Poprečno-prugasti mišić

Skeletni mišići

Poprečno-prugasto (skeletno) mišićno tkivo (lat. textus muscularis striatus) čini najveći deo mase ljudskog tela (oko 40%). Ono izgrađuje mišiće trupa, gornjih i donjih udova, lica, vrata, jezika, nepca, ždrela, grkljana, dijafragme, najvećeg dela jednjaka, mokraćne cevi, vagine itd.

Ti mišići su aktivni deo lokomotornog aparata i odgovorni su za kretanje, održavanje pozicije tela, fiksiranje zglobova, mimiku, govor, gutanje, disanje i druge vitalne funkcije organizma.[1]

Skeletno mišićno tkivo je specijalizovano za kratkotrajne snažne kontrakcije, a inervišu ga motorna i senzorna vlakna cerebrospinalnih živaca što znači da se nalazi pod kontrolom volje (sa izuzetkom jednjaka i dijafragme).[2]

Građa

Građa skeletnog mišića:
1-kost, 2-perimizijum, 3-krvni sud, 4-vlakno,
5-snop, 6-endomizijum, 7-epimizijum, 8-tetiva

Poprečno-prugaste mišiće izgrađuju dugačke i relativno tanke cilindrične ćelije (lat. myocytus striatus), koje se nazivaju i mišićna vlakna. Vlakna su postavljena paralelno i okružena su slojem rastresitog veziva, koje se naziva endomizijum. Veći broj vlakana se udružuje i formira snop (lat. fasciculi), koga okružuje omotač perimizijum. Na kraju, ovi snopovi formiraju mišić i okruženi su još jednim omotačem izgrađenim od gustog vezivnog tkiva, koji nosi naziv epimizijum. Kroz ove omotače prolaze krvni sudovi i živci, koji se granaju i dospevaju do svakog pojedinačnog vlakna.[3]

Mišićne ćelije (miociti) su dugačke od 1 mm do 12 cm, a imaju promer 10-100 µm.[2] Na poprečnom preseku su ovalnog ili poligonalnog oblika. Kod kraćih mišića ćelije se pružaju celom njihovom dužinom, a kod dugačkih se prekidaju i zarivaju u vezivno tkivo.

U sarkoplazmi miocita se nalaze brojna ovoidna jedra, veliki broj organela i mišićna vlakanca (lat. myiofibrillae), koja zauzimaju najveći deo volumena ćelije. Jedna od glavnih mikroskopskih karakteristika ovih mišića je ispruganost u poprečnom pravcu, što je posledica strukture miofibrila u kome se smenjuju svetle (izotropne) i tamne (anizotropne) pruge. Tu pojavu je prvi primetio Levenhuk 1685. godine.

Miofibril je posebno diferencirani, kontraktilni deo citoplazme i to je osnovna funkcionalna jedinica mišićne ćelije. Ima končastu strukturu i dijametar 1-2 µm. Mišićna vlakanca su postavljena paralelno dužoj osovini ćelije i pokazuju tendenciju grupisanja u snopove, koji se nazivaju Konhajmova polja.[3] U izgradnji miofibrila učestvuje oko 1500 miozinskih (debelih) i 3000 aktinskih (tankih) filamenata. To su veliki polimerizovani proteinski molekuli.

Aktinski i miozinski filamenti se jednim delom preklapaju i tako uzrokuju poprečnu ispruganost. Svetle pruge sadrže samo aktinske filamente i nazivaju se I-pruge, jer su izotropne za polarizovanu svetlost. Tamne pruge sadrže miozinske i krajeve aktinskih filamenata. One se označavaju kao A-pruge, jer su anizotropne za polarizovanu svetlost. U sredini tamne pruge nalazi se H-pruga (Hensenova membrana) koja sadrži samo debele filamente. Krajevi aktinskih filamenata su pričvršćeni za tzv. Z-disk, a deo miofibrila (odnosno čitavog mišićnog vlakna) koji se nalazi između dva Z-diska se naziva sarkomera.[4]

Podela

Na osnovu histo-hemijskih i funkcionalnih osobina skeletni miociti se dele na crvene, bele i intermedijerne ćelije.

