Sharia

Makala hii ni sehemu ya shindano la kuandika makala za Uislamu kupitia Wiki Loves Ramadan 2025.
Sharia(Kiarabu:شَرِيعَة sharīʿah, Sharī'ah, Shari'a, au Shariah = njia (ya maji) ni sehemu ya sheria za kidini unaohesabiwa kama jadi katika Uislamu^[1]^[2]^[3] inayotokana na vitabu vitakatifu vya Uislamu, hasa Qur'an na hadithi.^[1] Katika istilahi ya Kiislamu, sharīʿah inahusu sheria za kimungu zisizobadilika na zisizogusika; kinyume na fiqh, ambayo inahusu tafsiri zake na wanazuoni wa Kiislamu.^[4]^[5]^[6] Sharia, au fiqh kama inavyojulikana kwa jadi, imekuwa ikitumika sambamba na sheria za desturi tangu mwanzo katika historia ya Kiislamu;^[7]^[8] imeelezwa na kutengenezwa zaidi kwa karne nyingi kupitia maoni ya kisheria yaliyotolewa na wanazuoni wenye sifa – ikiakisi mwelekeo wa shule mbalimbali – na kuunganishwa na sheria mbalimbali za kiuchumi, jinai na utawala zilizotolewa na Waislamu watawala; na kutumika kwa karne nyingi na makadhi katika mahakama^[4]^[6] hadi nyakati za kisasa, ambapo usekula ilikubaliwa kwa kiasi kikubwa katika jamii za Kiislamu.

Nadharia za kisheria za Kiislamu za jadi zinatambua vyanzo vinne vya Ahkam al-sharia: Qur'an, sunnah (au ahadithi sahihi), ijma (tafsiri. makubaliano) (inaweza kueleweka kama ijma al-ummah – makubaliano ya jumuiya ya Kiislamu nzima, au ijma al-aimmah – makubaliano ya mamlaka za kidini),^[9] na mantiki ya mfanano.^{[note 1]}^[12] Inatofautisha matawi mawili kuu ya sheria, ibada na mambo ya kijamii; sehemu kama sheria za familia, uhusiano (biashara, kisiasa / utawala) na sheria ya jinai, katika mada nyingi^[4]^[6] ikitenganisha vitendo – ambavyo vinaweza kugawanywa katika makundi tofauti kulingana na tafsiri mbalimbali – katika makundi kuu kama: lazima, inapendekezwa, bila shaka, inachukizwa, na haramu.^[4]^[5]^[6] Zaidi ya kanuni za kisheria, Sharia pia inahusiana na maeneo mengi ambayo leo hayaonekana kuwa ya kibinafsi, kama vile imani, ibada, maadili,^[13]^[14] vazi na mtindo wa maisha, na inatoa kwa wale walio madarakani wajibu wa kuingilia na kudhibiti hayo.

Marejeo

↑ ^1.0 ^1.1 Bassiouni, M. Cherif (2014) [2013]. "The Sharīa, Sunni Islamic Law (Fiqh), and Legal Methods (Ilm Uṣūl al-Fiqh)". Katika Bassiouni, M. Cherif (mhr.). The Shari'a and Islamic Criminal Justice in Time of War and Peace. Cambridge: Cambridge University Press. ku. 18–87. doi:10.1017/CBO9781139629249.003. ISBN 9781139629249. LCCN 2013019592. Ilihifadhiwa kwenye nyaraka kutoka chanzo mnamo 17 Oktoba 2021. Iliwekwa mnamo 17 Oktoba 2021.{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
↑ "British & World English: sharia". Oxford: Oxford University Press. Ilihifadhiwa kwenye nyaraka kutoka chanzo mnamo 8 Desemba 2015. Iliwekwa mnamo 4 Desemba 2015.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
↑ Dahlén 2003, chpt. 2a.
↑ ^4.0 ^4.1 ^4.2 ^4.3 Hitilafu ya kutaja: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named ODI
↑ ^5.0 ^5.1 Vikør 2014.
↑ ^6.0 ^6.1 ^6.2 ^6.3 Calder 2009.
↑ "Sheria za desturi pia zimekuwa sehemu muhimu ya sheria za Kiislamu. Zilitumika kutatua migogoro ambayo haikufunikwa na sharia, na pia zilisaidia kuzingatia sharia kwa mahitaji ya watu katika jamii na tamaduni tofauti." Islamic Law: An Introduction na John Esposito (2019) Esposito, John. Islamic Law: An Introduction. Oxford University Press, 2019. Uk. 31
↑ "Kanuni nyingine muhimu ambazo wanazuoni wa Kiislamu wa awali walikubaliana nayo ilikuwa ni dhana ya urf, au sheria za desturi. Urf ni desturi za jamii maalum. Wanazuoni wa awali walikubali kuwa urf unaweza kutumika kuongeza au kukamilisha sheria za Kiislamu. Kwa mfano, kama kulikuwa na hukumu isiyo wazi juu ya suala fulani katika Qur'an au hadithi, wanazuoni wangeangalia urf kwa mwongozo." The Oxford Handbook of Islamic Law; Emon, Anver M., and Rumee Ahmed, editors. The Oxford Handbook of Islamic Law. Oxford University Press, 2018. Uk. 25.
↑ Corinna Standke (30 Agosti 2008). Sharia – The Islamic Law. GRIN Verlag. ku. 4–5. ISBN 978-3-640-14967-4. Iliwekwa mnamo 9 Juni 2012.{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
↑ Dahlén 2003, chpt. 4c.
↑ Schneider 2014.
↑ John L. Esposito, Natana J. DeLong-Bas (2001), Women in Muslim family law Archived 19 Oktoba 2017 at the Wayback Machine, Uk. 2. Syracuse University Press, ISBN 978-0815629085. Quote: "... by the ninth century, the classical theory of law fixed the sources of Islamic law at four: the Quran, the Sunnah of the Prophet, qiyas (analogical reasoning), and ijma (consensus)."
↑ Coulson & El Shamsy 2019.
↑ Hallaq 2010, p. 145.