Başkalarının Hayatı (Türkiye) La Vie des Autres (Fransa) Le Vite degli Altri (İtalya) La Vida de los Otros (İspanya) The Lives of Others (ABD)
Başkalarının Hayatı (Özgün adı: Das Leben der Anderen), 2006 Almanya yapımı dramatik dönem filmidir.
Senaryosunu Florian Henckel von Donnersmarck'ın yazdığı ve yönettiği filmin önemli rollerinde Martina Gedeck, Ulrich Mühe ve Sebastian Koch oynamışlardır. Başkalarının Hayatı yönetmenin kendi başına çektiği ilk uzun metrajlı sinema filmidir.
1984 yılının Doğu Almanya'sında geçen bu politik gerilim filminde, ülkenin güçlü gizli polis örgütü Stasi'nin yetenekli istihbarat elemanı Yüzbaşı Gerd Wiesler'in (Ulrich Mühe) rejim karşıtı olabilecekleri düşünülen bir sanatçı çifti gizlice dinleyip takip ederken yavaş yavaş yaptığı işten pişmanlık duyması anlatılmaktadır. Konusu ve mesajı açısından film 1974 tarihli Francis Ford Coppola filmi Konuşma'yı (The Conversation) andırır. Tıpkı o film gibi, "Başkalarının Hayatı" da bir politik rejim eleştirisinden daha çok, kişilerin ruh hallerini derinlemesine inceleyen, karakter tahlilleri yapan bir filmdir.
Yabancı Dilde En İyi Film Akademi Ödülü'nü ve aynı dalda BAFTA, Bodil ve César Ödülleri'ni kazandı. Bunlardan başka çeşitli yarışma ve festivallerde filme 58 ödül daha verildi. "Başkalarının Hayatı" IMDb'nin en iyi 250 Film listesinde bulunmakta ve sıralamada üst sıralarda yer almaktadır.[1]
BBC tarafından 23 Ağustos 2016'da yayınlanan ve dünya genelinde 36 ülkeden 177 sinema eleştirmeninin görüşü değerlendirilerek oluşturulan "21. Yüzyılın En İyi Filmleri" listesinde 32. sırada yer aldı.[2]
Konusu
Filmde olaylar şimdi artık mevcut olmayan bir ülke olan Doğu Almanya (DDR)'da 1984 yılında başlar ve Berlin Duvarı'nın yıkılmasından ve iki Almanya'nın birleşmesinden iki yıl sonra sonra, yani 1991 yılında biter. Totaliter rejimin korunabilmesi için devlet ülkede Stasi adında çok güçlü ve yaygın bir güvenlik ve istihbarat ağı kurmuştur ve bünyesinde yüzbinlerce istihbarat elemanı çalıştırmaktadır. Bunlardan biri de aynı zamanda bu örgütün akademisinde dersler de veren üst düzey kıdemli eleman Yüzbaşı Gerd Wiesler'dir (Ulrich Mühe). Wiesler'e akademiden sınıf arkadaşı ve şimdiki amiri Yarbay Grubitz'le (Ulrich Tukur) birlikte davet edildikleri oyunun galasında, Kültür Bakanı Bruno Hempf (Thomas Thieme) tarafından rejim muhalifi olabileceğinden kuşkulanılan oyun yazarı Georg Dreyman'ı (Sebastian Koch) takibe almaları görevi verilir. Aslında Dreyman sanatçılar arasında rejime en sadık olanıdır.
Ancak bakanın alttan alta bir gizli emeli daha vardır, Dreyman'ın birlikte yaşadığı sevgilisi, tiyatro oyuncusu Christa-Maria Sieland'da (Martina Gedeck) gözü vardır. Kariyerinde ilerlemesine yardımcı olacağını hesaplayarak Grubitz ülkede henüz takip altına alınmamış ender sanatçılardan olan Dreyman'ı da takibe almaya karar verir ve en iyi elemanı olan Yüzbaşı Gerd Wiesler'ı bu işle görevlendirir. Weisler ekibiyle birlikte yazarın evine dinleme cihazları yerleştirerek binanın çatı katına da tam teşekküllü bir dinleme istasyonu kurarlar. Evin çatısında kamp kurmuş olan Weisler artık 24 saat Dreyman'ın hayatının içindedir. Yazarın her konuşmasını kaydeder, her alışkanlığını not eder. Başlarda rejime bütün kalbiyle bağlı olan Dreyman uyuşturucu ilaç alışkanlığı olan kız arkadaşına şantaj yapılarak Bakan Hempf'le cinsel ilişkiye zorlanması ve yedi yıldır iş verilmeyen muhalif sahne yönetmeni arkadaşının intihara sürüklenmesi üzerine Batı Almanya'da çıkan Der Spiegel dergisine isimsiz bir yazı yazar. Bu yazı üzerine çileden çıkan yetkililerin Dreyman hakkındaki kuşkuları artar. Ancak çiftin hayatına çok fazla girmiş olan Yüzbaşı Wiesler, artık empati kurmaya başlamıştır, yazar evde yokken eve girer onun okuduğu kitapları alır okur vb. İhbar etmek şöyle dursun artık elinin altındaki teknik imkânları da kullanarak çifte yardım bile etmeye başlar. Artık Wiesler bir anlamda yazarın koruyucu meleği olmuştur. Mesela Dreyman'a yazılarını yazması için Batı Almanya'dan gizlice gönderilmiş minyatür daktiloyu (Doğu almanya'daki bütün daktilolar kayıt altındadır ve hangi yazının kimin daktilosundan çıktığı hemen anlaşılabilmektedir) sakladığı yeri kız arkadaşına zorla söyleten Stasi eve baskın yapar ama yazı makinesini yerinde bulamazlar, çünkü evi 24 saat dinleyen yeni koruyucu melek onu alıp saklamıştır.
