Baraba Tatarları

Baraba Tatarları
параба veya бараба
Önemli nüfusa sahip bölgeler
 Rusya8.380
Diller
Din

Baraba Tatarları; Batı Sibirya'da, (Rusya Federasyonunun güney sınırının, Kazakistan, Çin ve Moğolistan sınırları ile birleştiği bölgenin kuzeyinde) Altay ve Tuva cumhuriyetlerinin kuzeyinde, Tomsk, Abakan, Krasnoyarsk kentleri çevresinde ve bu bölgenin batısındaki Tobol Nehri'nin kenarına kurulu, Tümen, Tobolsk, Tara, Barabinsk kentleri çevresinde, ayrıca yukarıda saydığım iki bölgenin arasındaki Baraba bozkırlarında yaşarlar.

Tarihçe

Baraba Tatarları’nın, 12. ve 13. yüzyıllarda, Batı Sibirya’nın, Ural Dağlarının batısında yaşayan Kıpçak kabilelerinin soyundan geldikleri sanılmaktadır. 13. yüzyılda Cengiz Han’a, daha sonraları 15. yüzyılda Sibir Hanlığına bağlandılar. Moğollar ve Sartlar ile ticari ilişki kurdular. Bölgedeki Samoyed ve Ugrian gruplarından vergi aldılar.

Rus askeri güçleri bölgeye 1595 yılında girdilerse de, sonradan geri çekildiler. Buna rağmen bu istila Baraba Tatarları’nı yerlerinden ederek onların daha kuzeydeki Baraba bozkırlarına ve daha kuzeydeki bataklık bölgelere doğru yürümelerine sebep oldu.

Barabalar 17. yüzyılda Kazaklara tabi idiler. Ruslar 18. yüzyılda tekrar bölgeyi işgale başlayıp, 1722 yılında ilk askeri kalelerini kurup, bölgeye “sürgün” köylüleri yerleştirmeye başladılar. 1840-1850 yılları arasında bu yerleştirme işi en yüksek boyuta ulaştı ve Baraba Tatarları kendi vatanlarında azınlık durumuna düştüler.

1822 yılından itibaren Baraba Tatarları ağır vergiler altında ezilmeye başladılar. Bu “ağır vergilendirme” 19. yüzyıl boyunca sürdü.

1919 yılından itibaren, yeni Sovyet yönetimi ağırlığını hissettirmeğe başladı. 1930 yılından itibaren, arazilerine, sığır ve at sürülerine devletçe el kondu. Devlet çiftlikleri (rusça:Совхо́з; Sovhoz) kuruldu.

İslamiyet, Batı Sibirya’da 18.yüzyılda yayılmaya başlamıştı. Baraba Tatarları (erkekler), hemen her köyde bulunan cami okullarında, mollalar tarafından 4-5 yıllık eğitime tabi tutuluyorlardı. Okur yazarlık bir hayli yüksekti. 19. yüzyılda Tatarlar, Batı Sibirya’daki en eğitimli kişilerdi. 1928 yılına kadar Arap alfabesi kullanmışlar (kısa süre Latin harfleri de kullanılmıştır). Bu tarihten sonra da zorunlu olarak Kiril alfabesine geçmişlerdir.

Bütün bunlara rağmen Barabalar, bugüne kadar Terene, Tarı, Kölübü, Kargalı, Langa, Lüvey gibi oymak adlarını muhafaza etmişlerdir.

Günümüzde bölge dışında yaşayan “özerk” Tatar topluluklarından temin ettikleri ders kitabı, roman, gazete, vs. ile kültürel hayatlarını sürdürmeye çalışmaktadırlar.

