Harry Dean Stanton

Harry Dean Stanton
Stanton (2006)
DoğumHarry Dean Stanton
14 Temmuz 1926(1926-07-14)
Irvine, Kentucky, Amerika Birleşik Devletleri
Ölüm15 Eylül 2017 (91 yaşında)
Los Angeles, Kaliforniya, ABD
Meslekoyuncu, müzisyen
Etkin yıllar1954-2017

Harry Dean Stanton (d. 14 Temmuz 1926 - ö. 15 Eylül 2017), Amerikalı oyuncu ve müzisyen.[1] Sinema kariyerine 1950'lerde başlayan Stanton, Cool Hand Luke, Kelly's Heroes, Dillinger, The Godfather Part II, Alien, Escape from New York, Paris, Texas, Repo Man, Pretty in Pink, The Last Temptation of Christ, Wild at Heart, Straight'in Hikayesi (The Straight Story), The Green Mile ve Inland Empire gibi filmlerde rol almıştır. Ayrıca 2000'lerin sonlarında HBO'un dizisi Big Love’da da yer almıştır.

İlk yılları

Stanton, 1926 yılında tütün çiftçisi ve berber Sheridan Harry Stanton ile kuaför Ersel Stanton çiftinin çocukları olarak Kentucky'de doğdu.[2][3] Ailesi lisedeyken boşandı ve daha sonra tekrar evlendiler. Stanton'ın Archie ve Ralph iki erkek ile Stan adında üvey kardeşi vardı. Aile, müziğe yatkın bir geçmişe sahipti.

Stanton Lafayette High School ve University of Kentucky’de eğitim gördü. UK'deyken İngiliz tiyatrocu Wallace Briggs'in yönetimi altında tiyatro yapıp, gazetecilik ve sanatları eğitimi de aldı.[4] 2011'de Harry Dean Stanton: Crossing Mulholland belgeselinde "oyuncu veya şarkıcı olmak için bir tercih yapmam gerekiyordu. Hep şarkı söylerdim. Sonra eğer oyuncu olursam bunların hepsini yapabileceğimi düşündüm" dedi.[5] Wallace Briggs öğrencisini okulu bırakıp, oyuncu olmaya yönlendirdi. Stanton daha sonra Kaliforniya'ya giderek Pasadena Playhouse’ta sınıf arkadaşlarının arasında olan Tyler MacDuff ve Dana Andrews ile eğitim gördü.

Kariyeri

İlk sinema deneyimini 1957 yılında Tomahawk Trail isimli filmde yaşayan Stanton, sonraki yıllarda birçok western filminde kovboy ve asker gibi küçük rollerde yer aldı. 1966'da Jack Nicholson'ın yazıp yönettiği western filmi Ride in the Whirlwind’den sonra kariyeri çıkışa geçti. Two-Lane Blacktop, Cockfighter, Escape from New York, Repo Man gibi bağımsız ve kült filmlerde boy gösteren Stanton, Cool Hand Luke, The Godfather Part II, Alien, Red Dawn, Pretty in Pink, Christine ve The Green Mile gibi Hollywood'un başarılı yapımlarında da yer aldı. Yönetmenler Sam Peckinpah, John Milius, David Lynch ve Monte Hellman'ın favori oyuncuları arasında yer alan Harry Dean Stanton, ayrıca Francis Ford Coppola ile de yakın arkadaştı.

Harry Dean Stanton'ın sinema kariyerinin en büyük dönüm noktalarından biri Alman yönetmen Wim Wenders'ın 1984 yapımı Paris, Texas filmi oldu.[6] Hafızasını kaybetmiş, çöllerde amaçsızca gezen Travis Henderson karakterini canlandıran Stanton, bu rolüyle özdeşleşip, kült statüsüne ulaşmıştır.[6] Paris, Texas aynı yıl Cannes Film Festivali'nde Altın Palmiye'yi de kazanmıştır.[6]

Özellikle kariyerinin başlarında birçok televizyon dizisinde de yer alan Stanton, 1958-68 yılları arasında CBS'in western dizisi Gunsmoke’un sekiz bölümünde, yine CBS'in bir başka western dizisi olan Rawhide’ın da 1959-65 yılları arasında dört bölümünde yer aldı. 2004 yılında Sean Penn ve Elvis Costello ile birlikte Two and a Half Men dizisinin "Back Off Mary Poppins" bölümünde cameo rolüyle görüldü. Stanton 2006-10 yılları arasında ise HBO'un dizisi Big Love’da çok eşli bir dini lider olan Roman Grant karakterini canlandırdı.

Oyuncu 15 Eylül 2017'de Los Angeles'ta 91 yaşında öldü.

Filmografisi

Kaynakça

  1. ^ Copley, Rich. "Lexington film festival honors Kentucky native Harry Dean Stanton". LexGo. Lexington Herald-Leader. 23 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2011. 
  2. ^ Carter, Tom (5 Eylül 1985). "More Than Just a Familiar Face: Kentucky=Born Actor Trying to Alter Image". Lexington Herald Leader. 4 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2007. 
  3. ^ "Harry Dean Stanton Biography (1926-)". Filmreference.com. 14 Temmuz 1926. 24 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2014. 
  4. ^ Copley, Rich, "Lexington Film League has a hit in the Harry Dean Stanton Festival", kentucky.com, May 17, 2012. Retrieved 2013-09-20.
  5. ^ "Kentucky Muse - Harry Dean Stanton: Crossing Mulholland". KET. 24 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2014. 
  6. ^ a b c Oney, Steve. A Character Actor Reaches Cult Status" 5 Ocak 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., The New York Times Magazine, 16 Kasım 1986, Late City Final Edition, Section 6, p. 52. (Abstract free online; full article requires fee.)

Dış bağlantılar