Nihayet Wiesler'in ihanetini sezen ama elinde kesin kanıt olmayan Yarbay Grubitz onu görevden alır ve ceza olarak angarya bir iş olan mektupların gizlice açılıp kontrol edildiği bir bölüme verir. Aradan 4 yıl geçmiştir, Berlin Duvarı yıkılır, iki Almanya birleşir. Stasi'nin bütün arşivleri halka açılır. Bu arşive başvuran yazar Dreyman hakkında tutulan belgeleri okudukça kendine yardım eden insanın Wiesler olduğunu öğrenir, onu arar bulur ama onunla konuşamaz. "İyi Bir İnsan İçin Sonat" adını verdiği yeni kitabını kod adıyla ona ithaf eder. Kitabı bir kitapçıda görüp bir kopyasını satın alan Wiesler bu ithaf satırını görür görmez yıllar önce yapmış olduğu iyiliğin farkına varılmış olduğunu anlar.
Oyuncu kadrosu
Sebastian Koch ve Martina Gedeck.
Aktör/Aktris
Rolü
Martina Gedeck
Christa-Maria Sieland (Tiyatro Oyuncusu)
Ulrich Mühe
Yüzbaşı Gerd Wiesler
Sebastian Koch
Georg Dreyman (Oyun Yazarı)
Ulrich Tukur
Yarbay Anton Grubitz
Thomas Thieme
Kültür Bakanı Bruno Hempf
Hans-Uwe Bauer
Paul Hauser
Volkmar Kleinert
Albert Jerska
Matthias Brenner
Karl Wallner
Charly Hübner
Udo
Herbert Knaup
Gregor Hessenstein
Bastian Trost
227 No'lu hükümlü
Marie Gruber
Bayan Meineke
Volker Michalowski
Yazı uzmanı
Ödüller
Film ve başlıca oyuncuları birçok ödül kazandılar. En prestijli olanları arasında şunlar bulunmaktadır:
79. Akademi Ödülleri
En İyi Uluslararası Film
61. İngiliz Film ve Televizyon Sanatları Akademisi Ödülleri
İngilizce Olmayan En İyi Film
César Ödülleri
En İyi Yabancı Film
Avrupa Film Ödülleri
En İyi Film
En İyi Erkek Oyuncu: Ulrich Mühe
En İyi Senarist: Florian Henckel von Donnersmarck
Alman Film Ödülleri
En İyi Film
En İyi Erkek Oyuncu
En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu
En İyi Yönetmen
En İyi Sinematografi
En İyi Prodüksiyon Tasarımı
En İyi Senaryo
Bavyera Film Ödülleri 2006
En İyi Erkek Oyuncu: Ulrich Mühe
En İyi Yeni Gelen Yönetmen: Florian Henckel von Donnersmarck
En İyi Senaryo: Florian Henckel von Donnersmarck
Vilnius Uluslararası Film Festivali
İzleyici Ödülü
The Lives of Others ayrıca 2007'nin en iyi on filmi listesinde birçok eleştirmenin yerini aldı.
1st: James Berardinelli, ReelViews
1st: Shawn Levy, The Oregonian
2nd: Empire
2nd: Marjorie Baumgarten, The Austin Chronicle
2nd: Michael Sragow, The Baltimore Sun
2nd: Richard Corliss, TIME magazine
3rd: Rene Rodriguez, The Miami Herald
4th: David Ansen, Newsweek
4th: Stephen Holden, The New York Times
5th: Roger Ebert, Chicago Sun Times
5th: Richard Roeper, Chicago Sun Times
5th: Liam Lacey and Rick Groen, The Globe and Mail
5th: Owen Gleiberman, Entertainment Weekly
7th: Christy Lemire, Associated Press[28]
7th: Tasha Robinson, The A.V. Club
8th: A.O. Scott, The New York Times (tied with Michael Clayton)
8th: Kyle Smith, New York Post
Film hakkında notlar
Dünya ölçeğinde başarı kazanan "Başkalarının Hayatı" filminin, Amerikalı yönetmen Sydney Pollack tarafından bir Hollywood versiyonunun çekilmesi planlanıyordu, ancak yönetmenin ölümüyle şimdilik bu proje rafa kalkmış gözükmektedir.[3]
Filmde kullanılan elektronik dinleme ve kayıt cihazları gereçekten Stasi istihbarat teşkilatı tarafından o tarihlerde kullanılmış cihazlardır ve çekimler için özel olarak müzelerden ve özel koleksiyonculardan temin edilmişlerdir.[4]
Filmin müziği
Filmde Stasi Ajanı Yüzbaşı Gerd Wiesler'in değişim göstermesinin başlangıcını temsil eden ve Dreyman tarafından çalınan piyano sonatı "İyi Bir İnsan İçin Sonat" Gabriel Yared tarafından bu film için bestelenmişti. Filmde intihar eden sahne yönetmeni arkadaşı tarafından bu sonatın nota kitabı Dreyman'a hediye ediliyordu ve onun ölüm haberini aldığı zaman Dreyman bu parçayı piyanoda çalmaya başlıyor, evi dinleyen Wiesler de göz yaşlarını tutamıyordu. Filmin sonunda Dreyman yeni yazdığı ve Wiesler'e ithaf ettiği kitabının adını da "İyi Bir İnsan İçin Sonat" koymuştu.
