Mayasız ekmek, maya gibi kabartıcı maddeler kullanılmadan hazırlanan çok çeşitli ekmeklerden biridir. Mayasız ekmekler genellikle yassı ekmeklerdir, ancak tüm yassı ekmekler mayasız değildir. Tortilla ve roti gibi mayasız ekmekler sırasıyla Orta Amerika ve Güney Asya'da temel gıdalardır . Mayasız sakramental ekmek, Hristiyan ayini ve Efkaristiya teolojisinde önemli bir rol oynar.

Mayasız ekmek Yahudilik ve Hristiyanlıkta önemli bir yere sahiptir. Yahudiler ve Hristiyanlar Mısır'dan Çıkış 12:18'de emredildiği gibi sırasıyla Fısıh ve Efkaristiya sırasında Matsa gibi mayasız ekmekler tüketirler. Tevrat'ta böyle talimat verilir:

¹⁵“Yedi gün mayasız ekmek yiyeceksiniz. İlk gün evlerinizden mayayı kaldıracaksınız. Kim bu yedi gün içinde mayalı bir şey yerse, İsrail'den atılacaktır. ¹⁶Birinci ve yedinci günler kutsal toplantı yapacaksınız. O günler hiçbir iş yapılmayacak. Herkes yalnız kendi yiyeceğini hazırlayacak. ¹⁷Mayasız Ekmek Bayramı'nı kutlayacaksınız, çünkü sizi ordular halinde o gün Mısır'dan çıkardım. Bu günü kalıcı bir kural olarak kuşaklarınız boyunca kutlayacaksınız. ¹⁸Birinci ayın on dördüncü gününün akşamından yirmi birinci gününün akşamına kadar mayasız ekmek yiyeceksiniz. ¹⁹Evlerinizde yedi gün maya bulunmayacak. Mayalı bir şey yiyen yerli yabancı herkes İsrail topluluğundan atılacaktır. ²⁰Mayalı bir şey yemeyeceksiniz. Yaşadığınız her yerde mayasız ekmek yiyeceksiniz.”

Katolik Kilise içindeki Latin Kilisesinin Kanon Yasası, Ev sahibi ve birlik ekmeği için maya kullanılmamasını zorunlu kılar. Bazı Protestan kiliseleri Latin Katolik uygulamasını takip etme eğilimindeyken diğerleri kendi mezheplerinin geleneklerine veya yerel kullanımlarına bağlı olarak mayasız ekmek veya sıradan (mayalı) ekmek kullanırlar.^{[kaynak belirtilmeli]}

Öte yandan, çoğu Doğu Kilisesi Efkaristiya'da mayasız ekmek (Yunanca : azymos artos) kullanımını açıkça yasaklıyor. Doğu Hristiyanları mayasız ekmeği Eski Ahit'le ilişkilendirir ve Mesih'in kanındaki Yeni Antlaşma'nın sembolü olarak yalnızca mayalı ekmeğe izin verirler. Aslında bu kullanım, Doğu ve Batı kiliseleri arasındaki 1054 Büyük Bölünmesinin geleneksel olarak (Petrus'un önceliği ve İznik İnancındaki filioque meseleleri ile birlikte) nedenleri olarak kabul edilen üç çekişme noktasından biridir.^[1]