Andırın, Kahramanmaraş ilinin bir ilçesidir.
Tarihçe
Anadolu Selçuklu Devletinin Moğol istilası ile çöküşü sırasında Kahramanmaraş ve çevresinde, Dulkadiroğulları Beyliği'nin sınırları içinde 200 yıl kadar kalan Andırın, 1515 yılında bu beyliğin Osmanlı İmparatorluğuna bağlanması ile de Osmanlı İmparatorluğu sınırları içerisine girmiştir.
Yavuz Sultan Selim 1514 yılında çıktığı Çaldıran seferinden dönerken sefere çağrılmasına rağmen Osmanlı ordusuna katılmayan Dulkadir beyi Alaüddevle üzerine yürüyüp Andırın'ın Akkale mevkiine geldiğinde kendisini karşılayan eşrafın gençlerini işaret ederek "bunların arasından Mekteb-i Enderun’a talebe alınsın" şeklinde emir verdiği, bu mektebe öğrenci olarak girenlere izne gelişlerinde "enderunlu", buna izafeten yerleşim yerine "Enderun" denildiği, bu kelimelerin daha sonra andıran ve Andırın şeklinde söylenmeye başladığı bilinmektedir.
1908 yılında 2. Meşrutiyetin ilanı ile Maraş Halep'ten ayrılmış ve görülen lüzum üzerine Andırın ilçe teşkilatı lağvedilerek Andırın Göksun'a bağlı bir nahiye şekline getirilmiştir.
20 Ekim 1918'de mondros mütarekesinin imzalanmasından sonra işgal hareketleri ile birlikte Fransızlarla birlikte Ermeniler de Maraş'a girmişlerdir. Ermeniler Fransızların giremediği Andırın'a girmişler, insanlık dışı imha hareketleri ile birçok köyü yakıp yıkmışlar, önlerine geleni akıl almaz bir şekilde öldürmüşlerdir. Andırın Kurtuluş Savaşında Çukurova (Kilikya)'daki savaşın merkezini teşkil etmiştir.
4 Eylül ile 12 Eylül 1919 tarihleri arasında yapılan Heyet-i temsiliye'nin seçildiği Sivas Kongresi'nden sonra Çukurova bölgesi Kuvâ-yi Milliye Teşkilatının kurulması için, bizzat Mustafa Kemal Paşa tarafından görevlendirilen Osman Tufan Paşa 1920 yılı Ocak ayı başında Sivas - Develi - Göksun güzergahını takip ederek Andırın'a gelmiştir. Andırın'da hemen teşkilatını oluşturan Osman Tufan Paşa, İbrahim ve Ali Yaycıoğlu, Musa Beyazıt, Hacı Zülfikaroğlu, Ahmet Paşa, Musa Kayran ve Şakir Bozdoğan gibi grup ve bölük komutanlarından oluşan birlikleri ile, Andırın, Kadirli, Haruniye, Osmaniye ve Kozan'ın kurtuluş hareketinin öncüsü olmuştur.
Nüfus
İlçenin nüfusu 2020 adrese dayalı nüfus sayımına göre 32.377'dir. İlçenin etnik yapısı Türkler ve Çerkezlerden oluşur.
İlçe 57 mahalleden oluşmaktadır.
Not: Büyükşehir yasası nedeniyle köyler mahalle statüsüne geçtiğinden 2013'ten itibaren kır nüfusu tabloda yer almamıştır.
Coğrafya
İlçede Akdeniz iklimi görülmektedir. Andırın Kahramanmaraş'ın ve bölgenin en yeşil ve ormanlık ilçesidir. Oldukça engebeli bir arazi yapısı olan ilçenin ortalama rakımı 1.100 m'dir. İlçenin en yüksek noktası Boncuk Tepesi 2.249 m yükseltidedir.
Dağları
Akarsuları
İlçede bulunan yaylalar
- Beşbucak yaylası
- Altınboğa yaylası, Andırın ilçesinin ulaşımı en kolay yaylasıdır.
- Çokak Yaylası Andırının kuzeyinde bulunmaktadır.
- Halbur Yaylası Andırın-Geben Karayolu üzerindedir.
- Kümbetir Yaylası, Yeşiltepe Köyü sınırları içerisindedir.
- Meryemçil Yaylası, Geben-Göksun kara yolu üzerindedir.
- Mazgaç Yaylası
- Kırksu Yaylası, Geben Kasabasında bulunmaktadır.
- Akifiye Yaylası
- S Yaylası, Akgümüş mahallesi sınırları içerisinde bulunmaktadır.
- Kuyucak Yaylası, Arıklar mahallesi sınırları içerisinde bulunmaktadır.
İlçede bulunan kaleler
- Alameşe (Babikli) Kalesi
- Anacık Kalesi,
- Azgıt Kalesi,
- Beyoğlu (Çürük) Kalesi
- Bossek (Tuğluca) Kalesi
- Boynuyoğunlu Kalesi
- Burunönü (Çöğdür) Kalesi
- Bülen Kalesi
- Büveme Kalesi
- Copçalar (Çınkırlı) Kalesi
- Çebiş Kalesi
- Çuhadarlı (Keçibucu-Mitel) Kalesi
- Haştırın Kalesi,
- Hisar Kale
- Kabakoz Kalesi
- Kaleboynu Kalesi
- Kalekısığı Kalesi
- Keleşli Kalesi
- Torlar/Tatarlı/Tahirli Kalesi
Ulaşım
İlçenin kara yolu ile; Kahramanmaraş ili, Göksun ilçesi, Kadirli ve Düziçi ilçelerine ulaşımı vardır. Ayrıca ilçeden Adana'nın Saimbeyli ilçesine patika yolu ile ulaşım mevcuttur.
Kaynakça
|
|---|
| Merkez Mahalleler | |
|---|
| Kırsal Mahalleler | |
|---|
