Yerel folklorda Eskimo sözcüğünün "çiğ et yiyen kişi" anlamına geldiğine inanıldığı için bu kelimenin kendilerini tanımlamak amacıyla kullanılmasını hakaret kabul ederler. Bununla birlikte Eskimo sözcüğü diğer dillerde hakaret ya da küçümseme anlamı taşımaz ve antropoloji ve arkeolojide yaygın olarak kullanılır. İnuit ve İnuk sözcükleri Kanada'da resmî olarak Eskimo yerine kullanılmaktadır.[1]
İnuit kelimesi İnuk kelimesinin çoğuludur. İnuk kelimesi İnuitçe'de "kişi" anlamına gelir. İnuitçe lisanının yaklaşık olarak 60.000 kullanıcısı vardır.[2]
Kotzebue şivesi ve konuşan kabileler: Pittaġmiut, Kaŋiġmiut, Qikiqtaġruŋmiut
Kobuk şivesi ve konuşan kabileler: Kuuŋmiut, Kiitaaŋmiut ya da Kiitaaġmiut, Siiḷviim Kaŋianiġmiut, Nuurvinmiut, Kuuvaum Kaŋiaġmiut, Akuniġmiut, Nuataaġmiut, Napaaqtuġmiut, Kivalliñiġmiut
Kuzey Alaska İnyupikçesi
Tikiğaq şivesi ve konuşan kabileler: Tikiġaġmiut
North Slope şivesi ve konuşan kabileler: Utuqqaġmiut, Siḷaliñaġmiut (= Kukparungmiut, Kunmiut), Kakligmiut (= Sidarumiut, Utkiavinmuit, Nuvukmiut), Kuulugruaġmiut, Ikpikpagmiut, Kuukpigmiut (= Kañianermiut, Killinermiut, Kagmalirmiut)
Nunataağmiut şivesi ve konuşan kabileler: Nunataaġmiut
Kuzey Grönland İnuitçesi (Avannarhuarmiutut, Avanersuarmiut[u]ut), Kalaallihut, Inuktun, Taissumanialungmiut) ve **Kuzey Grönland İnuitleri (Inughuit)
Batı Grönland İnuitçesi (Kitaamiutut, Kalaallisut)
Kuzey Batı Grönland İnuitçesi
Avangnamiut şivesi
Kangaatsiaq-Uummannaq şivesi ve konuşan kabileler: Qeqertarsuarmiut, Kangiamiut, Akunermiut)
Orta Batı Grönland şivesi ve konuşan kabileler: Quavaitmiut, Kalatditmiut
Güney Batı Grönland şivesi ve alt şiveleri: Paamiut, Nanortalik-Qaqortoq, Kap Farvel
Doğu Grönland İnuitçesi ve konuşan kabileler: Angmagsalingmiut
Tarih
Asya ile Amerika birbirine bağlı kara parçaları iken, son Buzul Çağı'nın bitimine doğru (günümüzden yaklaşık 12000 yıl önce), Sibirya'dan Alaska'ya geçen avcıların torunlarıdır. Bununla birlikte bazı iddialara göre de MÖ 3000 yıllarında Bering Boğazı üzerinden Amerika'ya geçmişlerdir.[4]
Dil verileri ve arkeolojik kalıntılar Eskimo halklarının Bering Boğazı'nın buzlarla kaplanıp kara köprüsü olduğu zamanlarda günümüzden 10.000 yıl önce iki ayrı etnik grup (Eskimo ve Aleut) olarak Alaska'dan Kamçatka'ya kadar olan bölgede bulunduklarını göstermektedir. Eskimo ve Aleutların denizde avlanma tekniklerinin geliştirilmesinden önce bölündüklerini gösteren dil verileri arasında ok ve yay için ortak kelimelerin bulunması, bunun yanında deniz avcılığı terimlerinin Eskimo ve Aleutlarda farklı olması gösterilebilir. Eskimo ve Aleutlar deniz avcılığını birbirlerinden bağımsız olarak geliştirmişlerdir.[5]
Günümüzde Alaska, Kanada ve Grönland'da yaşayan İnuit halklarının ataları MS 1000 yıl önce Thule kültürünü oluşturmuşlardı.[6]
Sosyal yaşam
Ataları çeşitli bölgelere yerleştikleri için farklı kültür özellikleri geliştirmişlerdir; ama bu çok çeşitli toplulukların günümüzde de yaşayan ortak özellikleri vardır. İnuitler, günümüzde çoğunlukla Grönland'ın, Kanada'nın, ABD'nin ve Rusya'nın yasal sınırlarının iki yanında yaşamaktadırlar.
