Reklama

Fasada zgrade pokrivena reklamnim ekranima (Piccadilly Circus u Londonu 2006)

Reklama (od fr. réclame, odnosno lat. reclamo - javno oglašavati) je vrsta komunikacije kojom sponzor reklame pokušava da ubedi publiku u korisnost određenog postupka, obično kupovine proizvoda ili usluge. Da bi postigao ovaj cilj autor reklame se služi svesnim ili podsvesnim porukama, odnosno kombinacijom informacije i emocije u reklamnoj poruci. Reklamiranje se smatra delom komunikacijskog sistema marketinga. Moderno reklamiranje se razvilo sa masovnom proizvodnjom krajem 19. i početkom 20. veka.[1]

Oglašavači se najčešće trude da povećaju interesovanje za reklamirani proizvod njegovim brendiranjem. Slika ili ime proizvoda se ponavlja, zajedno sa njegovim poželjnim osobinama, tako da se u svesti potrošača ustali veza između robne marke i pomenutih osobina.

Jedna od najvažnijih karakteristika reklame je način na koji ona stiže do potrošača reklamiranog proizvoda ili usluge. U ovu svrhu se koriste: televizija, radio, novine, časopisi, video igre, internet, bilbordi, poštanske pošiljke, distribucija letaka i drugi načini.

Pored preduzeća koja reklamiraju svoje komercijalne proizvode i usluge, naručioci reklama mogu biti: političke partije, interesne grupe, verske organizacije i državne i javne ustanove. Reklame najčešće osmišljavaju reklamne agencije.

Godine 2007. procenjeni troškovi reklamiranja na celom svetu iznosili su 385 milijardi dolara[2], od čega više od 150 milijardi dolara samo u SAD[3].

Istorija reklame

Izlaganje robe na pijacama u antičko doba predstavljalo je prvobitni oblik reklame. Prve pronađene tablice sa komercijalnim reklamama potiču iz ruševina Pompeje. Na srednjovekovnim pijacama putujući trgovci su vikanjem reklamirali svoje proizvode i usluge. Reklamiranje se ograničavalo na mesto gde je vršena prodaja ili trgovina, to jest na tržnicu ili radnju. Sa industrijskom revolucijom, oko 1850, došlo je do odvajanja reklamiranja od mesta gde se vrši promet robe. Masovna proizvodnja je na tržište iznosila proizvode koji su, pored svoje osnovne upotrebne vrednosti, kod korisnika izazivali i emocionalne efekte. Prva luksuzna dobra su postala dostupna širim masama.

Reklamni oglas za mašinu za kopiranje „Automatski ciklostil“ (tipičan za period oko 1900)

U drugoj polovini 19. i početkom 20. veka narod je sve više postajao masa potrošača koja kupovinom iskazuje svoj društveni status. Time je porastao društveni značaj potrošačkih dobara. Pojavile su se robne marke. Dvadesetih godina dvadesetog veka veliki zastakljeni izlozi prodavnica i zidne reklame izmenile su fizionomiju velikih gradova. Slogan „Slika govori više od hiljadu reči“ potiče iz ovog vremena. Napredak elektrifikacije omogućio je pojavu prvih svetlosnih reklama.

Od 1930-ih došlo je do promene u paradigmi tržišta. Do tada su zbog ograničene ponude robe prodavci diktirali ponudu, a od tada tržištem dominiraju kupci koji mogu da biraju robu između više ponuda. Na njihovu odluku ne utiče više samo korisnost proizvoda, već i emocije.

Pojavom supermarketa pedesetih i šezdesetih godina došlo je do porasta značaja reklamiranja. Proizvod je morao da se na naki način izdvoji u odnosu na konkurenciju. Reklamiranjem je privlačena pažnja kupaca.

Reklama u dobu radija i televizije

Ranih 1920-ih pojavile su se prve radio stanice. Njima su opremu dali proizvođači telekomunikacione opreme koji su time težili da povećaju prodaju radioaparata. Radijske programe su sponzorisale kompanije, a zauzvrat su one pominjane u radijskom programu. Uskoro su radio stanice shvatile da je ekonomski isplativije da prodaju kratke segmente u svojim programima koje bi kupci-kompanije popunjavali komercijalnim porukama. Ta praksa se proširila na televiziju kasnih 1940-ih.

