Müzede 19. yüzyıl Osmanlı padişahlarının yaptırdığı, satın aldığı resimlerden oluşan bir koleksiyon tematik bir düzende sergilenir.[1] 30 salondan oluşan müzede, Millî Saraylar Daire Başkanlığı'na bağlı saraylarda bulunan resimlerin yanı sıra Topkapı Sarayı'ndan ödünç alınan resimler de yer almaktadır.[2] Müzede yer alan 533 eserin arasında, Türkiye'nin en büyük oryantalist tablosu olan Félix-Auguste Clément'in Said Halim Paşa Yalısı'nda bulunan Gatah Çölü’nde Prens Halim’in Ceylan Avı: Tazı Payı da yer almaktadır.[3]
1856 yılında inşa edilen binada 1937-2010 yılları arasında içinde Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi'ne bağlı İstanbul Resim ve Heykel Müzesi hizmet vermiştir. 2010-2014 arasındaki restorasyon sürecinin sonunda bina Milli Saraylar Resim Müzesi'ne dönüştürülmüş; İstanbul Resim ve Heykel Müzesi ise Fındıklı'da Antrepo 5'te inşa edilmekte olan yeni müze binasına taşınmıştır.
Salonlar
Sultan Abdülmecid ve Sultan Abdülaziz Salonu
Osmanlı'da Batılılaşma Dönemi Resimleri Salonu
İstanbul Görünümleri Salonu (Sultan Abdülmecid'in kütüphane olarak kullandığı bölüm)
Paris'teki Goupil Sanat Galerisi'nden Satın Alınan Tablolar
İvan Konstantinoviç Ayvazovski Salonu
Saray Ressamları Salonu
Oryantalist Ressamlar Salonu
Yaver Ressamlar Salonu
1870-1890'lı Yıllarda Etkin Olan Türk Ressamları
Portreler ve Tarihi Konulu Kompozisyonlar/Osmanlı Sarayında Manzara Salonu