Hersek Düklüğü ya da St. Sava Düklüğü, 14. ve 15. yüzyıllar arası bugünkü Bosna-Hersek'in güneyini oluşturan Hersek bölgesinde kurulmuş bir Boşnak dükalığıdır. Yöneticileri Kosariç Hanedanı'nın soyundan gelen kişilerdir.
Tarihi
7. yüzyıl ve 12. yüzyıl arası bugünkü Bosna-Hersek, Sırp ve Hırvatların baskısı altında kalmıştır. Daha sonraki yıllarda ülkenin güneyi olan Hersek ve çevresinde Hum Prensliği kurulmuştur. Bosna banı II. Stepan Kotromaniç 1326 yılında Hum Prensliği'ni yıkarak Bosna topraklarına katmıştır.[1]
Bu tarihten sonra Hum, Bosna'nın bir bölgesi haline gelmiştir. Bosna içinde Hum'u Kosariç Hanedanı ve onun soyundan gelenler yönetmiştir. Hum lordu Vlatko Vukoviç Kosariç önderliğindeki Hum ordusu Bosna ordusu ile 1389 yılındaki I. Kosova Savaşı'nda Osmanlı kuvvetlerine karşı savaşmıştır. Vlatko Vukoviç Kosariç'den sonra Hum'un yönetimini Sandalj Hraniç Kosariç ele almıştır. 1435 yılında Sandalj Hraniç Kosariç yerine Stefan Vukçiç Kosariç bölgeyi yönetmeye başlamıştır.[2]
20 Ocak 1448'de Stefan Vukçiç Kosariç kendisini Kutsal Roma Cermen İmparatoru III Frederick'in yardımı ile Santa Sava (veya Santa Abbas[3]) dükası ilan etmiştir. Hum bölgesini tamamen Bosna'dan ayırarak ayrı bir devlet kurmuş devlete Hersek Dükalığı ismini vermiştir. 100 yılı aşkın süredir Bosna Krallığı'nın egemenliği altında kalan Hersek böylelikle bağımsız olmuştur. Yine de Stefan Vukçiç Kosariç bölgede tam hakimiyeti sağlayamamıştır.[4][5]
Osmanlı Devleti'nin İstanbul'u fethedip Bizans İmparatorluğu'na son vermesi Avrupa'da büyük bir heyecan yaratmıştır. Papa II. Pius'un öncülüğünde yeni bir haçlı seferinin hazırlıklarına başlanmıştır. II. Pius'un bu haçlı seferi çağrısına Bosna Krallığı ile Hersek Dükalığı'nın verdiği önem dikkatleri çekmiştir.[6]
1463'te Osmanlı Devleti Bosna Krallığı'nın fethettikten sonra Hersek Dükalığı'nı da topraklarına katmak istemiştir. Stefan Vukçiç Kosariç Osmanlı Devleti'ne bağlılığını bildirmiş ve sadakatini göstermek için en küçük oğlunu ve ülkesinin tamamını Osmanlı'ya vermiştir. Bunun üzerine Osmanlı Devleti Stefan Vukçiç Kosariç'e Hersek'in bir bölümünü bırakmış diğer bölümünü ise kendi topraklarına katmıştır.[7]
22 Mayıs 1466 yılında Stefan Vukçiç Kosariç ölünce yönetimi oğulları Vladislav Kosariç ve Vlatko Kosariç ele almışlardır. Zaten Stefan Vukçiç Kosariç ölmeden önce oğulları ile çekişme içindedir. 1481'de Fatih Sultan Mehmet ölünce Vlatko Kosariç ailesine bırakılan yerler haricinde Hersek'in tamamına hakim olmak istemiştir.[8]
1483'te Bosna beylerbeyi ve sadrazam Veli Mahmud Paşa bulunduğu Osmanlı ordusu Hersek'in tamamını ele geçirmiştir. Böylece Hersek Dükalığı tamamen yıkılmıştır. Hersek kısa zamanda Osmanlı ülkesi içinde bu isimle anılan bir sancak merkezi olmuştur. Böylelikle Hersek'te Müslümanlık yayılmaya başlamıştır. Osmanlı Devleti'nin vezirlerinden biri olan Hersekli Ahmed Paşa'da Stefan Vukçiç Kosariç'in Osmanlı Devleti'ne rehin olarak verdiği oğludur. Bu çocuk bir süre sonra hidâyete ererek, İslamlığı kabul etmiş ve Fatih Sultan Mehmet'in iltifatını kazanmıştır. İkinci Bayezid zamanında da damat ve sadrazam olmuştur.[8]
Almancaherzog kelimesi dük anlamına gelmektedir. Stefan Vukçiç Kosariç'in ilk karısı aristokrat bir Alman ailesinden olduğu için Stefan Vukçiç Kosariç ülkeye Dük ülkesi anlamına gelen Hercegovina adını vermiştir. Bu kelime Osmanlıca'ya Hersek diye geçmiştir.[11]
Hersek Dükalığı'nın arması Kosariç ailesinin armasıdır. Bu arma Vlatko Vukoviç Kosariç zamanında kullanılmaya başlanmıştır. Yine Hersek Dükalığı'nın bayrağı da Kosariç ailesinin bayrağıdır.Bu bayrak bugünkü Bosna-Hersek'in Bileća ilinin bayrağı olarak da kullanılmaktadır.[12][13]
