Derby Şehri (İngilizce: City of Derby) Birleşik Krallıkİngiltere ülkesi Doğu Midlands bölgesinde 1997'den itibaren tek-seviyeli bir yerel idare birimidir ve bir "şehir" olma statüsü taşır. Bu yerel idare biriminin merkezi coğrafi yerleşke olan Derby kentidir.[1]
Bir kavram karışıklığı "şehir" terimi kullanılmasından ortaya çıkmaktadır. Birleşik Krallık'ta her kent şehir değildir; "şehir (city)" niteliği özel bir şeref niteliğidir veya eski tarihî gelişmelerle veya tarihi krallık beratı ile verilir. "Derby"'ye 1977'de Kraliçe Elizabeth'in beratı ile şehir olma statüsü ve "Şehir (City)" adı taşıma şerefi tanınmıştır. Bu şehir statüsü, "Derby Şehri (City of Derby)"'ye geçmiştir ve böylece "Derby Şehri" bir tek-seviyeli yerel idare birimi olma yanında bir şeref unvanı olan "Şehir (City)" statüsünü de taşımaktadır.
Derby Şehri yüzölçümü 78.0 km² ve (2008 tahminlerine göre) "Derby Şehri" sınırları içindeki nüfus 233,700 kişi ve nüfus yoğunluğu 3,028 kişi/km²dir.
Derby Şehri ile Derbyshire Kontluğu bağlantıları
Bir diğer kavram karışıklığı da "Derby Şehri" ile "Derbyshire Kontluğu" arasındaki hukuki ve kanuni ilişkilerden ortaya çıkmaktadır. Derby Şehri tek-seviyeli yerel idaresi 1997'de kurulmadan ve 1974'ten önce aynı alanda 19. yüzyıl ve daha önceki yasalarına göre kurulmuş olan "Derby Belediye İdaresi" bulunmaktaydı ve bu "Derbyshire Kontluğu"'ndan ayrı statülü bir yerel idare idi. 1974'te yürürlüğe giren "1972 İngiltere Yerel İdare Reformu Kanunu" ile "Derbyshire Kontluğu" metropoliten olmayan kontluk olup birinci seviyede yerel idare oldu ve "Derby Şehri" ikinci seviyeli yerel idare olarak bu kontluğa bağlandı. 1997'de yerel idare hukuku ve yürütülmesi açısından "Derby Şehri" ile "Derbyshire Kontluğu" birbirinden ayrıldı ve iki ayrı ve idare bakımdan özerk yerel idare hâline geçtiler.
Fakat İngiltere'de kontluk yerel idare sisteminde karışıklık bulunmaktadır ve "İdari Kontluk" ile "Törensel Kontluk" ayrımı değişik uygulama ve kavramlar ortaya çıkartmaktadır. "Derby Şehri" "Derbyshire" "İdarî Kontluğu"ndan hukuken tamamen ayrıdır; ama "Derby Şehri" "Derbyshire Törensel Kontluğu"'na bağlıdır ve onun altındadır. "Törensel Kontluk" İngiltere Kraliçesinin ülke sathını Krallık kanun ve geleneklerine göre idare etmesinden ortaya çıkmaktadır. İngiltere Kraliçesi her bir "Törensel Kontluk" için bir sıra krallık idarecisi ve temsilcisi tayin eder. Böylece her bir törensel kontluğa "Lord Lieutenant" adlı bir şahsi Krallık temsilcisi ve "High Sheriff" adlı bir görevli tayin eder. Bunlar merasimlerde kraliçeyi temsil ettikleri için protokol bakımından hukuki yerel idare temsilcilerinden daha yüksek statülüdürler. Bu "Törensel Kontluk"lar ve Kraliçe görevlilerinin yaptıkları işler eskiden gelenek ve göreneklere göre uygulanmakta iken günümüzde "1997 Lieutenancies Act" adlı bir kanuna göre uygulanmaktadır. "İdari Kontluk" ve "Törensel Kontluk" birbiriyle çakışan aynı bölgelerde olmaları prensibi genellikle geçerli olmakla beraber 1990'lı yıllarda kurulan "tek-seviyeli yerel idareler" için buna istisnalar bulunmaktadır. "Derby Şehri" ile "Derbyshire" "İdarî Kontluğu"nun hukuken tamamen ayrı; ama "Derby Şehri"'nin "Derbyshire Törensel Kontluğu"na bağlı olması da bu istisnalardan biridir.
İdare sistemi
Yerel idare sistemi
1997'den itibaren Derby Şehri (City Of Derby) tek-seviyeli yerel idare birimidir. Derby Şehri Konseyi "semt/köy" adı verilebilecek "civil parish" alt-yerel idare ve konseyleri kurmamayı tercih etmiştir.[2]
Yerel idare konseyi siyasi görünümü
"Derby Şehri Yerel İdare Konseyi"nde 51 tane yerel idare meclis üyesi bulunur. Bu üyeleri seçmek için şehir alanı 17 yerel seçim bölgesine bölünmüştür; bu yerel seçim bölgelerinden 3'er meclis üyesi seçilir. Fakat her yıl seçim bölgesinde sadece tek bir üye için seçim yapılır. Bu nedenle her 4 yılda bir yıl Derby Şehir Konseyi için seçim yapılmaz.
2011'de Derby Şehri Konseyinde İşçi Partisi 22 üye ile; Muhafazakâr Parti 15 üye ile; Liberal Demokrat Parti 12 üye ve Bağımsızlar 2 üye ile temsil edilmektedir. İşçi Partisi'nin en çok sayıda meclis üyesi olmakla beraber konseyde mutlak çoğunluğa sahip değildir ve konseyi kontrol etmemektedir.
Derby Şehir Yerel İdare Konseyi idaresi için "Kabine Sistemi" uygulamaktadır. Konsey üyesi mutlak çoğunluğunu elinde bulunduran parti veya partiler koalisyonu bu partinin konseydeki başkanı idaresi altında, konseyin belli başlı görev ve yetkilerini kontrol edecek üyelerden oluşan bir kabine seçmektedir. 2011 Derby Şehri Konseyi Muhafazakâr Parti ve Liberal Demokrat Parti koalisyonu tarafından (15+12=27 üyeden oluşan mutlak çoğunlukla) kontrol edilmektedir. Derby Şehri Konseyi kabinesinde 5 "Muhafazakâr Parti" üyesi ve 3 "Liberal Demokrat Parti" üyesi bulunur. Bu kabinenin ve Derbi Şehri Konseyinin lideri Muhafazakâr Parti'den "Philip Hickson"'dur.
Kardeş şehirler
Derby Şehri yerel idaresi konseyi ve daha önceki yerel idare otoriteleri şu yabancı şehirlerle kardeş şehir bağlantısı kurmuşlardır:
Derby Şehri - Derwent Nehri ve Derby Şehri Konseyi binası
Derby Şehri - Guildhall
Derby Şehri - merkezi halk kütüphanesi
Kaynakça
^Bu belki bir karışıklık yaratmaktadır. Ama "Derby Şehri" bir yerel idare birimi ve "Derby"' kentinin coğrafi bir yerleşke adı olduğunun anlaşılması gerekir.
^Buna karşılık 1997'den önce içinde bulunduğu Derbyshire Kontluğu içinde 215 tane "semt/köy" adı verilebilecek "civil parish" bulunmaktadır.
