens-Mack, James; Chris Pires, J.; Zomlefer, Wendy B.; Gandolfo, Maria A.; Davis, Jerrold I.; Stevenson, Dennis W.; dePamphilis, Claude; Specht, Chelsea D.; Graham, Sean W.; Barrett, Craig F.; Ané, Cécile (November 2018). "Monocot plastid phylogenomics, timeline, net rates of species diversification, the power of multi-gene analyses, and a functional model for the origin of monocots". American Journal of Botany. 105 (11): 1888-1910. doi:10.1002/ajb2.1178. PMID30368769.
Goremykin, Vadim V.; Hansman, Sabine; Martin, William F. (March 1997). "Evolutionary analysis of 58 proteins encoded in six completely sequenced chloroplast genomes: revised molecular estimates of two seed plant divergence times". Plant Syst. Evol. 206 (1): 337-351. doi:10.1007/bf00987956.
Hertweck, Kate L.; Kinney, Michael S.; Stuart, Stephanie A.; Maurin, Olivier; Mathews, Sarah; Chase, Mark W.; Gandolfo, Maria A.; Pires, J. Chris (July 2015). "Phylogenetics, divergence times and diversification from three genomic partitions in monocots". Botanical Journal of the Linnean Society. 178 (3): 375-393. doi:10.1111/boj.12260.
Loconte, Henry; Stevenson, Dennis W. (September 1991). "Cladistics of the Magnoliidae". Cladistics. 7 (3): 267-296. doi:10.1111/j.1096-0031.1991.tb00038.x.
Soltis, D. E.; Smith, S. A.; Cellinese, N.; Wurdack, K. J.; Tank, D. C.; Brockington, S. F.; Refulio-Rodriguez, N. F.; Walker, J. B.; Moore, M. J.; Carlsward, B. S.; Bell, C. D.; Latvis, M.; Crawley, S.; Black, C.; Diouf, D.; Xi, Z.; Rushworth, C. A.; Gitzendanner, M. A.; Sytsma, K. J.; Qiu, Y.-L.; Hilu, K. W.; Davis, C. C.; Sanderson, M. J.; Beaman, R. S.; Olmstead, R. G.; Judd, W. S.; Donoghue, M. J.; Soltis, P. S. (8 Nisan 2011). "Angiosperm phylogeny: 17 genes, 640 taxa". American Journal of Botany. 98 (4): 704-730. doi:10.3732/ajb.1000404. PMID21613169. 18 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2021.
Sebuah hasil karya pahatan pasir Seni pahatan pasir adalah suatu seni memahat dengan medium pasir yang umumnya berbentuk bangunan misalnya istana. Bahan utama yang digunakan adalah pasir dan air, sehingga umumnya kegiatan ini dilakukan di pantai. Membuat bangunan dari pasir umumnya dilakukan oleh anak-anak. Tetapi orang dewasa sering kali terlibat dalam kontes memahat pasir. Seringkali hasil pahatannya berbentuk bangunan yang besar dan kompleks. Media lainnya yang digunakan dalam kegiatan sep...
Karl yang BotakKarl diusia senjanya; gambar dari PsalternyaRaja FrankaBerkuasa840–877PendahuluLudwig IKaisar Romawi SuciBerkuasa875–877Penobatan29 Desember 875, PaviaPendahuluLudwig IIPenerusKarl si GendutInformasi pribadiKelahiran13 Juni 823Kematian6 Oktober 877WangsaWangsa KarolingAyahLudwig yang SalehIbuJudithPasanganErmentrude Richilde dari ProvenceAnakJudith dari Flandria Wangsa Karoling Wangsa Pipin Pipin Tua (ca. 580–640) Grimoald Tua (616–656) Kildebert Si Anak Angkat (wafat 6...
