Bostancı Ocağı, Şimdiki Devlet Başkanı Özel Koruması Görevinde olan tüfekliOsmanlı askerlerinin yetiştiği yerdir. Bostancıların görevi genellikle bahçe ve bağlarda Padişah'ın yanı başında ya da Saltanat Kayıklarında Padişah'ı koruma görevini üstlenirler.
Kökeni
Bostancılar Ocağı'nın geçmişi 14. asıra yani I. Murad zamanına kadar uzanırdı. Bostancıların ilk vazifeleri saray muhafızlığı idi ve sarayın ihtiyaçlarını karşılayan takımdı.
Bostancıların asıl kışlaları Hasbahçe tarafından olup orada bir de orta camileri vardı.
Öncelikle Klasik Osmanlı Asker ya da Devlet Adamı Toplama Sistemi olan Devşirme Sistemi ile Anadolu ve Rumeli'den acemiler toplanır ve ardından Bostancılığa girenler Bostancı Ocağı'na hazır edilmek üzere Acemi Ocağı'nda Bostancıbaşı eşliğine Bostancılar yetişmeye başlardı. Ta ki XVII. yüzyıl sonlarına kadar hizmet derecelerine göre kapıcılığa, tersane ocağına ve bahçe ustaları ve kıdemli bostancılar süvari bölüklerine çıkarılırlardı.[1]
Bostancıbaşı
Bostancıbaşı devletin güvenlik amiri konumundaydı. Yeniçeri ağası, Cebecibaşı ve Topçubaşı ile birlikte, İstanbul ve çevresinin güvenliğini sağlamakla yükümlü teşkilatın parçasıdır.
Bostancıbaşıların mutlaka kendi ocaklarından gelmeleri; Bostancı Ocağı'ndan yetişerek yükselmeleri kanundu.[2]
Bostancıbaşılar dairesi Sarayburnu ile Sirkeci arasında bulunup burada Hamlacı koğuşları da vardı.[3]
Maaşları ve Harcamaları
Bostancıbaşı mahsulden alınan parayı kasımdan kasıma takdim ederdi.[4] Bu hizmetlerinden dolayı her yıl Kasımda bostancılardan on veya oniki kişi bir zaman Yeniçeri Ocağı'na ve sonraları da Divan-ı Hümayun çavuşluğuna ve Kapıkulu süvari bölüklerine çıkarılırlardı.[5] Bundan başka paranın bir kesesi bostancılara ihsan olunur ve bir kese de Davut Paşa Camii'nin maaş ve harcamalarına ayrılırdı.
Bostancıların yevmiyelerinden başka yıldan yıla Selanik çuhasından birer kaput hakları vardı veya bunun bedelini alırlardı. Bunların başlarına giydikleri serpuşa barata denilirdi.
^"Sarayın en önemli vazifelerinden birinin başında bulunan bostancıbaşıların mutlaka kendi ocaklarından gelmeleri yâni bostancı ocağından yetişerek yükselmeleri kânundu. Bostancıbaşılar terfi ile saraydan çıkacak olurlarsa beylerbeyi veya vezir olurlardı. Bostancıbaşıdan sonra, bostancılar kethüdası, haseki ağa, hamlacıbaşı, odabaşı, bostancı karakulağı, vezir karakulağı ile dört baltacı bu ocağın zâbitlerindendi.". Bostancıbaşı. Uzunçarşılı. s. 465.
^İstanbul Bostancı Ocağı. Osmanlı Devletinin Saray Teşkilatı. Uzunçarşılı. s. 477.
^İstanbul Bostancı Ocağı. Osmanlı Devletinin Saray Teşkilatı. Uzunçarşılı. s. 470.
^İstanbul Bostancı Ocağı. Osmanlı Devletinin Saray Teşkilatı. Uzunçarşılı. s. 471.