Velika borba se razvila između onih koji su smatrali da je radio komercijalna aktivnost, i onih koji su smatrali da je radio spektar javno dobro. U Ujedinjenom Kraljevstvu je osnovana „Britanska kompanija za radiodifuziju“ (poznatija kao BBC) koja je 1927. proglašena javnim preduzećem. Na sličan način je u Kanadi osnovana javna „Kanadska korporacija za radiodifuziju“ (Canadian Broadcasting Corporation). U SAD je prevagnuo komercijalni model, ali su radio stanice obavezane da deluju u javnom interesu.[4]

U šezdesetim razvijen je savremeni pristup reklamiranju, sa neobičnim i kreativnim porukama. Recimo, Folksvagen se reklmirao porukama: „limun“ i „zamislite mālo“, što je asociralo na oblik njihovog auta.

Sa pojavom TV stanice MTV 1980-ih došlo je do integracije sadržaja programa i reklamne poruke. U Severnoj Americi pojavili su se TV kanali koji isključivo emituju reklamni program.

Ekspanzija interneta dovela je do pojave reklamiranja na internetu 1990-ih. Danas neke internet prezentacije i servisi (recimo, pretraživač gugl) prodaju prostor na svojim internet stranicama za oglašavanje, ali se i trude da reklame budu u kontekstu onog zbog čega je korisnik pristupio servisu.

Skorašnja inovacija je gerilski marketing, gde se proizvodi reklamiraju na neobične i neočekivane načine.

Deo BNP koji se troši na reklamiranje nije se značajnije promenio u vremenu velikih promena u masovnim medijma. Na primer, glani reklamni mediji u SAD 1925. bili su: novine, časopisi, plakati i oglasi na tramvajima. Na reklamiranje se trošilo oko 2,9% BNP. Godine 1998. televizija i radio su postali glavni reklamni mediji. Uprkos tome, na reklamiranje se trošio manji deo BNPa nego ranije, oko 2,4%.[5]

Vidovi reklama

U javnom životu

  • Politička
  • Ekonomska
  • Socijalna
  • Sportska
  • Kulturna

Po vrsti reklamnog sredstva

  • Štampana reklama
  • Reklama u elektronskoj formi
  • Reklama na mestu prodaje
  • Reklama na izložbi ili sajmu
  • Bioskopska reklama
  • Reklama na pakovanju ili ambalaži

Kritika

Iako se reklamiranje smatra neophodnim pratiocem ekonomskog rasta, ono ima svoj negativan uticaj na društvo. Neželjeni komercijalni imejlovi (poznati kao spem) su postali toliko učestali da prdstavljaju veliki problem za korisnike imejl usluga, kao i finansijsko opterećenje za internet provajdere.[6] Reklamiranje vrši invaziju na sve javne prostore, uključujući škole, što neki smatraju oblikom eksploatacije dece.[7] Pored toga, u reklamama se često koriste psihološki pritisci poput stvaranja osećaja neadekvatnosti ili niže vrednosti kod potencijalnog potrošača. Ovaj pritisak može da ima negativan uticaj na psihičko stanje pojedinca.

Kritika reklame je blisko povezana sa kritikom medija. Ona se može odnositi na audio-vizuelni aspekat (eksploatacija javnih površina i resursa u svrhu reklame), ekološki uticaj (zagađenje, uvećanje ambalaže u svrhu reklame), uticaj na politiku (zavisnost politike od reklamiranja u medijima, ograničavanje slobode govora), finansijski efekat (cena reklamiranja), etičke dileme (podsvesni uticaji na psihu, udari na ličnu privatnost, diskriminacija socijalnih grupa, pitanje poštenja) ili na mešavinu ovih pristupa kritici.

Hiperkomercijalizam

Danas su reklame prisutne u školama, na aerodromima, u ordinacijama, bioskopima, bolnicama, na benzinskim pumpama, u liftovima, radnjama, na internetu, voću, bankomatima, kantama za đubre i na bezbroj drugih mesta. Reklame se stavljaju na peščane plaže i na zidove javnih toaleta.

