Nehuştan (veya Nehustan, İbranice: נחושתן), Eski Ahit'te bir asa üzerine dolanmış pirinçten yapılmış yılanın betimlendiği kutsal bir nesnedir. Kral Hezekiya'nın ikonoklastik reformları sonucu Nehuştan isimli tunç yılan parçalandı;[1] Musa metinlerinde bu isim kullanılmasa bile, "Hezekiya buna Nehuştan dedi".[2]Tevrat'taki Ruhbani kaynak, Musa'nın İsrailoğulları'ndaki yılan ısırıklarını 'ateşli yılan' ile tedavi ettiğini belirtir.[3] Buna Nehuştan ismi verilişi Hezekiya döneminden öncesine rastlamaz.[4]
Nehuştan, köken olarak, Tapınak'ta yılan ısırıklarından kurtulmak için küçük bir tanrının sembolüydü, ahitsel gelenekte bu Musa ile bağdaştırılır.[9] İsminin ne olduğu bilinmemektedir bu sebeple isim ahitte kelimlerle oynanıp yılanın yapıldığı madde olan tunç veya pirinç anlamına gelen nahoşet (נחשת) veya yılan anlamına gelen nahaş (נחש)'tan türetilmiştir.
2. Krallar kitabında Nehuştan'ın MÖ 8. yüzyılda Hezekiya tarafından parçalandığı anlatılır:
"Alışılagelen tapınma yerlerini kaldırdı, dikili taşları, Aşera putlarını parçaladı. Musa'nın yapmış olduğu Nehuştan adındaki tunç yılanı da parçaladı. Çünkü İsrailliler o güne kadar ona buhur yakıyorlardı."[1]
İddialara göre, Hezekiya'nın Nehuştan'ı parçalamasının sebebi Asurlulara karşı olan güç dengesinden kaynaklanmaktadır, böylece kukla hükümdar olarak Yehuda Krallığı'nın tahtına oturmaya devam etti. Hezekiya, yeni rejime olan bağlılığını, Mısır ile bağdaştırılan önemli sembolleri yok ederek gösterdi.[10]
^The distinction is made in Karen Randolph Joines, "The Bronze Serpent in the Israelite Cult The Bronze Serpent in the Israelite Cult" Journal of Biblical Literature87.3 (September 1968:245-256) p. 245 note 1.
^"Modern exegesis holds two different opinions in regard to the meaning of the word "Nehushtan," which is explained either as denoting an image of bronze, and as entirely unconnected with the word "naḥash" (serpent), or as a lengthened form of "naḥash" (comp. νεεσθάν in the Septuagint), and thus as implying that the worship of serpents was of ancient date in Israel. The assumption that the tradition about "Nehushtan" is not older than the time of Hezekiah is, however, not contested." Jewish Encyclopedia, s.v. "Nehushtan" 17 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.; H. H. Rowley, "Zadok and Nehushtan" Journal of Biblical Literature58.2 (June 1939:113-141) p. 132 observes, "We have no record of this Brazen Serpent before this time, save for the obvious aetiological story in Num. 8 f, which states that this sacred symbol had its origin in the Mosaic age".
^Gordon Loud, Megiddo II: Plates plate 240: 1, 4, from Stratum X (dated by Loud 1650-1550 BC) and Statum VIIB (dated 1250-1150 BC), noted by Joines 1968:245f.
^R.A.S. Macalister, Gezer II, p. 399, fig. 488, noted by Joiner 1968:245 note 3, from the high place area, dated Late Bronze Age.
^Yigael Yadin et al. Hazor III-IV: Plates, pl. 339, 5, 6, dated Late Bronze Age II (Yadiin to Joiner, in Joiner 1968:245 note 4).
^Callaway and Toombs to Joiner (Joiner 1968:246 note 5).