Ari Juliano Gema Sunting kotak info • L • B Ari Juliano Gema (lahir 21 Januari 1976) adalah advokat dan praktisi hukum kekayaan intelektual. Pada masa pemerintahan Presiden Joko Widodo, Ari pernah menjabat sebagai Deputi Fasilitasi Hak Kekayaan Intelektual dan Regulasi di Badan Ekonomi Kreatif (Bekraf) Republik Indonesia, dan Staf Ahli Menteri bidang Reformasi Birokrasi dan Regulasi di Kementerian Pariwisata dan Ekonomi Kreatif. Sebelum bertugas di pemerintahan, Ia bekerja sebag...
Questa voce o sezione sull'argomento motori aeronautici non cita le fonti necessarie o quelle presenti sono insufficienti. Puoi migliorare questa voce aggiungendo citazioni da fonti attendibili secondo le linee guida sull'uso delle fonti. Segui i suggerimenti del progetto di riferimento. Un motore aeronautico è un motore progettato per essere impiegato come produttore dell'energia necessaria a muovere un aeromobile. Indice 1 Le origini 2 Gli sviluppi dell'aeronautica 3 Il secondo confl...
Pont-de-Claix redirige ici. Ne doit pas être confondu avec le pont Lesdiguières (ancien pont de Claix) voisin. Le Pont-de-Claix Hôtel de ville du Pont-de-Claix. Administration Pays France Région Auvergne-Rhône-Alpes Département Isère Arrondissement Grenoble Intercommunalité Grenoble-Alpes Métropole Maire Mandat Christophe Ferrari 2020-2026 Code postal 38800 Code commune 38317 Démographie Gentilé Pontois Populationmunicipale 10 805 hab. (2021 ) Densité 1 929 ha...
Dewan Perwakilan Rakyat Daerah Kabupaten SerangDewan Perwakilan RakyatKabupaten Serang2019-2024JenisJenisUnikameral SejarahSesi baru dimulai3 September 2019PimpinanKetuaH. Bahrul Ulum, S.Ag. (Golkar) sejak 30 September 2019 Wakil Ketua IH. Imam Ghozali, S.H.I. (Gerindra) sejak 30 September 2019 Wakil Ketua IIH. Mansur Barmawi, S.P., M.M. (PKS) sejak 30 September 2019 Wakil Ketua IIITati Sumiyati, S.Ag. (Demokrat) sejak 30 September 2019 KomposisiAnggota50Partai & kursi...
Family of birds Acrocephalidae Great reed warbler (Acrocephalus arundinaceus) Scientific classification Domain: Eukaryota Kingdom: Animalia Phylum: Chordata Class: Aves Order: Passeriformes Superfamily: Sylvioidea Family: AcrocephalidaeSalvin, 1882 Genera Acrocephalus Chloropeta Hippolais Iduna Calamonastides Nesillas The Acrocephalidae (the reed warblers, marsh- and tree-warblers, or acrocephalid warblers) are a family of oscine passerine birds, in the superfamily Sylvioidea. The species in ...
В Википедии есть статьи о других людях с такой фамилией, см. Давыдов; Давыдов, Дмитрий. Дмитрий Павлович Давыдов Дата рождения весна 1811 Место рождения Ачинск Томская губерния Российская империя Дата смерти 1 (13) июня 1888[1] Место смерти Тобольск Тобольская губерния Росс�...
يفتقر محتوى هذه المقالة إلى الاستشهاد بمصادر. فضلاً، ساهم في تطوير هذه المقالة من خلال إضافة مصادر موثوق بها. أي معلومات غير موثقة يمكن التشكيك بها وإزالتها. (مارس 2024) باريس سان جيرمانموسم 2023–24الرئيسناصر الخليفيالمالكقطر للاستثمارات الرياضيةالمدربلويس إنريكيالملعبحديق�...
Hungarian politician and leader of the 1956 revolution (1896–1958) This article is about the Hungarian politician. For other people with the same name, see Imre Nagy (disambiguation). The native form of this personal name is Nagy Imre. This article uses Western name order when mentioning individuals. You can help expand this article with text translated from the corresponding article in Hungarian. (June 2013) Click [show] for important translation instructions. View a machine-trans...
