Hırvatistan vatandaşlık yasası

Hırvatistan Vatandaşlık Yasası
Hırvat Parlamentosu
Tam ad
  • Hırvat vatandaşlığına ilişkin kanun
Gündeme alanHırvat Parlamentosu
İmzalayanHırvatistan hükûmeti
Durum: Yürürlükte

Hırvatistan vatandaşlık yasası 26 Haziran 1991'de kabul edilmiş, 8 Mayıs 1992, 28 Ekim 2011 ve 1 Ocak 2020'de değişikliklere uğramış ve 1993'te Anayasa Mahkemesi tarafından yorumlanmıştır.[1][2][3] Bu yasa Hırvatistan Anayasasına dayanmaktadır (Bölüm II, 9 ve 10. maddeler). Esas olarak jus sanguinis ilkesine dayanır.

Hırvat vatandaşlığının kazanılması

Hırvat vatandaşlığı aşağıdaki şekillerde elde edilebilir:[1][2]

  1. Latince: Jus sanguinis: Ebeveynlerden en az birinin Hırvat vatandaşı olması durumunda soydan
  2. Latince: Jus soli: Hırvatistan'da doğumla (ebeveynlerden biri Hırvat vatandaşlığına sahip olmalıdır) veya ebeveynleri bilinmeyen Hırvatistan'da bulunan bir çocuk ise
  3. Vatandaşlığa kabul yoluyla
  4. Uluslararası anlaşmalarla

Soydan vatandaşlık

Hırvatistan Vatandaşlığı Yasasının 4. maddesi uyarınca, bir çocuk aşağıdaki durumlarda Hırvat vatandaşlığını kazanır:[1]

  1. çocuğun doğumunda her iki ebeveynin de Hırvat vatandaşı olması durumunda;
  2. çocuğun ebeveynlerinden birinin çocuğun doğduğu sırada Hırvat vatandaşı olması ve çocuğun Hırvatistan Cumhuriyeti'nde doğması;
  3. çocuğun anne ve babasından biri çocuğun doğduğu tarihte Hırvat vatandaşı ise, diğer ebeveynin vatandaşlığı yoksa veya vatandaşlığı bilinmiyorsa ve çocuk yurt dışında doğmuşsa.

Yurtdışında doğan bir çocuk, doğum anında anne ve babasından biri Hırvat vatandaşı ise, "çocuk 21 yaşına kadar yurtdışında veya Hırvatistan Cumhuriyeti'nde Hırvatistan Cumhuriyeti'nin yetkili bir makamında Hırvat vatandaşlığı için tescil edilirse veya Hırvatistan Cumhuriyeti'ne yerleşirse" veya çocuk başka bir şekilde herhangi bir vatandaşlık kazanamayacaksa Hırvat vatandaşlığını soy ve tescil yoluyla da elde edilebilir.[1]

Etnik Hırvatlar için vatandaşlık

Göçmenler ve onların soyundan gelenlerin (ve onların eşlerinin) 11. madde uyarınca Hırvat vatandaşlığı talep etmeleri de mümkündür. Bir göçmen ve onun soyundan gelenler, vatandaşlığa kabul yoluyla Hırvat vatandaşlığı alabilirler. Bu yolla vatandaşlık elde etmek isteyenler bu koşulları sağlamak zorunda değiller:

  1. Hırvatça bilgisine sahip olmak
  2. herhangi bir yabancı vatandaşlıktan vazgeçmek
  3. Hırvatistan Cumhuriyeti topraklarında yaşamış olmak

Eski Yugoslavya'nın diğer bölgelerine göç etmiş kişiler muhtemelen 11. madde uyarınca Hırvat vatandaşlığına hak kazanamayacaklardır.[4]

Vatandaşlığa kabul yoluyla vatandaşlık

Hırvatistan Vatandaşlık Yasasının 8. maddesi uyarınca, bir yabancı, talepte bulunması ve aşağıdaki şartları yerine getirmesi halinde, vatandaşlığa kabul yoluyla Hırvat vatandaşlığı kazanabilir:[3]

  1. 18 yaşını doldurmuşsa
  2. yabancı vatandaşlığından vazgeçmişse veya Hırvat vatandaşlığı verilirse vazgeçeceğine dair kanıt sunmuşsa;
  3. talebin sunulmasına kadar en az 8 yıl kesintisiz olarak Hırvatistan Cumhuriyeti'nde yaşamış, kayıtlı ikametgâhı bulunmakta ve kendisine süresiz ikamet izni verilmiş yabancı statüsünde ise
  4. Hırvatça ve Latin alfabesi bilgisi varsa ve Hırvat kültürü ve sosyal düzenine aşina ise
  5. Hırvatistan Cumhuriyeti'nin hukuk düzenine saygı duyuyor, kamu katkı payı ödüyor ve Hırvat vatandaşlığı alması önünde herhangi bir güvenlik engeli bulunmuyorsa

Çifte vatandaşlık

Hırvatistan, vatandaşlarının Hırvat vatandaşlığına ek olarak yabancı vatandaşlığa sahip olmalarına izin verir.

