Maraş dövme dondurması

Maraş dövme dondurması
Ülke(ler)Türkiye
BölgesiKahramanmaraş
TürüSütlü tatlı
TipiDondurma

Kahramanmaraş dövme dondurması, Maraşlı Osman Ağa'nın orkideyi salep yaparken tesadüfen keşfettiği tatlı. "Salepli karsambaç" olarak başlayan tatlı,[1] üç kuşak sonra "Maraş dondurması" olarak tanınmaya başlamıştır. Kahramanmaraş dondurmasının en önemli özelliklerinden biri, keçi sütünden yapılmasıdır. Aslen Türkiye'de sadece sakızlı dondurma vardı ve tarifi Osmanlı İmparatorluğu döneminde 300 yıldır gizli tutuluyordu.

Yapımı

Ahır Dağı'nın eteklerinden beslenen keçilerin sütü önce bir uzman tarafından kontrol edilir. 90 °C sıcaklığa ısıtılan sütler, mikro organizmalardan arındırılır. Daha sonra bu süte önce Ahır Dağı'ndan toplanan salebe şeker katılır. İyice karıştırılan bu karışım, 6-8 saat dinlendikten sonra -6 °C dereceye soğutulduktan sonra tüketime sunulur.

Dondurma yapımı için Maraş dağlarında, kekik, çiğdem, keven ve sümbül bitkileri ile beslenen keçi sütü kullanılır. Anadolu'ya özgü bir ürün olan Maraş dondurması yalnızca Maraş sınırlarında imal edilmek zorundadır. Sağılan sütler soğuk zincir ile dört saat içinde işletmeye ulaştırılmalıdır. Dondurma üretiminde %100 keçi sütü kullanılır. Tadını korumak için tüm üretim Maraş'ta yapılıp, tüm Türkiye'ye ve ihracata gönderilir.[2]

İçindekiler

İçerisinde A, B, C, D ve E grubu vitaminleri ile kalsiyum, fosfor, magnezyum, sodyum, potasyum, demir ve çinko gibi minerallerde bulunan Kahramanmaraş dövme dondurmasının 100 gr. sade dondurmada 135 mg kalsiyum, 115 mg fosfor, 100 mg. sodyum, 160 mg. potasyum, 0,1 mg. demir, 130 mg. A vitamini, 0,21 mg.E vitamini 0,25 mg. B vitamini ve 0,13 mg. diğer vitaminlerden olduğu tespit edilmiştir.[kaynak belirtilmeli]

Muhafaza

Satış için paketlenmiş Maraş dondurması -20 °C'nin altında saklanması durumunda bir yıl korunabilmektedir.[2] Yılda 220 milyon litre üretilmekte, yaklaşık 100 ülkeye Türkiye'den ihracat yapılmaktadır.[3]

Önemi

Maraş dondurması Türkiye'de fazlaca tüketilen ve ihracatı yapılan, turistik üründür. Şehrin simgesi haline gelen dondurma istihdama, turizme ve ticarete katkıda bulunmaktadır.[2] Maraş dondurması kent adına coğrafi işaret almış,[4] AB coğrafi işaret tescili alınmasına çalışılmaktadır (2019).[3]

Kaynakça

  1. ^ "MARAŞ DONDURMASI". kulturportali.gov.tr. 23 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2020. 
  2. ^ a b c "Resmi Coğrafi İşaret ve Geleneksel Ürün Adı Bülteni". Türk Patent ve Marka Kurumu. 14 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ a b "Maraş dondurması Avrupa'ya açılacak". aa.com.tr. 8 Eylül 2019. 1 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2020. 
  4. ^ "Maraş Dondurması". 5 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
Wikimedia Commons'ta Maraş dövme dondurması ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.