Banja Luka Üniversitesi (Sırpça: Универзитет у Бањој Луци), Bosna-Hersek'in Banja Luka şehrinde yer alan bir devlet üniversitesidir. 1975 yılında kurulan kurum, Sırp Cumhuriyeti'ndeki en eski ve en büyük yükseköğrenim kurumunun yanı sıra Bosna-Hersek'in en büyük ikinci üniversitesidir. 2018-19 öğrenim yılında toplam 11.186 öğrencisi bulunmaktadır.[3]
Belirli coğrafi konumu nedeniyle, dilsel ve etnik yakınlık ve tarihi bağlantılar nedeniyle üniversitenin başta Sırbistan Cumhuriyeti olmak üzere eski Yugoslavya'nın komşu ülkelerindeki kurumlarla yakın ilişkisi bulunmaktadır.
QS Dünya Üniversite Sıralamaları, Banja Luka Üniversitesi'ni 2019 yılında Gelişmekte Olan Avrupa ve Orta Asya'da 251-300 aralığında sıralamıştır.[5] 2018 yılında ise Webometrics Dünya Üniversite Sıralamaları, dünyadaki 59 dereceli yükseköğretim kurumu arasında Bosna'nın ikinci en iyi üniversitesi olarak derecelendirdi.[6] 2015 mali yılında Sırp Cumhuriyeti Hükûmeti, standart işletme maliyetleri için birincil fon kaynağını oluşturan üniversitenin bütçesi için 34.897.600 BAM sağladı.
Tarihçe
II. Dünya Savaşı sonrası yıllar
Banja Luka'daki ilk Pedagoji Okulu, 38 öğrenci mevcudu ile 1950 yılında kuruldu.[7] Teknik Çalışmalar Fakültesi 1961 yılında, İktisat Fakültesi ise 1969 yılında kuruldu.[7] Daha sonra Saraybosna Üniversitesi mühendislik, hukuk ve ekonomi fakülteleri dallarını Banja Luka'da açtı.[7] Açılan bu dallar daha sonra kendi başına bağımsız bir fakülteye dönüştü.[7]
Üniversite ilk yıllarında akademik ve idari personel eksikliği ve yetersiz akademik nitelikleri gibi zorluklarla karşılaştı.[7] Üniversite ilk beş yıllık kalkınma planını 1976 yılında başlattı.[7] Plan, yurtların inşası, öğrenci burs hükümleri, Merkezi Gençlik Kooperatifi'nin genişletilmesi ve güçlendirilmesi, spor ve eğlence merkezi inşaatı, öğrenci klinikleri ve kitlesel kültürel faaliyetlerin geliştirilmesi gibi önceliklere dayanıyordu.[7] 1984'e kadar üniversite 13 Doktora derecesi aldı.[7] Aynı dönemde üniversite 47 ders kitabı ve 95 akademik kitap yayımladı.[7]
1987 yılında Banja Luka Üniversitesi, Yugoslavya Üniversiteler Topluluğu'nun başkanlık kurumu oldu.[7] 1989-90'da Bosna-Hersek Sosyalist Cumhuriyeti Üniversiteler Topluluğu'na başkanlık etti.[7] 1989 yılında Alpler-Adriyatik Çalışma Grubu Rektör Konferansı'na üye olurken, ilk bilimsel makalelerinin bir kısmı uluslararası veri tabanlarında endekslendi.[7]
1992-1995 Bosna Savaşı
Bosna Savaşı süresinde, öğrenci, personel sayısı ve finansmanın azalması ile zorlu bir dönem geçirdi.[7] Savaş sırasında kurumun faaliyetleri durmadı ve sınırlı kapasitede çalışmalarına devam etti.[7]
Modern dönem
Bosna-Hersek Federasyonu'ndaki 10 kantonun her birinin kendi eğitim bakanlığına ve yüksek öğretim üzerinde yasama yetkisine sahip olduğu durumun aksine, Sırp Cumhuriyeti'nde yükseköğrenim, Sırp Cumhuriyeti Hükümeti Eğitim ve Kültür Bakanlığı tarafından düzenlenir. Bosna-Hersek hükûmetinin yürütme organı olarak görev yapan Bosna-Hersek Bakanlar Kurulunun, yükseköğrenim veya kendi eğitim bakanlığı için açık bir yetkiye sahip değildir.
Banja Luka Üniversitesi'nde Bologna Süreci'nin tam olarak uygulanmasına 2006-2007 akademik yılında başlanmıştır.[2] Bazı fakülteler reformu daha önce uygulamışlardır.[2]
Banja Luka Üniversitesi'nin mevcut 16 fakültesinin çoğu, her ikisi de Banja Luka şehir merkezine yakın Vrbas nehrine yakın iki ana kampüs arasında bölünmüş durumdadır.[2][16]
Banja Luka Üniversitesi'nin diğer 100 yüksek öğretim kurumuyla işbirliği konusunda anlaşmaları vardır.[24] Ocak 2018'de kurum, Banja Luka Üniversitesi'nin Uluslararasılaşma Stratejisi'ni kabul etti.[25] Bilimsel araştırma, öğretim ve desteğin uluslararasılaşması sürecinde atılacak belirli adımları tanımlar.[25] Aynı ayın sonunda Çin dili ve kültürünü tanıtmayı amaçlayan Banja Luka Üniversitesi Konfüçyus Enstitüsü'nü kurdu.[26] Açılışa Çin büyükelçisi, Tientsin Teknoloji ve Eğitim Üniversitesi rektörü ve Tientsin kentinden gelen heyet katıldı.[26]