Nüfus

1926 yılında yapılan nüfus sayımına göre: Tümenliler 22.636; Tobollular 32.102; Tarlıklar 11.517; Buharalı ve Tomlular 11.659 ve Barabalar 7.828 olmak üzere bölgede yaşayan Türk boylarının kişi toplamı 85,442'dir. 1970 yılına ait rakamlara göre bölgedeki bu Türk boyları 194.000 nüfusa sahiptirler. Basit bir oranlama ile Baraba’ların 1970 yılında yaklaşık 16.700 kişilik bir topluluk olmaları gerekmektedir. Bugün (2002) bu rakamın Türk nüfus artışı olan yıllık %o 25 hesabıyla 37.000’e ulaşmış olması gerekir. Ancak bir başka kaynakta “Baraba’ların nüfuslarının, 1979 yılında 8.000 civarında olduğu sanılmakta” denilmektedir. Bu rakam esas alındığında da günümüzdeki (2002) nüfusları yine yıllık Türk nüfus artışı olan %o 25 hesabıyla 14.000 kişi olmalıdır. Sayıları ister 37.000 ister 14.000 olsun, Baraba’lar bölgeye sonradan yerleşen Rus, Ukraynalı ve Tatar (İdil Tatarı) halklar arasında azınlık durumuna düşmüşlerdir.

Dil

Konuştukları Türkçe, İdil Tatarları ve Altay-Xakas lehçelerinin benzeri, Batı Sibirya’da konuşulan Tatarca'dır.

19 yüzyıl sonlarına kadar dillerini korumuşlar. 1930 yılından sonra, bölgede çoğalan Rus yerleşimci ve idarecileri yüzünden Rus dilinin etkisi altında kalmışlardır. Bugün gençler Rusça’yı daha akıcı konuşurlar. Sosyal ve kültürel hayatta Rusça hakimdir. Anadil ise, yaşlı kuşaklar arasında günlük hayatta kullanılmaktadır.

Kaynakça

  1. ^ Радлов В. В. Из Сибири: Страницы дневника. — М.: Наука. Главная редакция восточной литературы, 1989.— 749 с. ISBN 5-02-017025-9 (in Russian)

Read other articles:

У Вікіпедії є статті про інших людей із прізвищем Медвідь. Федір Медвідь Федір Медвідь Особисті дані Повне ім'я Федір (Ференц) Йожефович Медвідь Народження 5 січня 1943(1943-01-05)   Нове Давидково, Угорщина Смерть 8 листопада 1997(1997-11-08) (54 роки)   Київ, Україна Поховання Берк...

 

Artikel ini bukan mengenai [[:matematikawan Paul Erdős]]. Péter ErdőKardinal Uskup Agung Esztergom-BudapestPrimat HungariaKardinal Erdő di Basilika Santo Stefanus, BudapestProvinsi gerejawiEsztergom-BudapestTakhtaEsztergom-BudapestPenunjukan7 Desember 2002Awal masa jabatan11 Januari 2003PendahuluLászló Paskai OFMJabatan lainKardinal-Imam S. BalbinaImamatTahbisan imam18 Juni 1975oleh László LékaiTahbisan uskup5 November 1999oleh Paus Yohanes Paulus IIPelantikan kardinal21 Ok...

 

Universitas Nahdlatul Ulama IndonesiaRektorJuri Ardiantoro, M.Si., Ph.DLokasiJakarta, DKI Jakarta, IndonesiaKampusJl. Taman Amir Hamzah No. 5 Jakarta Pusat 10430 (Kampus A);Jl. Parung Hijau Pondok Udik, Kemang Kab. Bogor(Kampus B);Situs webwww.unusia.ac.idUnusia Universitas Nahdlatul Ulama Indonesia (UNUSIA) merupakan perguruan tinggi swasta Islam di lingkungan Nahdlatul Ulama.[1] Sejarah Universitas Nahdlatul Ulama Indonesia (UNUSIA) didirikan berdasarkan Keputusan Menteri Pendidikan...

BacemTahu yang dibacemTempat asalIndonesiaDaerahJawa Tengah, DI Yogyakarta, Jawa BaratSunting kotak info • L • BBantuan penggunaan templat ini Bacem atau baceman (Jawa: ꦧꦕꦼꦩ꧀, translit. Bacěm) merupakan sajian panganan dari daerah Mataraman seperti kota Semarang, Surakarta, Magelang, dan wilayah eks Karesidenan Banyumas di Jawa Tengah; Tasikmalaya di Jawa Barat dan DI Yogyakarta. Orang Yogyakarta menyukai bacem yang bercitarasa manis, yaitu dengan bumbu khas ...

