Marmara, Balıkesir ilinin bir ilçesidir. Marmara Adası'nı ve çevresindeki küçük adaları kapsar. Mermer kelimesinin orijini buradan gelir. Mermeri ile ünlüdür. Paşalimanı Adası ise Marmara ilçesine değil Erdek ilçesine bağlıdır.
Marmara Adaları, Marmara Denizi'nin güneybatısında ada Kapıdağ Yarımadası ile Şarköy arasında sığ bir deniz alanında yer alır. Marmara Denizi'ndeki adaların en büyüğü, ismi mermer ve Marmor'dan gelen Marmara Adası yaklaşık 110 km²'lik bir alana sahiptir. Adanın en yüksek yeri, Radar Tepe olarak da bilinen İlyas Tepe'dir.
Tarihçe
Adada ilk yerleşme, antik çağda Miletoslularca olmuştur. Adada deniz kolonileri ile bağlanan yerleşim, 15. yüzyıldan itibaren de Türklerle devam etmektedir. Geçmişte ada halkının çoğunluğu oluşturan Rumlar, yüzyıllarca Türklerle beraber yaşamışlardır. Lozan Anlaşmasına ek olarak yapılan Türkiye-Yunanistan nüfus mübadelesi hükümlerince Rumlar, Yunanistan'a gitmek zorunda kalınca adaya özellikle Karadeniz Bölgesi'nden gelenler ile Girit Adası'ndan mübadele ile gelenler yerleştirilmiştir.
Antik ismi Prokonnesos olan ada, Kyzikos ile birlikte Delos Deniz Birliğine bağlanmıştır. İlk çağlardan bu yana mermer yatakları nedeniyle ülkeyi imar etmek isteyen Roma ve Bizans İmparatorluğu'nun en ünlü komutanlarının ilgisini çekmiştir. Osmanlı döneminde de yapılan cami ve sarayların mermerleri buradan sağlanmıştır.
Nüfus
Not1: Büyükşehir yasası nedeniyle köyler mahalle statüsüne geçtiğinden 2013'ten itibaren kır nüfusu tabloda yer almamıştır.
İdari yapı
Marmara Adası, 4 Temmuz 1987 yılına kadar Erdek ilçesine bağlı kalmış, bu tarihten itibaren ilçe olmuştur. Büyükşehir yasası gelmeden önce Marmara ilçesine bağlı 5 köy ve 2 belde vardı. Çınarlı köyü, Gündoğdu köyü, Asmalı köyü, Yiğitler köyü, Topağaç köyü ile Saraylar ve Avşa Beldeleriydi.
Turizm
Çınarlı köyü, çınarlarıyla ünlüdür. Balıkçılık da oldukça ilerlemiştir. Asmalı köyü, adanın son İstanbul çıkış noktası olması nedeniyle yat turizmine oldukça elverişlidir. Turizmin yanında zeytincilik ve balıkçılıkla oldukça gelişmiştir. Eski ahşap Rum evlerinin hala kullanılmaktadır.
Saraylar, Roma döneminden kalan mermer ocaklarıyla ünlüdür. Buradan çıkartılan mermerler dünyaca ünlüdür. Saraylar'da bir açık hava müzesi bulunmaktadır.
Ekonomi
Adanın doğal yapısını oluşturan mermer İlk Çağ'dan günümüze kadar önemli bir ihraç ürünü olmuştur. Marmara ilçesi, sofralık zeytin üretiminde büyük gelişim sağlamıştır. Balıkçılık ise temel geçim kaynağıdır. Topağaç köyü, adanın tarımsal faaliyetlerine en elverişli köyü olup, adanın sebze ihtiyacının önemli bir kısmını sağlamaktadır.
Kaynakça