Crvena ili aerobna vlakna sadrže veliku količinu mioglobina i citohroma, koji im daju tamno-crvenu boju i mnoštvo mitohondrija. Ona su bogato vaskularizovana i sposobna za relativno duge i snažne, ali spore kontrakcije. Uglavnom se nalaze u mišićima trupa.

Bela ili anaerobna vlakna sadrže dosta glikogena i glikoliznih enzima. Ona se kontrahuju brzo, ali su podložna lakom zamaranju. Nalaze se u spoljašnjim mišićima oka, bicepsu, tricepsu itd.

Intermedijerne mišićne ćelije se po svojim osobinama nalaze između prethodne dve grupe ćelija.

Satelitske mišićne ćelije pripadaju mioblastima. To su male pljosnate ćelije, koje predstavljaju matičnu populaciju skeletnog mišića i omogućavaju njegovu regeneraciju. U slučaju duževremenske pojačane mišićne aktivnosti, one mogu da postojećim ćelijama pridodaju nove miofibrile.

Pripoji

Svaki skeletni mišić ima dva osnovna pripoja: polazište (lat. origo) i hvatište (lat. insertio). Polazište je pripoj koji u toku mišićne kontrakcije ostaje statičan, dok hvatište menja svoj položaj.

Na svakom mišiću se razlikuju mesnati i tetivni deo. Mesnati deo koji se skraćuje i zadebljava nosi naziv trbuh (lat. venter), a deo uz polazište se zove glava mišića (lat. caput). Tetiva (lat. tendo) je vezivni nastavak pomoću koga se mišić najčešće pripaja na kosti, hrskavice, fascije i druge strukture.

Oblik

Razni oblici mišića

Poprečno-prugasti mišići se na osnovu svog oblika i pravca pružanja vlakana dele u nekoliko grupa:

  • mišići sa paralelnim vlaknima (četvrtasti, pravi i vretenasti),
  • mišići sa kosim vlaknima (trouglasti i perasti),
  • mišići sa spiralnim vlaknima,
  • ukršteni mišići (koji imaju različit pravac prostiranja vlakana).[2]

Vaskularizacija

Arterijski sudovi ulaze u skeletne mišiće kroz tzv. hilus, i to obično u kombinaciji sa venskim sudovima i nervima u sklopu sudovno-živčane peteljke. Oni se granaju u perimizijumu na manje arterije i arteriole, a na nivou endomizijuma se rasipaju u kapilarnu mrežu. Kod onih mišića koji su stalno aktivni, kapilari su bolje razvijeni.

Uobičajeno je da mišići dobijaju krv iz nekoliko izvora, a između različitih vaskularnih područja postoje veze (anastomoze) u vidu arterijskih lukova.

Inervacija

Poprečno-prugasti mišić ima motornu i senzornu inervaciju. Motorni neuroni uzrokuju kontrakciju, a senzorni učestvuju u regulaciji stepena i brzine kontrakcije.

Motorna inervacija se ostvaruje preko nervnih ćelija čija su tela smeštena u prednjim rogovima kičmene moždine. Odatle polaze mijelizovana vlakna, koja oživčavaju različit broj mišićnih vlakana (5-150). Na mestu spoja sa mišićem, nervi gube mijelinski omotač, ali su obloženi slojem Švanovih ćelija. Ta formacija se naziva motorna ploča. Sva mišićna vlakna inervisana pojedinačnim nervnim vlaknom nazivaju se motorna jedinica.

Senzorni neuroni šalju u centralni nervni sistem informacije o dužini, stepenu istezanja, zategnutosti, brzini kontrakcije mišića itd. Vlakna ovih nervnih ćelija polaze od modifikovanih mišićnih ćelija u perimizijumu, odnosno iz specijalizovanih struktura označenih kao mišićno vreteno.

