Azavad[1] (devletin resmi adıyla bazı kaynaklara göre Azavad İslam Cumhuriyeti[2] veya Azavad İslam Devleti[3]), Afrika kıtasının batısında yer alan Mali'nin kuzeyinde bulunan ve 2012-2013 yılları arasında bağımsızlığını ilan eden ancak bağımsızlığı tanınmayan bir ülke.
2012 Tuareg isyanı sonucu ortaya çıkan tablo neticesinde 6 Nisan 2012 tarihinde Azavad Ulusal Kurtuluş Hareketi (MNLA) güçleri sözcüleri bölgenin Mali'den ayrılarak bağımsızlığını ilan ettiğini bildirmiştir.[4][5] MNLA komitesi bildiri sonrası uluslararası camiayı bağımsızlıklarını tanıması konusunda çağrıda bulunmuştur.
Bağımsızlıkları hem Afrika Birliği hem de Avrupa Birliği tarafından kabul edilmeyen Azavad, uluslararası toplum tarafından Mali'nin parçası olarak kabul edilmiştir. Mali'nin kuzey bölgelerinde, Timbuktu, Gao ve Kidal şehirlerinin de içerisinde olduğu bölgeyi kontrol altına alan MNLA güçleri, ülkenin başkenti olarak Timbuktu ilan edilmiş, burada işlemler bitirilinceye kadar da Gao ülkenin geçici başkent olduğu ifade edilmiştir.[6]
Azavad'da MNLA güçlerinin yanı sıra oluşan Ensar Din grubu, bölgede dini esasları baz almayan tarafsız bir yönetim düşünen MNLA'nın aksine dini esasları temel alan bir din devleti kurma çabası içerisinde bulunmuştur. Her iki grubun özellikle dini konularda yaşadığı farklılıklar nedeniyle MNLA içerisindeki islami gruplar MNLA'dan uzaklaşarak MNLA'yı bölgelerinden çıkarmışlardır.[7][8]
Ensar Din grubu yayınladığı video bildiriminde MNLA tarafından ilan edilen bağımsızlığın islam adına yapılmayan bir devrim olarak nitelendirdiğini bildirerek yapılan bağımsızlık ilanını kabul etmediklerini ifade etmişlerdir.[9]
26 Mayıs 2012'de Mali'nin kuzeyini kontrol altında tutan MNLA ile Ensar Din grupları yeni devletin İslam Devleti olması yönünde fikir birliğine vardıklarını açıklayarak birleşme kararı almışlardır.[10] Ancak bu açıklamadan bir hafta sonra MNLA yaptığı açıklamada bu düşünceden vazgeçtiklerini açıklamıştır.[11]
Fransa 11 Ocak 2013 tarihinde Birleşmiş Milletler kararının yanı sıra Mali hükûmetinin de talebi doğrultusunda Opération Serval adı verilen askerî operasyon başlatmış, bu operasyon neticesinde de Ocak 2013 sonuna kadar ayrılıkçı grupları büyük şehirlerden çıkartarak elinde bulundurdukları bölgedeki hakimiyetlerine son vermiştir.
MNLA, 14 Şubat 2013 tarihinde yaptığı açıklamada bağımsızlık iddiasından vazgeçtiklerini bildirmiş, Azavad bölgesinin gelecekteki statüsüyle ilgili müzakereye başlayabilmek adına Mali hükûmetine çağrıda bulunmuştur.[12][13]
.svg)