 

36th annual meeting of National Hockey League franchises to select newly eligible players 1998 NHL Draft redirects here. Not to be confused with 1998 NHL Expansion Draft. 1998 NHL Entry DraftGeneral informationDate(s)June 27, 1998LocationMarine Midland ArenaBuffalo, New York, U.S.OverviewFirst selection Vincent Lecavalier(Tampa Bay Lightning)← 19971999 → The 1998 NHL Entry Draft was the 36th NHL Entry Draft. It was held on June 27 at the Marine Midland Arena in Buffalo, ...

 

تاخعت   معلومات شخصية تاريخ الميلاد القرن 13 ق.م  مكان الدفن وادي الملوك  الزوج مرنبتاح  الأولاد تاوسرتآمون مسس  الأب رمسيس الثاني  عائلة الأسرة المصرية التاسعة عشر  الحياة العملية المهنة سياسية  تعديل مصدري - تعديل   تاخعت في الهيروغليفية تا خعتالم...

Town in the state of Maine, United States Parts of this article (those related to demographics) need to be updated. Please help update this article to reflect recent events or newly available information. (May 2023) Town in Maine, United StatesFriendship, MaineTownLocation in Knox County and the state of Maine.Coordinates: 43°59′1″N 69°20′20″W / 43.98361°N 69.33889°W / 43.98361; -69.33889CountryUnited StatesStateMaineCountyKnoxIncorporated1807VillagesFrien...

 

Синелобый амазон Научная классификация Домен:ЭукариотыЦарство:ЖивотныеПодцарство:ЭуметазоиБез ранга:Двусторонне-симметричныеБез ранга:ВторичноротыеТип:ХордовыеПодтип:ПозвоночныеИнфратип:ЧелюстноротыеНадкласс:ЧетвероногиеКлада:АмниотыКлада:ЗавропсидыКласс:Пт�...

 

† Человек прямоходящий Научная классификация Домен:ЭукариотыЦарство:ЖивотныеПодцарство:ЭуметазоиБез ранга:Двусторонне-симметричныеБез ранга:ВторичноротыеТип:ХордовыеПодтип:ПозвоночныеИнфратип:ЧелюстноротыеНадкласс:ЧетвероногиеКлада:АмниотыКлада:Синапсиды�...

Eastern Arabian Peninsula historical region This article is about the historical region of Eastern Arabia. For the present-day state, see Bahrain.Historical region of ArabiaEastern Arabia Bahrain Al-Baḥrayn (ٱلْبَحْرَيْن)Historical region of ArabiaEastern Arabia (historical region of Bahrain) on a 1745 Bellin mapCountry Bahrain Qatar Saudi Arabia United Arab Emirates Kuwait Iraq Oman Eastern Arabia (Bahrain) (Arabic: ٱلْبَحْرَيْن, r...

 

Pour les articles homonymes, voir Pasolini (homonymie). Cet article est une ébauche concernant un homme politique italien et le libéralisme. Vous pouvez partager vos connaissances en l’améliorant (comment ?) selon les recommandations des projets correspondants. Giuseppe PasoliniFonctionsSénateurTitre de noblesseComteBiographieNaissance 7 février 1815RavenneDécès 4 décembre 1876 (à 61 ans)RomeNom de naissance Giuseppe PasoliniNationalité italienne (17 mars 1861 - 4 déce...

 

Association football team in Deryneia, Cyprus Football clubAnagennisi DeryneiaFull nameAnagennisi DeryneiaGreek: Αναγέννηση ΔερύνειαςFounded1920; 104 years ago (1920)GroundAnagennisi Football GroundCapacity5,800ChairmanNicos LillisManagerPanayiotis KosmaLeagueThird Division2022–23Second Division, 14th (relegated) Home colours Away colours Anagennisi Deryneia (Greek: Αναγέννηση Δερύνειας) is Cypriot football team based in Deryneia, Fama...

This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: All Wound Up... – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (December 2008) (Learn how and when to remove this message) 1997 studio album by GodsmackAll Wound Up...Studio album by GodsmackReleasedFebruary 1997Recorded1996StudioNew Alliance Studios, B...

