İstanbul Onur Haftası

İstanbul Onur Haftası, her yıl haziran ayının sonlarında Stonewall ayaklanmalarının anısına gerçekleştirilen etkinliklerdir.

19. İstanbul Onur Haftası

Her yıl haziran ayının sonlarında Stonewall ayaklanmalarının anısına gerçekleştirilen etkinliklerin İstanbul ayağının 19'uncusudur.[1] Tabu teması ile Lambdaistanbul derneği tarafından 20-27 Haziran 2011 tarihleri arasında gerçekleştirilen Onur Haftası kapsamında bir dizi panel, atölye, film gösterimi, parti, konser, Hormonlu Domates ödül töreni ve homofobi ve transfobi karşıtı öğrenci buluşması gerçekleştirilmiştir. Etkinliklerin son günü olan 26 Haziran 2011 tarihinde hafta Onur Yürüyüşü ile sonlandırılmıştır.[2] Yürüyüşte Emek, Demokrasi ve Özgürlük Bloku milletvekilleri Ertuğrul Kürkçü, Sebahat Tuncel, Sırrı Süreyya Önder ve Cumhuriyet Halk Partisi milletvekili Melda Onur ve modacı Barbaros Şansal da katılmıştır.[2][3][4]

Yürüyüş

Onur Yürüyüşünden bir görüntü

Yürüyüş 26 Haziran Pazar günü saat 17'de Taksim Meydanı ile Tünel Meydanı arasında gerçekleştirilmiştir. 10.000 kadar kişinin katıldığı yürüyüşte "Eşcinseller susmayacaklar", "Hastanede değil, sokaktayız", "Susma haykır eşcinseller vardır" gibi sloganların yanı sıra "Hatip Dicle onurumuzdur" ve "yaşasın halkların kardeşliği" sloganları atıldı. "Velev ki ibneyim", "Alışın, her yerdeyiz", "Aşk örgütlenmektir", "Anneyim, yanındayım", "Benim çocuğum trans", "Genel ahlaksız", "Anayasada cinsel yönelim" gibi dövizler taşındı.[2]

Destekleyenler

LGBT örgütleri

Katkı sağlayan kurum ve örgütler

20. İstanbul Onur Haftası

20. İstanbul Onur Haftası, her yıl haziran ayının sonlarında Stonewall ayaklanmalarının anısına gerçekleştirilen etkinliklerin İstanbul ayağının 20.sidir. Bellek teması ile Lambdaistanbul derneği tarafından 25 Haziran-1 Temmuz 2012 tarihleri arasında gerçekleştirilen Onur Haftası kapsamında bir dizi panel, atölye, film gösterimi, parti, konser, Hormonlu Domates ödül töreni ve homofobi ve transfobi karşıtı öğrenci buluşması gerçekleştirilmiştir. Etkinliklerin son günü olan 1 Temmuz 2012 tarihinde hafta Onur Yürüyüşü ile sonlandırılmıştır.[5]

Hormonlu Domates

Ana madde: Hormonlu Domates

LGBT bireyler hakkında homofobik/transfobik sözler sarf eden ve/veya uygulamalarda bulunan kişi ve kurumları teşhir etmek amacıyla dağıtılan Hormonlu Domates Ödülleri 2012 yılında 10 kategoride dağıtılmıştır.[6] Ödül kategorileri ve ödül sahipleri:

  • Psikoloji: Dr. Yusuf Karaçay, din eksenli homofobik/transfobik ve heteroseksist açıklamaları nedeniyle.
  • Basın: Yazar Ayşe Kulin, Gizli Anların Yolcusu kitabında eşcinsellerin dünyasını homofobik ve bilgisizce yansıttığı için.
  • Örgüt: Mazlum-Der Genel Başkanı Ahmet Faruk Ünsal eşcinselliğin hastalık olarak kabul edilmesinin insanlık suçu olarak kabul edilmesine karşı çıkarak Eğer böyle bir şey olursa dünyadaki tüm hastaneler ve doktorlar suç işliyor demektir. Bir doktor bir hastaya, ‘hasta’ dediğinde suç mu işliyor?” dediği için. Genel Başkan Yardımcısı Recep Karagöz ise; Eşcinsellerin genel olarak provokatif davranışlarla konuları saptırdığını iddia ettiği için.
  • Kurum: CHP ve BDP'nin eşcinsel haklarıyla ilgili yasa önerisini “Genel ahlaka aykırı, neslin korunmasına ters” diyerek reddettiği için AK Parti'ye.
  • Siyasetçi: Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Melih Gökçek'e, Türkiye'de gey belediye başkanı olmaması gerektiğini savunduğu için.
  • Medya: LGBT, birey ve kurumlara dönük nefret söylemi içerikli haberleri nedeniyle Yeni Akit'e.
  • Televizyon ve Magazin: Yemek programcısı İkbal Gürpınar'a, Çocuklar tecavüze uğradığı için eşcinsel oluyor dediği için.
  • Yaşam Boyu Hormonlu Domates: İçişleri Bakanı İdris Naim Şahin'e, ‘eşcinselliği ahlaksızlık, gayri insani durum olarak tanımladığı’ için.[7]
  • Mekanlar: Taksim Mango, trans kadın bir bireyi erkek soyunma odasına sokmaya çalıştığı ve o trans bireyi rencide edecek davranışlarda bulunduğu için.
  • Beynelmilel: KKTC Yönetimi Gayri tabii cinsi münasebetten iki erkeği tutukladığı ve İngiliz sömürge döneminden kalma yasayı hâlâ devam ettirdiği için.[8]

