Demir yıldızı, astronomide varsayımsal bir sıkışık yıldız türüdür.
Bununla ilgisi olmayan bir şekilde "demir yıldızı" terimi, spektrumlarında yasaklı FeII çizgilerinden oluşan yoğun bir yapıya sahip mavi süperdevler için de kullanılır. Bunlar potansiyel olarak sakin, sıcak parlak mavi değişenlerdir. Eta Carinae tipik bir örnek olarak tanımlanmıştır.[1][2]
Oluşum
Demir yıldızı, evrenin çok uzak geleceğinde, belki de 101500 yıl sonra oluşabilecek varsayımsal bir sıkışık yıldız türüdür.
Demir yıldızlarının oluşumundaki temel prensip kuantum tünelleme yoluyla gerçekleşen soğuk füzyonun, sıradan maddelerdeki hafif çekirdekleri demir-56 çekirdeklerine dönüştürmesidir. Fisyon ve alfa parçacığı emisyonu, ağır çekirdeklerin demire bozunmasına ve yıldız kütleli cisimlerin soğuk demir kürelerine dönüşmesine yol açacaktır.[3] Bu yıldızların oluşumu, sadece protonların bozunmaması durumunda mümkündür. Bazı tahminlere göre bir nötron yıldızının yüzeyi demirden oluşuyor olabilse de, bu bir demir yıldızından farklıdır.
101026 ila 101076 yılın sonunda demir yıldızları çökerek nötron yıldızlarına ve kara deliklere dönüşecektir.[3]
Popüler kültürde
- Sovyet filmi Tumannost Andromedi (Andromeda Bulutsusu), yakıtı azalan ve demir yıldızının kütleçekimi tarafından yakalanan bir uzay gemisi hakkındadır. Yıldız o kadar sönüktür ki yalnızca kızılötesinde görülebilmektedir. Film, Süredurum Kuramı'nın baskın olduğu ve Samanyolu'nda demir yıldızlarının var olduğunun düşünüldüğü bir dönemde Ivan Yefremov tarafından yazılan Tumannost' Andromedy romanına dayanmaktadır.
Kaynakça
- ^ Walborn, Nolan R.; Fitzpatrick, Edward L. (2000). "The OB Zoo: A Digital Atlas of Peculiar Spectra". The Publications of the Astronomical Society of the Pacific. 112 (767): 50. Bibcode:2000PASP..112...50W. doi:10.1086/316490
.
- ^ Clark, J. S.; Castro, N.; Garcia, M.; Herrero, A.; Najarro, F.; Negueruela, I.; Ritchie, B. W.; Smith, K. T. (2012). "On the nature of candidate luminous blue variables in M 33". Astronomy & Astrophysics. 541: A146. arXiv:1202.4409 $2. Bibcode:2012A&A...541A.146C. doi:10.1051/0004-6361/201118440.
- ^ a b Dyson, Freeman J. (1979). "Time without end: Physics and biology in an open universe". Reviews of Modern Physics. 51 (3): 447–460. Bibcode:1979RvMP...51..447D. doi:10.1103/RevModPhys.51.447.