[8]

Jedna od ironija modernog reklamiranja je da je usled povećane komercijalizacije oglašavačima postalo teže da postignu uspeh, pa moraju da se još jače trude.

[9]

Povezano

Reference

  1. ↑ „JEG - Sign In Page”. Joeg.oxfordjournals.org. Pristupljeno 20. 4. 2009. 
  2. ↑ „Global Entertainment and Media Outlook: 2006–2010, a report issued by global accounting firm PricewaterhouseCoopers”. Pwc.com. Arhivirano iz originala na datum 2007-09-26. Pristupljeno 20. 4. 2009. 
  3. ↑ „TNS Media Intelligence”. Tns-mi.com. 8. 1. 2007.. Arhivirano iz originala na datum 2007-09-30. Pristupljeno 20. 4. 2009. 
  4. ↑ „Public Interest, Convenience and Necessity”. Museum.tv. Arhivirano iz originala na datum 2009-02-16. Pristupljeno 20. 4. 2009. 
  5. ↑ „Annual U.S. Advertising Expenditure Since 1919”. Galbithink.org. 14. 9. 2008.. Pristupljeno 20. 4. 2009. 
  6. ↑ „Slashdot | ISP Operator Barry Shein Answers Spam Questions”. Interviews.slashdot.org. 3. 3. 2003.. Pristupljeno 20x09-04-20. 
  7. ↑ „How Marketers Target Kids”. Media-awareness.ca. 13. 2. 2009.. Arhivirano iz originala na datum 2009-04-16. Pristupljeno 20. 4. 2009. 
  8. ↑ „Ad Creep — Commercial Alert”. Commercialalert.org. Arhivirano iz originala na datum 2012-11-14. Pristupljeno 20. 4. 2009. 
  9. ↑ McChesney, Robert W. “The Political Economy of Media: Enduring Issues, Emerging Dilemmas”. Monthly Review Press, New York, (May 1, 2008), p. 266, ISBN 978-1-58367-161-0

Read other articles:

Stakkurin

Sea stack on the island of Streymoy, Faroe Islands Stakkurin is the sea stack at the northernmost point of the island of Streymoy in the Faroe Islands. The owners of Stakkurin have sheep farming on top of the sea stack, and once a year they go out and bring back the sheep and sell them at an auction in the village Tjørnuvík. The money from auction goes to benefit the whole community, such as the community house. The sea stack can be reached by a cable from Streymoy.[1] [2]&#...

 

نادي الفجيرة

يفتقر محتوى هذه المقالة إلى الاستشهاد بمصادر. فضلاً، ساهم في تطوير هذه المقالة من خلال إضافة مصادر موثوق بها. أي معلومات غير موثقة يمكن التشكيك بها وإزالتها. (ديسمبر 2018) الفجيرة الاسم الكامل نادي الفجيرة الرياضي الثقافي اللقب الذئاب تأسس عام 1968 الملعب ملعب نادي الفجيرة  ...

 

Werther

1892 opera by Jules Massenet This article is about the opera by Massenet. For other uses, see Werther (disambiguation). Wertherdrame lyrique by Jules MassenetGrasset poster for 1893 French premiere of WertherLibrettist Édouard Blau Paul Milliet Georges Hartmann LanguageFrenchBased onDie Leiden des jungen Wertherby Johann Wolfgang GoethePremiere16 February 1892 (1892-02-16)Hofoper, Vienna (in German) Werther is an opera (drame lyrique) in four acts by Jules Massenet to a French...

Associazione Calcio Sambonifacese 1946-1947

Questa voce sull'argomento stagioni delle società calcistiche italiane è solo un abbozzo. Contribuisci a migliorarla secondo le convenzioni di Wikipedia. Segui i suggerimenti del progetto di riferimento. Voce principale: Associazione Calcio Sambonifacese. A.C. SambonifaceseStagione 1946-1947Sport calcio Squadra Sambonifacese Allenatore Vanicsec Serie C Lega Nord gir. G2ª 1945-1946 1947-1948 Si invita a seguire il modello di voce Questa pagina raccoglie i dati riguardanti l'Assoc...