Partiler ve konserler

27 Haziran günü Zeynep Dizdar ve Mercan'ın katıldığı bir konser gerçekleştirilmiştir.

Yürüyüş

2011'deki Onur Yürüyüşünden bir görüntü.

Yürüyüş 1 Temmuz Pazar günü Taksim Meydanı ile Tünel Meydanı arasında gerçekleştirilmiştir. 10.000 kadar kişinin katıldığı yürüyüşte "Tayyip nerede? İbneler burada!", "Faşizme inat yaşasın hayat", "İbne hakem, seni seviyoruz", "Dünya yerinden oynar, ibneler özgür olsa", "Meclis, TCK, Ayrımcılık yapma", "Faşizme karşı bacak omuza", "İdris Naim’i, Naim Şahin’i, birbirlerini sevebilmeli", "Aşk aşk hürriyet, uzak olsun nefret", "Okulda, işte, mecliste, eşcinseller her yerde", "Kabul et ya da etme, eşcinseller her yerde", "Velev ki ibneyiz, alışın her yerdeyiz gibi sloganlar atıldı.[9] Yürüyüş için Lambdaistanbul tarafından hazırlanan afişler Ermenice, Kürtçe ve Türkçe olarak 3 dilde basılmıştır.

21. İstanbul Onur Haftası

İstiklal Caddesi boyunca süren Onur Yürüyüşü'nde "Aşk Örgütlenmektir" yazılı pankart
Gezi Parkı protestoları ve Türkiye'de polis şiddetine atıfla hazırlanmış pankart

21. İstanbul Onur Haftası, İstanbul'da geleneksel olarak gerçekleştirilen İstanbul Onur Haftası etkinliklerinin 21.sidir.[10] Etkinlikler kapsamında 30 Haziran 2013 tarihinde İstiklal Caddesi'nde 11.si düzenlenen İstanbul Onur Yürüyüşü yapılmış, aynı gün Topless'te kapanış partisi Chianti Bar da kokteyli yapılmıştır. Önceki yıllarda düzenlenen yürüyüşlerinin aksine 11. İstanbul Onur Yürüşü Gezi Parkı protestolarının da etkisiyle 100.000'den fazla kişinin katılımıyla gerçekleşmiş,[11] bu katılım oranıyla yürüyüş Orta Doğu ve Doğu Avrupa'nın en büyük onur yürüyüşü olmuştur.

Onur yürüyüşü öncesi Onur Haftası resmî youtube kanalından hazırlanan tanıtım filminde Altan Erkekli, Füsun Demirel, Gupse Özay, Derya Karadaş, Gonca Vuslateri, İpek Bilgin, Hasibe Eren ve Defne Halman yer almış, izleyenleri yürüyüşe davet etmiş ve onur yürüyüşünü desteklemişlerdir.[12]

Arka plan

Onur yürüşünden bir kare
Her yürüyüşte tekrarlanan gökkuşağı bayrağının kuleye asılışı

Önceki yıllarda gerçekleştirilen Onur Yürüyüşleri'nin aksine bu yılki yürüşte LGBT bireyler onur yürüyüşünün gerçekleştirileceği Taksim Meydanı'nda toplanmış, Türkiyede LGBT bireylerin kamusal ve toplumsal yaşamda sık sık homofobi, şiddet ve ayrımcılığa maruz kaldı bilinmekte olup, bu yürüyüşüte LGBT bireylere Gezi Parkı protestolarının etkisiyle binlerce katılım olmuştur. Türkiye'de Gezi Parkı protestoları ile başlayan sivil itaatsizlik ve 61. Türkiye hükümeti aleyhine ülke çapında gerçekleştirilen protesto gösterilerinde Türk LGBTİ bireyler tarafından 21. İstanbul Onur Haftası etkinliklerinin son günü 30 Haziran'da geleneksel olarak düzenlenen onur yürüyüşüne katılan on binlerce kişi tarafından müzik ve slogan eşliğinde Nerdesin aşkım? Burdayım Aşkım! ve Aşk Örgütlenmektir sloganları atılmıştır.

