Samed Ağa Ağamalıoğlu (Azerice: Səməd ağa Ağamalıoğlu; Rusça: Самед ага Агамалыоглы; 27 Aralık 1867 – 6 Ekim 1930) Sovyet devlet adamı ve sosyalist devrimci, Kafkasya'da 1905 Rus Devrimi'ne katılmıştır.[1] Samed Hasan oğlu Aliyev[2] gerçek ismiyle Ağamalıoğlu, Elizavetpol Guberniyası Kazah bölgesinde Kyrah Kesemen köyünde köylü bir ebeveynin çocuğu olarak dünyaya geldi. Vladikavkaz askeri okulundan mezun oldu, topoğrafya eğitimi aldı. 1887 yılında, Gence'de askeri hizmete girdi ve kısa süre sonra Marksizm okumaya başladı ve sosyalist bir devrimci olup aktif Himmet üyesi oldu. 1917 Şubat Devrimi sonrası, Gence'de Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi icra komitesi üyesi oldu. Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti'nin Azerbaycan Millî Şurası'nda Müslüman Sosyalist Blok'tan milletvekili seçildi. Müsavat'ın iktidardan indirilmesinden kısa bir süre sonra, Azerbaycan SSC'nin Halk Komiseri oldu ve 1922 ile 1929 yılları arasında Transkafkasya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'nin CEC Başkanı ve Başkanlarından biri olarak görev yaptı. 1922 yılında SSCB'nin Sovyetler 1. Kongresinde, SSCB CEC üyesi sonra SSCB CEC Prezidyumu üyesi seçildi. Latin alfabesinin Doğu Sovyetlere girmesine öncülük etti. Ağamalıoğlu ayrıca devrimci hareket ve Sovyetler Birliği'nin doğu bölgelerinde kültür devrimi üzerine birçok çalışmanın yazarıdır. Tanınmış Azeri oyun yazarı Mirza Fetali Ahundov'un Kemalüddövle Mektubları'nın ilk hazırlayıcısı ve yayıncısıdır.[3] Dönemin kültürel ikonu Maksim Gorki, onu "olağanüstü adam" olarak tanımlamıştır ve yeniden düzenlenmiş alfabe üzerine çalışmalarını çok takdir etmiştir.[4]
1930 yılında Moskova'da ölmüştür. Azerbaycan'da ölümünden sonra ismi verilmiş caddeler vardır. Goranboy Rayonu'nda Ağamalıoğlu köyüne onun onuruna ismi verilmiştir.
Kaynakça
Dış bağlantılar
Azerbaycan'da komünizm |
---|
Siyasi parti ve örgütler | | |
---|
Önemli kişiler | |
---|
Ana başlıklar | |
---|
Komünist basın | |
---|
Edebi şahsiyetler | |
---|
Sinema | |
---|