 

Pour les articles homonymes, voir Dujardin. Karel DujardinAutoportrait supposé de Dujardin.Naissance Septembre 1626AmsterdamDécès 20 novembre 1678 (à 52 ans)VenisePériode d'activité 1646-1678Surnom BockbaertNationalité Néerlandaise ( Provinces-Unies)Activité peintre, graveurMaître Nicolaes Berchem (?), Paulus Potter (?)Mouvement Âge d'or de la peinture néerlandaiseInfluencé par Pieter Van LaerA influencé Jean-Antoine Constantin, Philibert-Louis Debucourt, Jean-Louis Demarn...

 

American inventor Hiram Percy MaximHiram Percy Maxim, c.1914Born(1869-09-02)September 2, 1869Brooklyn, New YorkDiedFebruary 17, 1936(1936-02-17) (aged 66)La Junta, ColoradoResting placeRose Hill CemeteryAlma materMassachusetts Institute of Technology (1886)OccupationInventorSpouseJosephine HamiltonChildrenHiram Hamilton Maxim Percy Maxim LeeParentHiram Stevens MaximRelativesHudson Maxim (uncle)Call signW1AW (most notable) Hiram Percy Maxim (September 2, 1869 – February 17, 193...

此条目序言章节没有充分总结全文内容要点。 (2019年3月21日)请考虑扩充序言,清晰概述条目所有重點。请在条目的讨论页讨论此问题。 哈萨克斯坦總統哈薩克總統旗現任Қасым-Жомарт Кемелұлы Тоқаев卡瑟姆若马尔特·托卡耶夫自2019年3月20日在任任期7年首任努尔苏丹·纳扎尔巴耶夫设立1990年4月24日(哈薩克蘇維埃社會主義共和國總統) 哈萨克斯坦 哈萨克斯坦政府...

 

Nom a e (1272) Gefion 2.78385 0.15170 (1433) Geramtina 2.79948 0.16918 (1751) Herget 2.79319 0.17242 (1839) Ragazza 2.79898 0.16824 (2053) Nuki 2.80260 0.14050 (2157) Ashbrook 2.78440 0.11071 (2373) Immo 2.79433 0.17339 (2386) Nikonov 2.81456 0.15728 (2493) Elmer 2.78777 0.17198 (2521) Heidi 2.79475 0.08893 (2595) Gudiachvili 2.78595 0.14340 (2631) Zhejiang 2.79730 0.16070 (2801) Huygens 2.79969 0.17422 (2875) Lagerkvist 2.79792 0.09969 (2905) Plaskett 2.80233 0.09847 (2911) Miahelena 2.7952...

 

2022 single by RemaCalm DownSingle by Remafrom the album Rave & Roses Released11 February 2022 (2022-02-11)GenreAfrobeats[1]Length 3:40 3:59 (remix) Label Jonzing World Mavin Songwriter(s) Divine Ikubor Andre Vibez Michael Hunter[a] Producer(s) Andre Vibez London Rema singles chronology Soundgasm (2021) Calm Down (2022) FYN (2022) Selena Gomez singles chronology Let Somebody Go(2022) Calm Down (Remix)(2022) My Mind & Me(2022) Music videosCalm Down o...

1999 film by Atom Egoyan Felicia's JourneyTheatrical release posterDirected byAtom EgoyanWritten byAtom EgoyanBased onFelicia's Journeyby William TrevorProduced byBruce DaveyStarring Bob Hoskins Elaine Cassidy Peter McDonald Arsinée Khanjian CinematographyPaul SarossyEdited bySusan ShiptonMusic byMychael DannaProductioncompaniesAlliance Atlantis PicturesIcon ProductionsIcon Entertainment InternationalMarquis Films Ltd.The Movie NetworkScreenventures XLIIIDistributed byIcon Film Distribution ...

 

Esoteric philosophy Not to be confused with Arianism or Aryanism. Werner von Bülow's World-Rune-Clock, illustrating the correspondences between List's Armanen runes, the signs of the zodiac and the gods of the months Armanism and Ariosophy are esoteric ideological systems that were largely developed by Guido von List and Jörg Lanz von Liebenfels, respectively, in Austria between 1890 and 1930. The term 'Ariosophy', which translates to wisdom of the Aryans, was invented by Lanz von Liebenfel...