Agni

Agni bineğinin üzerinde, bir koyun, tacından yukarı doğru alevler sıçrarken

Agni, Hindu dininde ve "Vedalarda" adı geçen bir tanrıdır. Sanskritçede agni sözcüğü ateş anlamına gelmektedir. Agni, ateş tanrısıdır,[1][2] diğer tanrıların habercisidir, sonsuza kadar genç kalır ve ölümsüzdür.[3][4] Hinduizm'in klasik kozmolojisinde ateş (Agni), gökyüzü (Ākāśa), su (Apas), hava (Vāyu) ve toprak (Pṛthvī) ile birlikte beş durağan ve geçici unsurdan (Pañcabhūtá) biridir, bu beş unsur birleşerek deneysel olarak algılanan maddi varlığı (Prakṛti) oluşturur.[5][6][7]

Vedalar'da Agni, İndra ve Soma ile birlikte en önemli ve en çok başvurulan tanrılardandır.[5] Agni, tanrı ve tanrıçaların sözcüsü ve bir homa (adak ritüeli) esnasında adakların onlara iletilmesini sağlayan bir elçi olarak kabul edilir.[8][9][10] Eski Hindu metinlerinde üç düzlemde var olduğu kabul edilir: yeryüzünde ateş olarak, atmosferde şimşek olarak ve gökyüzünde güneş olarak. Bu üçlü varlığı onu Vedik kutsal kitaplarda tanrılar ve insanlar arasında elçi olarak kabul etmektedir.[5] Agni'nin göreceli önemi Vedik sonrası dönemde azalmıştır.[11] Çünkü bu dönemde Agni, içselleştirilmiş ve kimliği değişmiştir.[12] Upanişadlar ve daha sonraki Hindu edebiyatında, Agni tüm dönüştürücü enerji ve bilgiyi metaforik olarak temsil eden bir sembole dönüşmüştür.[13][14][15] Agni, geleneksel Hindu düğünlerinde Saptapadi (yedi adım ve karşılıklı yeminler) ritüelinin merkezi tanığı olarak, Upanayana geçiş töreninde ve Divali ile Puja gibi festivallerde yapılan Arti seremonilerinde diyā'nın bir parçası olarak, Hindu geleneklerinin ayrılmaz bir parçası olmaya devam etmektedir.[5]

Agni, Budist metinlerde[16] ve Budist gelenekler içindeki Senika sapkınlığıyla ilgili tartışmalara ilişkin literatürde yoğun olarak geçen bir terimdir.[17][18] Eski Jainizm düşüncesinde Agni (ateş), ruhu ve ateş bedenli varlıkları içerir.[19] Ayrıca, yeniden doğuş teorisinde Agni-kumaras (“ateş çocukları”) olarak bilinen reenkarne varlıklar sınıfı şeklinde görünür[20] ve metinlerinde Tejas terimiyle eşdeğer olarak ele alınır.[21]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Williams, George M. (2008). Handbook of Hindu Mythology. Oxford University Press. s. 48. ISBN 978-0-19-533261-2. 
  2. ^ O'Flaherty, Wendy Doniger (1994). Hindu Myths. Penguin Books. s. 97. ISBN 978-0-14-400011-1. 
  3. ^ MacDonell, Arthur Anthony (1898). Vedic Mythology. Motilal Banarsidass. ss. 15–16, 92–93. ISBN 978-81-208-1113-3. 
  4. ^ William Norman Brown; Rosane Rocher (1978). India and Indology: Selected articles. Motilal Banarsidass. ss. 59–61. 
  5. ^ a b c d Lochtefeld, James G. (2002). The Illustrated Encyclopedia of sanatan dharm (Hinduism). A–M. The Rosen Publishing Group. ss. 14–15. ISBN 978-0-8239-3179-8. 
  6. ^ Wynne, Alexander (2007). The Origin of Buddhist Meditation. Routledge. ss. 31–32. ISBN 978-1-134-09741-8. 
  7. ^ Vatsyayan, Kapila (1995). Prakr̥ti: Vedic, Buddhist, and Jain traditions. Indira Gandhi National Centre for the Arts. ss. 7, 94–95. ISBN 978-81-246-0038-2. 
  8. ^ Olivelle, Patrick (1998). The Early Upanishads: Annotated Text and Translation. Oxford University Press. s. 18. ISBN 978-0-19-535242-9. 
  9. ^ Payne, Richard (2015). Witzel, Michael (Ed.). Homa Variations: The study of ritual change across the longue durée. Oxford University Press. ss. 1–3. ISBN 978-0-19-935158-9. 
  10. ^ Michaels, Axel (2016). Homo Ritualis: Hindu hitual and its significance for ritual theory. Oxford University Press. ss. 237–248. ISBN 978-0-19-026263-1. 
  11. ^ Williams, George M. (2008). Handbook of Hindu Mythology. Oxford University Press. ss. 48–51. ISBN 978-0-19-533261-2. 
  12. ^ Skorupski, Tadeusz (2015). Witzel, Michael (Ed.). Homa Variations: The study of ritual change across the longue durée. Oxford University Press. ss. 78–84. ISBN 978-0-19-935158-9. 
  13. ^ N. J. Shende (1965), Agni in the Brahmanas of the Ṛgveda 29 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Annals of the Bhandarkar Oriental Research Institute, Volume 46, Number 1/4, pages 1–28
  14. ^ Hopkins, Edward Washburn (1968). Epic Mythology. Biblo & Tannen. ss. 97–99. ISBN 978-0-8196-0228-2. 
  15. ^ Bettina Bäumer; Kapila Vatsyayan (1988). Kalatattvakosa: A Lexicon of Fundamental Concepts of the Indian Arts. Motilal Banarsidass. ss. 203–204. ISBN 978-81-208-1402-8. 
  16. ^ Davids, T.W. Rhys; Stede, William (1905). The Pali-English Dictionary. Asian Educational Services. ss. 4–5. ISBN 978-81-206-1273-0. 
  17. ^ Buswell, Robert E. Jr.; Lopez, Donald S. Jr. (2013). The Princeton Dictionary of Buddhism. Princeton University Press. ss. 852, 962. ISBN 978-1-4008-4805-8. 
  18. ^ Abe, Masao; Heine, Steven (1992). A Study of Dogen: His philosophy and religion. State University of New York Press. ss. 158–162. ISBN 978-0-7914-0837-7. 
  19. ^ Chapple, Christopher Key (2006). Jainism and Ecology: Nonviolence in the Web of Life. Motilal Banarsidass. ss. 31, 43–44, 56, 173–175. ISBN 978-81-208-2045-6. 
  20. ^ von Glasenapp, Helmuth (1999). Jainism: An Indian Religion of Salvation. Motilal Banarsidass. ss. 263–264. ISBN 978-81-208-1376-2. 
  21. ^ Bäumer, Bettina; Vatsyayan, Kapila (1988). Kalatattvakosa: A Lexicon of Fundamental Concepts of the Indian Arts. Motilal Banarsidass. ss. 226–227. ISBN 978-81-208-1402-8.