Hormonlu Domates

Ana madde: Hormonlu Domates

Bu yıl "Yaşam Boyu Hormonlu Domates Jüri Özel Ödülü" dönemin AKP milletvekili Türkan Dağoğlu'na "Eşcinsellik hastalıktır, toplumsal yozlaşmadır, ahlaksızlıktır" sözleri nedeniyle verilmiştir. Dağoğlu ödülünü almaya gelmemiştir.

Partiler ve konserler

Bu yıl gerçekleştirilen İstanbul Onur Yürüyüşü'ne şarkıcı gazeteciler Yalçın Çakır ve Yiğit Karaahmet katılmıştır.[13]

Yürüyüş

Yürüyüşe LGBT bireylerin yanı sıra, dünyanın farklı ülkelerinden gelen gruplar, Gezi Parkı protestoları sırasında ölenlerin bulunduğu pankartı taşıyan ayrı bir grup, çocukları eşcinsel olan anneler (LİSTAG üyeleri) ile farklı sivil toplum örgütlerinin de katıldığı[14] LGBT Onur Yürüyüşü 30 Haziran 2014 tarihinde 22. kez Fransız Konsolosluğu'ndan başlayan yürüyüş ile İstiklal Caddesi boyunca devam ederek Tünel'e kadar devam etmiş ve basın açıklaması ile tamamlanmıştır.

Katılımcılar

22. İstanbul Onur Haftası

İstiklal Caddesi boyuncu süren Onur Yürüyüşü'nden görünüm.

22. İstanbul Onur Haftası, geleneksel olarak gerçekleştirilen İstanbul Onur Haftası etkinliklerinin 22.sidir. 23-29 Haziran 2014 tarihleri arasında gerçekleştirilmiştir.[10]

Arka plan

Önceki yıllarda gerçekleştirilen Onur Yürüyüşleri'nin aksine bu yılki yürüşte LGBTİ bireylerin Taksim Meydanı'nda toplanması polis tarafından izin verilmemiştir.

Hormonlu Domates

Ana madde: Hormonlu Domates

10.'su dağıtılan "Hormonlu Domates" ödüllerinin sunuculuğunu Seyhan Arman yapmış, törene Ayta Sözeri ve Esmeray'da katılmış, her sene olduğu gibi, bu sene de ödülünü almaya gelen olmadı.[15]

Partiler ve konserler

Bu yıl gerçekleştirilen İstanbul Onur Yürüyüşü'ne şarkıcı Mabel Matiz katılmış,[16] 2014 Eurovision Şarkı Yarışması'nın birincisi Conchita Wurst Onur Yürüyüşüne video ile "Kendinizle gurur duyun. Ne olduğunuzu biliyorsunuz. Biz durdurulamayız!" açıklamasıyla[17] destek verdi.

Yürüyüş

İstiklal Caddesi boyuncu biseksüel bayrağı taşıyarak yürüyen bir grup
Onur Yürüyüşü'nün bittiği İstiklal Caddesi tünel çıkışından görünüm
“ "Çok değil bundan bir yıl once anayasa yazım sürecinde AKP hükümetinin LGBTİ gerçekliğine yaklaşımını hep beraber gördük. Demokratikleşme adı altında sunulan ayrımcılık yasasında LGBTİ’leri görmezden gelmesi ise hepimizin malumu."

"Bugün hala yaşam hakkımız başta olmak üzere barınma ve çalışma gibi temel insan haklarımız güvenceye kavuşturulmuyor. AKP hükümetinin LGBTİ varoluşları tanımaması, hedefi olduğumuz nefret suçlarının teşviki anlamına geliyor."

”

—LGBT basın açıklaması[18]

Yürüyüşe LGBT bireylerin yanı sıra, dünyanın farklı ülkelerinden gelen gruplar, Gezi Parkı protestoları sırasında ölenlerin bulunduğu pankartı taşıyan ayrı bir grup, çocukları eşcinsel olan anneler (LİSTAG üyeleri) ile farklı sivil toplum örgütlerinin de katıldığı[14] LGBT Onur Yürüyüşü 30 Haziran 2014 tarihinde 22. kez Fransız Konsolosluğu'ndan başlayan yürüyüş ile İstiklal Caddesi boyunca devam ederek Tünel'e kadar devam etmiş ve basın açıklaması ile tamamlanmıştır.

Destek

23. İstanbul Onur Haftası

İstanbul Onur Yürüyüşü geleneksel olarak her sene İstiklal Caddesi'nde yapılıyor.