Hırvatistan Vatandaşlığı Kanununun 8. maddesi uyarınca, Hırvat vatandaşlığına geçiş, diğer ülke tarafından izin verildiği takdirde, diğer ülkenin vatandaşlığından feragat edilmesini gerektirir. Ancak bu durum, Hırvat göçmenlerin torunları, Hırvatistan'ın ulusal çıkarları ve başka bir ülkede meslek icra etmek için Hırvat vatandaşlığından vazgeçen eski Hırvat vatandaşları için geçerli değildir.[1]

Avrupa Birliği vatandaşlığı

Hırvatistan Avrupa Birliği'nin bir parçasını oluşturduğundan, Hırvat vatandaşları da Avrupa Birliği hukuku uyarınca Avrupa Birliği vatandaşlarıdır ve bu nedenle serbest dolaşım haklarından yararlanır ve Avrupa Parlamentosu seçimlerinde oy kullanma hakkına sahiptir.[5] Hırvat büyükelçiliğinin bulunmadığı AB üyesi olmayan bir ülkedeyken Hırvat vatandaşları, o ülkede bulunan diğer herhangi bir AB ülkesinin büyükelçiliğinden konsolosluk koruması alma hakkına sahiptir.[6] Hırvatistan vatandaşları, AB Antlaşması'nın 21. maddesinde tanınan serbest dolaşım ve ikamet hakkı sonucunda AB içindeki herhangi bir ülkede yaşayabilir ve çalışabilir.[7]

Hırvatistan vatandaşlarının seyahat özgürlüğü

Ana madde: Hırvat vatandaşlarının tabi olduğu vize uygulamaları
Hırvat vatandaşlarının tabi olduğu vize uygulamaları

Hırvat vatandaşları için vize gereklilikleri, diğer devletlerin yetkilileri tarafından Hırvatistan vatandaşlarına getirilen idari giriş kısıtlamalarıdır. 2018'de Hırvat vatandaşları 156 ülke ve bölgeye vizesiz veya varışta vize erişimine sahipti ve Henley vize kısıtlamaları indeksine göre Hırvat pasaportu dünyada seyahat özgürlüğü açısından 20. sırada yer aldı.[8]

2017 yılında Hırvatistan vatandaşlığı, Milliyet Kalitesi İndeksi'nde (QNI) yirmi sekizinci sırada yer aldı. Bu indeks, pasaport gücü de dahil olmak üzere birtakım dış faktörlere odaklanan Vize Kısıtlamaları Endeksi'nden farklıdır. QNI, seyahat özgürlüğüne ek olarak barış ve istikrar, ekonomik güç ve insani gelişme gibi iç faktörleri de dikkate almaktadır.[9]

Kaynakça

  1. ^ a b c d e Kamu Malı Bu madde bu kaynaktan gelen kamu malı içermektedir: "Law on Croatian Citizenship (unofficial translation) (originally enacted June 26, 1991, and as amended May 8, 1992 and October 28, 2011)" (PDF). EUDO. 19 Temmuz 2019. 10 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2023. 
  2. ^ a b "Acquiring Croatian citizenship". Hırvatistan Dışişleri ve Avrupa İşleri Bakanlığı. 14 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2023. 
  3. ^ a b Kamu Malı Bu madde bu kaynaktan gelen kamu malı içermektedir: "Croatian Citizenship Act (unofficial translation) (originally enacted June 26, 1991, and as amended May 8, 1992 and October 28, 2011, and January 1, 2020)" (PDF). ZAKON. 13 Ekim 2020. 16 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 29 Mart 2023. 
  4. ^ "CROATIAN CITIZENSHIP ACT" (PDF). 16 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 29 Mart 2023. 
  5. ^ "Croatia". European Union. 5 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2023. 
  6. ^ Article 20(2)(c) of the Treaty on the Functioning of the European Union.
  7. ^ "Treaty on the Function of the European Union (consolidated version)" (PDF). Eur-lex.europa.eu. 29 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2023. 
  8. ^ "Global Ranking - Visa Restriction Index 2017" (PDF). Henley & Partners. 13 Kasım 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2023. 
  9. ^ "The 41 nationalities with the best quality of life". www.businessinsider.de. 6 Şubat 2016. 9 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2023. 

Dış bağlantılar