 

SNP array

See also: DNA microarray and SNP genotyping In molecular biology, SNP array is a type of DNA microarray which is used to detect polymorphisms within a population. A single nucleotide polymorphism (SNP), a variation at a single site in DNA, is the most frequent type of variation in the genome. Around 335 million SNPs have been identified in the human genome,[1] 15 million of which are present at frequencies of 1% or higher across different populations worldwide.[2] Principles T...

 

Fred Tatasciore

Questa voce sull'argomento doppiatori statunitensi è solo un abbozzo. Contribuisci a migliorarla secondo le convenzioni di Wikipedia. Fred Tatasciore al San Diego Comic-Con International nel 2023 Fred Tatasciore (New York, 13 giugno 1967) è un doppiatore statunitense. Indice 1 Biografia 2 Filmografia parziale 2.1 Cinema 2.2 Televisione 2.3 Videogiochi 3 Doppiatori italiani 4 Altri progetti 5 Collegamenti esterni Biografia Questa sezione sull'argomento biografie è ancora vuota. A...

Hungarian Grand Prix 2013

Hungarian Grand Prix 2013 Sport Tennis Data 6 luglio – 14 luglio Edizione 18ª Superficie Terra rossa Montepremi 235,000$ Impianto Római Teniszakadémia Campioni Singolare Simona Halep Doppio Andrea Hlaváčková / Lucie Hradecká 2012 2021 L'Hungarian Grand Prix 2013 è stato un torneo femminile di tennis giocato sulla terra rossa. È stata la 18ª edizione dell'Hungarian Grand Prix, che fa parte della categoria International nell'ambito del WTA Tour 2013. Si è giocato a Budapest in...

 

Ираклеониты

Ираклеониты — ученики гностика Ираклеона (II век). Упоминаются как особая секта Епифанием и Августином; при крещении и миропомазании они соблюдали обряд помазания елеем и при этом произносили воззвания на арамейском языке, которые должны были освободить душу от власт...

 

أينو راهيا

أينو راهيا (بالفنلندية: Eino Rahja)‏  معلومات شخصية الميلاد 20 يونيو 1885(1885-06-20)كرنشتات الوفاة 26 أبريل 1936 (50 سنة)سانت بطرسبرغ سبب الوفاة سل  مواطنة الإمبراطورية الروسية الاتحاد السوفيتي  الحياة العملية المهنة سياسي،  وعسكري  الحزب الحزب الشيوعي الفنلندي (1918–1927)حزب ال...

弗雷德里克·齊盧巴

弗雷德里克·齊盧巴Frederick Chiluba第2任赞比亚总统任期1991年11月2日—2002年1月2日副职利维·姆瓦纳瓦萨前任肯尼思·卡翁达继任利维·姆瓦纳瓦萨 个人资料出生(1943-04-30)1943年4月30日北罗得西亚基特韦逝世2011年6月18日(2011歲—06—18)（68歲） 尚比亞卢萨卡（Lusaka）墓地 尚比亞卢萨卡使館公園總統陵園（英语：Embassy Park Presidential Burial）国籍赞比亚政党多黨民主運動（MMD）...

 

De re publica

Dialogue on Roman politics by Cicero Bust of Cicero, author of De re publica De re publica (On the Republic; see below) is a dialogue on Roman politics by Cicero, written in six books between 54 and 51 BC. The work does not survive in a complete state, and large parts are missing. The surviving sections derive from excerpts preserved in later works and from an incomplete palimpsest uncovered in 1819. Cicero uses the work to explain Roman constitutional theory. Written in imitation of Plato's ...

 

List of shortbread biscuits and cookies

Cooked shortbread rounds This is a list of shortbread biscuits and cookies. Shortbread is a type of biscuit or cookie traditionally made from one part sugar, two parts butter, and three parts flour as measured by weight. Shortbread originated in Scotland; the first recorded recipe was by a Scotswoman named Mrs McLintock and printed in 1736.[1] Several varieties of shortbread exist, including mass-produced shortbread. Some stray from the classic recipe by adding ground rice or cornflo...

La Nouaye

Commune in Brittany, FranceLa Nouaye Lanwaz (Breton)CommuneThe town hall of La NouayeLocation of La Nouaye La NouayeShow map of FranceLa NouayeShow map of BrittanyCoordinates: 48°09′48″N 1°58′41″W / 48.1633°N 1.9781°W / 48.1633; -1.9781CountryFranceRegionBrittanyDepartmentIlle-et-VilaineArrondissementRennesCantonMontfort-sur-MeuIntercommunalityMontfort CommunautéGovernment • Mayor (2020–2026) Fabienne Bondon[1]Area12.77 ...