1962 film This article is about the 1962 film. For the historical event the film is based on, see Trial of Joan of Arc. The Trial of Joan of ArcAustralian DVD coverDirected byRobert BressonWritten byRobert BressonProduced byAgnès DelahaieStarringFlorence DelayJean-Claude FourneauCinematographyLéonce-Henri BurelEdited byGermaine ArtusMusic byFrancis SeyrigRelease dates18 May 1962 (Cannes)Running time65 minutesCountryFranceLanguagesFrenchEnglish The Trial of Joan of Arc (French: Procès de Je...
Adriana Jadranka MaražBorn(1931-12-26)26 December 1931Ilirska Bistrica, SloveniaDied8 May 2015(2015-05-08) (aged 83)NationalitySloveneEducationAcademy of Fine Arts, LjubljanaKnown forPainting Adriana Jadranka Maraž (26 December 1931 – 8 May 2015) was a Slovene graphic artist.[1] She was born in Ilirska Bistrica. From 1949 until 1957, she studied painting and graphic art with the professor Maksim Sedej at the Academy of Fine Arts (Akademija za likovno umetnost) (ALU) in L...
Miêu tả Mô tả tập tin phương tiện không tự do và việc sử dụng một cách hợp lý trong Văn Chung (kịch sĩ) Mô tả Ảnh chụp hoặc hình của Văn Chung (kịch sĩ) (1928 – 2018) Nguồn https://nld.mediacdn.vn/2018/1/25/img2543-15168436551531275403933.jpg Bài viết Văn Chung (kịch sĩ) Phần được sử dụng Một hình ảnh nhỏ hoặc trích xuất vừa đủ cho mục đích sử dụng chứ không dư thừa. Độ phân giải th�...
«Izquierda» redirige aquí. Para otras acepciones, véase Izquierda (desambiguación). Gráfico que muestra el espectro político de izquierda a derecha que según Hans Eysenck se puede graficar en la brújula política. En política, la izquierda es el sector del espectro político que defiende la igualdad social y el igualitarismo, frecuentemente en contraposición a las jerarquías entre individuos.[1][2][3][4][5] El término «izquierda» se utilizó p...
Angerscomune Angers – VedutaVeduta LocalizzazioneStato Francia Regione Paesi della Loira Dipartimento Maine e Loira ArrondissementAngers CantoneCantoni di Angers AmministrazioneSindacoChristophe Béchu (DVD) dal 4-4-2014 TerritorioCoordinate47°28′N 0°33′W47°28′N, 0°33′W (Angers) Altitudine20 m s.l.m. Superficie42,69 km² Abitanti151 689[1] (2009) Densità3 553,27 ab./km² Altre informazioniCod. postale49000 Fuso orarioU...
Transport in Western Sahara is very limited by sea, road and air with camels being the primary means of transportation in the desert area.[1] Road transport by buses remain the major mode of transportation. The longest conveyor belt in the world is 100 kilometres (62 mi) long, from the phosphate mines of Bu Craa to the coast south of Laayoune. The belt moves about 2,000 metric tons of rock containing phosphate every hour from the mines to El-Aaiun, where it is loaded and shipped...
Cộng hòa IngushetiyaРеспублика Ингушетия (tiếng Nga)Гӏалгӏай Мохк (Ingush)— Cộng hòa — Quốc kỳ Quốc huy Bài hát: Quốc ca Cộng hòa Ingushetia[1] Toạ độ: 43°12′B 44°58′Đ / 43,2°B 44,967°Đ / 43.200; 44.967Địa vị chính trịQuốc giaLiên bang NgaVùng liên bangBắc Kavkaz[2]Vùng kinh tếBắc Kavkaz[3]Thành lập4 tháng 6 năm 1992[4...
Questa voce o sezione sull'argomento società di pallacanestro non cita le fonti necessarie o quelle presenti sono insufficienti. Puoi migliorare questa voce aggiungendo citazioni da fonti attendibili secondo le linee guida sull'uso delle fonti. Partenope Napoli BasketPallacanestro Segni distintiviUniformi di gara Casa Trasferta Colori sociali Azzurro, giallo e bianco Dati societariCittàNapoli Nazione Italia ConfederazioneFIBA Europe FederazioneFIP ProprietarioAssociazione Polispo...