Başlığın diğer anlamları için
Lukianos sayfasına bakınız.
Antakyalı Lukianos (Şehit Lukianos olarak da tanınır), (y. 240, Samosata, Suriye - 7 Ocak 312, Nikomedia), hristiyan rahip, teolog ve şehit. Akademisyenliği ve münzevi adanmışlığı ile tanınır[1]. Katolik Kilisesince Ocağın 7'sinde,[2] Ortodoks Kilisesince Ekim'in 15'inde anılır.
Hayatı
Samosata'da (günümüzde Adıyaman) hristiyan bir aileye doğan Lukianos, komşu şehir Edessa'da (Urfa) eğitim almıştır.[3] Antakya'da bir rahip olarak atanmıştır. Alman Adolf von Harnack gibi kilise tarihçileri kendisini Antakya Kateşistik Okulu'nun ilk başkanı olarak görmektedirler.[4]
Arian İhtilafı baş aktörlerinden Arius ile onun en büyük destekçisi Konstantinopolis patriği Nikomedia'lı Eusebius öğrencileridir[5]. Samosata episkoposu Pavlus'un mevkisinden alınması ile birlikte, Ariusçuluk şüphesine düşmüş ve aforoz edilmiştir. Gerçekten bir Ariusçu olduğu fikrine tarihçiler katılmazlar. Nihayetinde 285 yılında Lukianos tekrar komünyona alınmıştır.
II. Maximinus zulmü döneminde Lukianos Antakya'da yakalanmış, Nikomedia'ya götürülmüş ve dokuz yıllık mahkûmluğu boyunca çok sayıda işkence görmüştür. İki defa sorgulamaya çıkartılmış, her ikisinde de kendini savunabilmiş ve Hristiyan inancından vazgeçmeyi reddetmiştir.[6]
Kaynakça