 

Supreme Court of Norfolk Island

Superior court for the Australian territory of Norfolk Island Supreme Court of Norfolk IslandEstablished30 May 1957 (1957-05-30)JurisdictionNorfolk IslandCoral Sea IslandsLocationKingstonAppeals toFederal Court of Australia (Full Court)Judge term lengthmandatory retirement by age of 70Number of positions3Chief Justice of Norfolk IslandCurrentlyAnthony BesankoSince26 February 2015 (2015-02-26) The Supreme Court of Norfolk Island is the superior court for the Austr...

 

Raphael (archangel)

An Archangel responsible for healing in most Abrahamic religions For other uses, see Raphael (disambiguation). SaintRaphaelSaint Raphael the Archangel by Bartolomé Esteban MurilloArchangel, Angel of Tobit, Angel of the TrumpetVenerated inJudaismChristianity (Roman Catholic ChurchEastern Catholic ChurchesEastern Orthodox ChurchOriental Orthodox ChurchLutheran ChurchesAnglican Communion)IslamFeast 29 September; 24 October (local calendars and by those observing the 1921–1969 General Rom...

Balthazar de Beaujoyeulx

Pour les articles homonymes, voir Balthazar. Balthazar de BeaujoyeulxBiographieNaissance 1500 ou 1535PiémontDécès 1587ParisActivités Chorégraphe, compositeurAutres informationsMouvement Musique classiqueInstrument Violonmodifier - modifier le code - modifier Wikidata Balthazar de Beaujoyeulx [Beaujoyeux], nommé aussi en italien Baldassare da Belgiojoso [Baltazarini], est un violoniste et chorégraphe d'origine italienne et naturalisé français, né vers 1535 et mort vers 1589. Biograp...

 

Nut (goddess)

Egyptian goddess of the sky This article is about the Egyptian sky goddess. For the goddess in the cosmology of Thelema, see Nuit. NutThe goddess Nut, wearing the water-pot sign (nw) that identifies her.Name in hieroglyphs SymbolSky, Stars, CowsGenealogyParentsShu and TefnutSiblingsGebConsortGebOffspringOsiris, Isis, Set, Nephthys, Horus the ElderEquivalentsGreek equivalentUranus[1] Nut /ˈnʊt/[2] (Ancient Egyptian: Nwt, Coptic: Ⲛⲉ[citation needed]), also known by...

 

Nomenclature of Territorial Units for Statistics

European Union standard for country subdivisions A diagram of the three main divisions of the NUTS system developed by Eurostat Nomenclature of Territorial Units for Statistics or NUTS (French: Nomenclature des unités territoriales statistiques) is a geocode standard for referencing the administrative divisions of countries for statistical purposes.[1][2][3][4][5][6][7] The standard, adopted in 2003,[8] is developed and regulate...

Emil Johann Lambert Heinricher

Austrian botanist (1856–1934) Emil Johann Lambert HeinricherEmil Johann Lambert HeinricherBorn14 November 1856Laibach (Ljubljana)Died13 July 1934NationalityAustrianEducationUniversity of Graz (Ph.D., 1879)Known forResearch on parasitic spermatophytes, toothwort, and mistletoe speciesScientific careerFieldsBotanyInstitutionsUniversity of Graz, University of InnsbruckThesis (1879)Doctoral advisorHubert LeitgebAuthor abbrev. (botany)Heinr. Emil Johann Lambert Heinricher (14 Nove...

 

2021 Ypres Rally

57th edition of Ypres Rally 2021 Ypres RallyRenties Ypres Rally Belgium 2021Round 8 of 12 in the 2021 World Rally Championship← Previous eventNext event →Belgium became the thirty-fifth nation to host a WRC event.Host country BelgiumRally baseYpres, West FlandersDates run13 – 15 August 2021Start locationLo-Reninge, West FlandersFinish locationStavelot, LiègeStages20 (295.78 km; 183.79 miles)[1]Stage surfaceTarmacTransport distance653.71 km...