Yeniçeri ağası

18. yüzyılda bir Yeniçeri ağası tasviri

Yeniçeri ağası, (Osmanlıca: یڭیچری أغاسی), Yeniçeri Ocağı'nın en yüksek rütbeli komutanı.[1]

Yeniçeri ağası, Yeniçeri Ocağı ile Acemi Ocağı işlerinden sorumludur. Sadrazamdan sonra gelen yeniçeri ağasının hem sivil hem de askeri görevleri vardır.[2] Esnafı denetlemesi de onun görevlerindendi. Başkentin güvenliği ile sarayın koruması da görevleri arasındadır. Aynı zamanda Divan-ı Hümayun üyesidir. Yeniçeri ağaları arasında vezirlik verilenler de vardır ve bunlar Ağa Paşa diye anılmıştır.[1]

Yeniçeri ağası, Ocağın kuruluşundan 1451 yılına kadar Ocaktan seçilirken; Fatih Sultan Mehmed döneminde bu tarihten sonra sekbanbaşılardan tayin edilmeye başlanmıştır. 1515’ten itibaren de saraya mensup ve güvenilir miriâlem, mirahur gibi padişaha daha yakın ağaların içinden atanması gelenekleşmiştir.[3]

Ayrıca, yeniçeri ağalarının azil ve tayini 1593'e kadar doğrudan padişah tarafından gerçekleştirilirken, bu tarihten itibaren veziriazamlar tarafından yapılmaya başlanmıştır.[4]

Neticede Yeniçeri Ocağı 18 Haziran 1826 yılında II. Mahmud tarafından ortadan kaldırılmıştır. Bu olaya Vaka-i Hayriye denir.[1][5]

Bu görevi daha sonra 1826 yılından sonra Seraskerlik, 1908 yılından itibaren ise Harbiye Nezareti makamı üstlenmiştir.[6]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

Dipnotlar
  1. ^ a b c Huart 1987, s. 573.
  2. ^ Uyar & Erickson 2009, s. 38.
  3. ^ Uyar & Erickson 2009, ss. 38, 91.
  4. ^ Murphey 2002, s. 324.
  5. ^ Murphey 2002, s. 327.
  6. ^ Imber 2002, s. 191.
Genel
  • Huart, Cl. (1987). "Janissaries". Houtsma, Martijn Theodoor (Ed.). E.J. Brill's first encyclopaedia of Islam, 1913–1936, Volume IV: 'Itk–Kwaṭṭa. Leiden: BRILL. ss. 572-574. ISBN 978-90-04-08265-6. 
  • Murphey, Rhads. Yeñi Čeri. 11. ss. 322-331. 
  • Uyar, Mesut; Erickson, Edward J. (2009). A Military History of the Ottomans: From Osman to Atatürk. ABC-CLIO. ISBN 978-0-275-98876-0. 7 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2020. 
  • Yıldız, Aysel (2018). "Commanders of the Janissary Army: The Janissary Ağas, Their Career and Promotion Patterns". Georgios Theotokis; Aysel Yıldız (Ed.). A Military History of the Mediterranean Sea: Aspects of War, Diplomacy, and Military Elites. Leiden and Boston: Brill. ss. 397-462. ISBN 978-90-04-31509-9.