Alaska'da çamur sıvalı dikdörtgen evlerde, Grönland'da taş, toprak ve balina kemiğinden yapılmış kubbeli evlerde, Kanada'da ise iglo denilen buzdan yapılmış kubbeli evlerde yaşarlar. Bununla birlikte modern evlerde yaşayan İnuitler de vardır. Kara ulaşımını köpeklerin çektiği kızaklarla, deniz ulaşımını "kayak" adı verilen kayıklarla ve kadınların kullandığı "umiak" adlı ağaç ve deriden yapılmış botlarla sağlarlar. Ancak günümüzde motorlu taşıtlar, motorlu kızaklar, ateşli silahlar ve modern kamp aletlerini de kullanmaktadırlar.
İnuitlerin yaşadıkları geniş tundra bölgesi, yılda sekiz - dokuz ay süren dondurucu kuzey kışından ötürü tarıma elverişli olmayan topraklarla kaplıdır. Bu yüzden Eskimo ekonomisi avcılık ve balıkçılığa (özellikle balina avcılığı) dayanmaktadır. Temel yiyecekleri balık,ren geyiği ve sığındır.
Aile
Köy odası
Yarısına kadar yere gömülü olan ve kışın yalnızca erkeklerin kullandığı köy odası ya da İnyupik Qargi'si, Point Hope, Alaska, 1885; ağaç kıtlığında Grönland balinasının kemikleri yapı malzemesi olarak kullanılmış
Kayak içinde zıpkınlı fok avcısı, Kulusuk, GrönlandKayak içinde kutup ayısı avcısı, 1904, GrönlandKayak içinde avcılar, 1996, Ilulissat, GrönlandÇıplak kayak iskeleti, 1996, Ilulissat, Grönland
Eskimolarda av erkeklerce ya da kadınlarla birlikte yapılır ve avlanan büyük avlar erkeklerce yüzülür ve parçalanır. Fakat avın aile ve akrabalar ile ihtiyacı olan yabancılar arasında paylaşımı yalnızca kadınlarca yapılır.
Geleneksel eskimo inanışı ise şaman denilen din adamları etrafında organize olmuş, karmaşık ve sözlü olarak nesilden nesile nakledilen bir inanç sistemidir. Destanlar ve şarkılı şiirli atışmalar kültürlerinde önemli bir yer tutar.[4]
Şamanizm
Hıristiyanlık
Giyim Kuşam
AmautiqAmautiq
Giyecek
Takı ve beden süslemesi
Dövme
Frobisher Koyu, Nunavut, Kanada, Eskimolardaki dövmenin ilk kaydının yapıldığı yer
Kolsuz bacaksız insan biçimli üzeri dövme desenli fildişi oyma bebeklerin Arktik'teki tarihi 3.500 yıl öncesine uzanıyor. Bering Boğazı ve Grönland'da dövmeli mumyalara rastlanmıştır. 3.500 yıl öncesi Sivullirmiut (ya da Tunnit, Dorset) kültürüne ait yüz maskesinde dövme izleri görülmektedir.[7]
Dövme bütün Eskimo halklarında yaygın bir gelenek olup daha çok kadınlarda görülür. Eskimolardaki ilk dövme kaydını 1576 yılında Kanada'da Sir Martin Frobisher (1535 ya da 1539 - 1594) daha sonra kendi adıyla anılacak olan koyda Eskimolardan yapmıştır.[7]
.jpg)
