Ölüm sonrası aralık (PMI) veya otopsi aralığı (İngilizce: Postmortem interval), bir bireyin ölümünden bu yana geçen süredir.[1] Ölüm zamanı bilinmediğinde, aralık tahmin edilebilir ve böylece yaklaşık bir ölüm zamanı belirlenebilir. Postmortem aralık tahminleri, mevcut kanıtların türüne bağlı olarak saatler, günler ve hatta yıllar arasında değişebilir.[2] Böyle bir tahmini destekleyen standart tıbbi ve bilimsel teknikler vardır.[3]
Cesedin ve ölüm yerinin incelenmesi
Bir bedende ölümden sonra meydana gelen değişiklikler (ölüm sonrası değişiklikler) şunları içerir:[3][4]
Ölüm mahallindeki koşullar ölüm zamanının tahmin edilmesini etkiler. Alg mortis, livor mortis ve rigor mortis için, mide içeriğinin değerlendirilmesiyle birlikte, ölüm sonrası aralığı doğru bir şekilde ölçmek için ölüm mahallindeki çevresel koşulların gözlemlenmesi gerekir (Şekil 1).[5] İnsanın çürüme hızını etkileyebilecek faktörler, cesedin çıkarıldığı ortamın koşullarıyla ilgilidir.[2] Cesetler karasal ortamlardan sucul ortamlara kadar her yerde bulunabilir ve her biri aralık tahminlerini değiştirebilecek kendi değişkenlerine sahiptir.[6] Sıcaklık, nem ve kimyasal maddelere maruz kalma gibi ortak faktörlerin yanı sıra, vücut habitusu[a] ve giysiler de vücudun soğuma hızını ve dolayısıyla ayrışma hızını etkileyebilecek bileşenlere örnektir.[6][7] Ölüm sonrası aralığı tahmin etmek için bir kural aşağıdaki gibidir:[8]
Sıcak ve gevşek: 3 saatten az
Sıcak ve sert: 3 ila 8 saat
Soğuk ve sert: 8 ila 36 saat
Soğuk ve gevşek: 36 saatten fazla
Bölgeler arasındaki önemli çevresel farklılıklar nedeniyle, evrensel formüller adli bilimler alanında bu konu için uygun olmayacaktır.[9]
Analitik teknikler
Post-mortem aralığını belirlemek için kullanılabilecek analitik ve bilimsel teknikler vardır:[3]
Adli entomoloji: Ceset üzerindeki böcek ve eklembacaklılar (özellikle sinek) aracılığıyla ölüm sonrası aralığı tahmin etmede kullanılan bilim dalıdır.[1]
Adli botanik: Cesedin ayrışma sürecinde bitki ve toprak gibi unsurların etkisini inceleyen alandır.[2]
Adli patoloji: Ölüm nedeninin belirlenmesi ve ölüm sonrası değişikliklerin incelemesini yapan bilim dalıdır.[10]
^Habitus: Vücudun bir hastalığa karşı eğilimini gösteren belirtilerin ve işaretlerin eşlik ettiği vücut görünümü
Kaynakça
^abJason H. Byrd; James L. Castner, (Ed.) (2009). Forensic entomology: the utility of arthropods in legal investigations (2 bas.). Boca Raton: Taylor & Francis. ISBN978-0-8493-9215-3. OCLC144565878.
^abcSimmons, Tal (10 Şubat 2017), "Post-Mortem Interval Estimation: an Overview of Techniques", Taphonomy of Human Remains: Forensic Analysis of the Dead and the Depositional Environment, Chichester, UK: John Wiley & Sons, Ltd, ss. 134-142, doi:10.1002/9781118953358.ch10, ISBN9781118953358
^FBI Law Enforcement Bulletin (İngilizce). Federal Bureau of Investigation, U.S. Department of Justice. 1973. s. 12.
^Senior, T (2018). Forensic ecogenomics : the application of microbial ecology analyses in forensic contexts. Londra, Birleşik Krallık San Diego, CA: Academic Press. ISBN978-0-12-809360-3. OCLC1023028365.
^De-Giorgio, Fabio; Grassi, Simone; d'Aloja, Ernesto; Pascali, Vincenzo L. (1 Mayıs 2021). "Post-mortem ocular changes and time since death: Scoping review and future perspective". Legal Medicine (İngilizce). 50. doi:10.1016/j.legalmed.2021.101862. ISSN1344-6223. PMID33610931.
^Butzbach, Danielle M. (1 Mart 2010). "The influence of putrefaction and sample storage on post-mortem toxicology results". Forensic Science, Medicine, and Pathology (İngilizce). 6 (1): 35-45. doi:10.1007/s12024-009-9130-8. ISSN1556-2891. PMID19946767.
^Lin, X; Yin, YS; Ji, Q (2011). "Progress on DNA Quantification in Estimation of Postmortem Interval". Fa Yi Xue Za Zhi. 27 (1): 47-9, 53. PMID21542228.
^Davla, M; Moore, TR; Kalacska, M; LeBlanc, G; Costopoulos, A (2015). "Nitrous Oxide, Methane and Carbon Dioxide Dynamics from Experimental Pig Graves". Forensic Science International. 247: 41-47. doi:10.1016/j.forsciint.2014.12.002. PMID25544693.
^Senos Matias, MJ (2004). "An Investigation into the Use of Geophysical Methods in the Study of Aquifer Contamination by Graveyards". Near Surface Geophysics. 2 (3): 131-136. doi:10.3997/1873-0604.2004010.
^Van Belle, LE; Carter, DO; Forbes, SL (2009). "Measurement of Ninhydrin Reactive Nitrogen Influx into Gravesoil during Aboveground and Belowground Carcass (Sus domesticus) Decomposition". Forensic Science International. 193 (1–3): 37-41. doi:10.1016/j.forsciint.2009.08.016. PMID19773138.