Bu maddede yer alan bilgiler belli bir bölgenin bakış açısından ele alınmıştır ve içeriğinin fazla yerel olduğu düşünülmektedir. Maddenin evrenselleştirilmesi ve uygun hâle getirilmesi için lütfen tartışmaya katılınız.
Nikâh (Arapça: نكاح) veya evlenme, evlilik amacıyla bir araya gelmiş bir çiftin, nikâh memuru önünde, kamuya açık olarak evlenmeyi kabul etmesi ve bunun belgelenmesidir. Nikâh, Medeni hukuk ile ilgili bir husustur.
Evlenenlere aile cüzdanı verilir. Nüfus kaydında değişiklik yapılır. Nüfus cüzdanındaki medeni durumu hanesine evli yazılır.
Türkiye'de sadece Türk Medeni Kanunu'na göre kıyılan resmî nikâh kanunen geçerlidir. Resmî nikâhta evlenecek çift, nikâh/evlendirme memuru ve iki şahit hazır bulunmak zorundadır. T.C. kanunları, nikâh memuru önünde yapılmayan evlendirmeyi geçersiz saymaktadır. Dinî nikâha ise ancak resmî nikâhtan sonra ve eğer taraflar isterse cevaz verilmektedir. Dinî nikâhın kıyılabilmesi için evlilik cüzdanının ibrazı kanunen zorunludur.
Nikâh, İslam hukukunda bir sözleşmedir. İslamiyet'te nikâhsız evlilik yoktur. İslamî nikâhın şahitlerin huzurunda olması, icap ve kabul, erkeğin gayrimüslim olmaması, mehir, sözleşmenin ilanı ve kutlanması gibi şartları var.
Muta yahut müta nikâhı, Sünnilerde ve Alevilerde uygulanmayan, Şiiliğin bazı mezheplerinde uygulanan, bir kadınla bir ücret karşılığında belli bir zaman diliminde geçerli olan bir nikâh çeşididir. Bu anlaşmanın süresi bir cinsel ilişki için yeterli olacak kadar kısa da olabilir.
İslamiyet'in ilk yıllarında özellikle uzun süre savaşlara katılmış askerlerin cinsel ihtiyaçlarını karşılamaları için para karşılığı muta nikâhı yapmalarına izin verilmiştir.[1]
Kur'an'da Nisa Suresi 24. ayetinde muta nikâhına izin verilmiş olmakla beraber, halife Ömer muta nikâhının zinadan farksız olduğunu söyleyerek yasaklamıştır. Kimi sünni alimler, ayetin hadisle neshedildiğini, peygamberin Hayber seferi sırasında bundan sonra muta nikâhı yapmayı haram kıldığını öne sürmektedir. Buna karşın şii alimler Allah'ın hükmünün ancak yine Allah tarafından ayetle kaldırılabileceğini söyleyerek nesh iddiasını reddetmişlerdir.[2]
Günümüzde İran'da muta nikâhı uygulaması devam etmektedir.
Birçok batılı devlette, özellikle Hristiyan toplumlarında, din adamlarının dinî nikâhın yanı sıra resmî nikâhı da yapma yetkisi vardır.
Birleşik Krallık'ta, nikâh dairesinde gerçekleşen törenlerde dinî müzik çalınması ya da kilise törenlerini çağrıştıran herhangi bir müzik çalınması kanunen yasaktır. Bununla birlikte kilise törenleri kanunen geçerli olduğundan dileyen dini nikâh yaptırabilir.
Başta ABD olmak üzere bazı ülkelerde internet üzerinden başvuru yapılarak çok kısa sürede dinî nikâh kıyma yetkisi alınabilir. Bazı kiliselere kayıt yaptırmak usulü ile alınan bu yetki kanunen de geçerlidir.[3]