23. İstanbul Onur Haftası, 22-28 Haziran 2015 tarihleri arasında gerçekleştirilen geleneksel İstanbul Onur Haftası etkinliklerinin 23.südür. "Normal?" teması ile düzenlenen haftada atölyeler, film gösterimleri, paneller, partiler, konserler düzenlenmiştir.[20]

Arka plan

Önceki yıllarda gerçekleştirilen Onur Yürüyüşleri'nin aksine bu yılki yürüyüşte LGBTİ bireylerin Taksim Meydanı'nda toplanması polis tarafından izin verilmemiştir.[21]

Hormonlu Domates

Ana madde: Hormonlu Domates

2015'te Hormonlu Domates ödüllerinin 11.si 24 Haziran 2015 tarihinde sahiplerini bulmuştur.[22]

Yürüyüş

30 Haziran 2015 tarihindeBeyoğlu Fransız Konsolosluğu'ndan başlayarak İstiklal Caddesi boyunca devam edecek olan yürüyüşün Tünel'e kadar devam edeceği ve basın açıklaması ile tamamlanacağı bildirilmiştir. Valiliğin önce yürüyüşe izin verip sonrasında ramazan ayı sebebiyle yasaklaması üzerine polis müdahalesi gerçekleşmiştir.[23]

Organizatörler

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Güler, Emrah (19 Haziran 2011). "Istanbul becoming proud of Pride Week" (İngilizce). Hürriyet Daily News. 3 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2011. 
  2. ^ a b c Tahaoğlu, Çiçek (27 Haziran 2011). "19. LGBTT Onur Haftası, Onur Yürüyüşü ile Sona Erdi". KAOS GL. 12 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2011. 
  3. ^ "Stonewall'dan Bugüne". KAOS GL. 24 Haziran 2011. 12 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2011. 
  4. ^ "Homosexuals demand rights at Istanbul's Gay Pride March" (İngilizce). Hürriyet Daily News. 27 Haziran 2011. 7 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2011. 
  5. ^ Akkuş, Zeynep (3 Temmuz 2012). "Onur Yürüyüşünde Gökkuşağı Her Renkten Dalgalandı". KAOS GL. 16 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2012. 
  6. ^ "'Hormonlu domates' vakti". Bianet.org. 5 Haziran 2012. 7 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2012. 
  7. ^ "Hormonlu Domates Ödülleri". Habertürk. 30 Haziran 2012. 4 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2012. 
  8. ^ "Hormonlu Domates AKP'ye". Bianet.org. 29 Haziran 2012. 15 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2012. 
  9. ^ ""Dünya yerinden oynar, ibneler özgür olsa"ı". KAOS GL. 2 Temmuz 2012. 10 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2012. 
  10. ^ a b "LGBTİ Onur Yürüyüşü için binlerce kişi Taksim'de". Radikal. 29 Haziran 2014. 18 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2014. 
  11. ^ "Vandaag in beeld" (Felemenkçe). De Telegraaf TV. 28 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2013. 
  12. ^ 21. İstanbul LGBT Onur Haftası-2013 27 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 22 Haziran 2013 (Onur Haftası)
  13. ^ "LGBTT 2013 Onur Yürüyüşü'nden En Onur Verici 58 Fotoğraf #DirenAyol". listelist.com. 1 Temmuz 2013. 6 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2015. 
  14. ^ a b "İstiklal'de LGBTİ onur yürüyüşü". Cumhuriyet. DHA. 30 Haziran 2014. 18 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2014. 
  15. ^ "Hormonlu Domatesler Başbakan Erdoğan'a". Bianet. 26 Haziran 2014. 13 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2014. 
  16. ^ "Eşcinseller İstiklal Caddesi'nde onur yürüyüşü düzenledi". Posta. 30 Haziran 2014. 30 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2014. 
  17. ^ "Avusturyalı Conchita Wurst Onur Yürüyüşü'ne destek verdi". Hürriyet. 28 Haziran 2014. 3 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2014. 
  18. ^ "İstanbul'da kitlesel 'Onur Yürüyüşü'". BBC. 30 Haziran 2014. 7 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2014. 
  19. ^ "12. LGBTİ Onur Yürüyüşü'ne binler katıldı". T24. 30 Haziran 2014. 20 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2014. 
  20. ^ "23. İstanbul LGBTİ Onur Haftası Programı". prideistanbul.org. 28 Mayıs 2015. 10 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2016. 
  21. ^ "İstanbul'da Onur Yürüyüşü'ne polis müdahalesi". BBC Türkçe. 28 Haziran 2015. 2 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2015. 
  22. ^ "Erdoğan 3. kez Hormonlu Domates aldı". Kaos GL. 24 Haziran 2015. 29 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2016. 
  23. ^ "Onur Yürüyüşü'ne polis müdahalede bulundu, Lady Gaga isyan etti". Kaos GL. 29 Haziran 2015. 10 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2016. 

Dış bağlantılar