Regeneracija

Iako skeletni miociti nemaju sposobnost deobe, oni imaju donekle izraženu moć regeneracije. U slučaju manjih povreda, obnavljanju mišića doprinose satelitske ćelije koje proliferišu i tako nadoknađuju izgubljene miofibrile. Ipak, ako se radi o većoj povredi stvara se ožiljak od vezivnog tkiva.[3]

Reference

  1. Susan Standring, ur. (2009) [1858]. Gray's anatomy: The Anatomical Basis of Clinical Practice, Expert Consult. illustrated by Richard E. M. Moore (40 izd.). Churchill Livingstone. ISBN 978-0-443-06684-9. 
  2. 2,0 2,1 2,2 Marija Mihalj, Danica Obradović: "Opšta anatomija", Novi Sad 2000. ISBN 86-489-0276-2
  3. 3,0 3,1 3,2 Z. Anđelković, Lj. Somer, M. Perović, V. Avramović, Lj. Milenkova, N. Kostovska, A. Petrović: "Histološka građa organa" ("Bonafides" Niš 2001) ISBN 86-7434-003-2
  4. Arthur C. Guyton M.D, John E. Hall Ph.D: Medicinska fiziologija, IX izdanje ("Savremena administracija" Beograd, 1999.)

Read other articles:

Untuk kegunaan lain, lihat Djoko Pramono. Djoko Pramono Informasi pribadiLahir(1939-05-19)19 Mei 1939Purwodadi, Grobogan, Jawa TengahMeninggal15 November 2010(2010-11-15) (umur 71)JakartaAlma materAkademi Militer Nasional (1961)Karier militerPihak IndonesiaDinas/cabang TNI Angkatan DaratMasa dinas1961—1994Pangkat Mayor Jenderal TNINRP18868SatuanArtileriSunting kotak info • L • B Mayor Jenderal TNI (Purn.) Djoko Pramono (19 Mei 1939 – 15 November ...

 

Bagian dari seri tentangEkonomi lingkungan Konsep Akuntansi hijau Ekonomi hijau Perdagangan hijau Perdagangan ramah lingkungan Pekerjaan hijau Perusahaan ramah lingkungan Environmentalisme fiskal Keuangan ramah lingkungan Energi terbarukan Kebijakan Green New Deal Pariwisata berkelanjutan Pajak lingkungan Pengukuran bersih Pajak Pigovian Reformasi harga lingkungan Tarif lingkungan Dinamika Komersialisasi energi terbarukan Biaya pemangkasan marjinal Paradoks hijau Politik hijau Hipotesis surga...

 

Artikel ini bukan mengenai Kereta api Gajayana.KRL Ciliwung Naik turun penumpang KRL Ciliwung Blue Line di Manggarai, 2009Artikel ini bukan mengenai Lin Cikarang (KRL Commuter Line) atau Kereta Rel Listrik Indonesia. KRL Ciliwung Blue Line, atau dikenal sebagai KRL Prajayana, merupakan layanan kereta rel listrik kelas ekonomi AC yang pernah dioperasikan PT KAI dan PT INKA. Sebagai KRL anak bangsa Divisi Jabotabek dan kemudian oleh KAI Commuter Jabodetabek dioperasikan sebagai KRL khusus emerg...

Questa voce o sezione sull'argomento Russia non cita le fonti necessarie o quelle presenti sono insufficienti. Puoi migliorare questa voce aggiungendo citazioni da fonti attendibili secondo le linee guida sull'uso delle fonti. Segui i suggerimenti del progetto di riferimento. Oblast' della Russia Le òblast', ovvero regioni, della Russia (in russo: òblast' - область) costituiscono una suddivisione territoriale di primo livello del Paese, al pari degli altri soggetti federali (re...

 

Artikel ini memberikan informasi dasar tentang topik kesehatan. Informasi dalam artikel ini hanya boleh digunakan untuk penjelasan ilmiah; bukan untuk diagnosis diri dan tidak dapat menggantikan diagnosis medis. Wikipedia tidak memberikan konsultasi medis. Jika Anda perlu bantuan atau hendak berobat, berkonsultasilah dengan tenaga kesehatan profesional. DemodikosisSeekor anjing dengan demodikosis beratInformasi umumSpesialisasiDermatologi, kedokteran hewanPenyebabGenus Demodex Demodikosis ada...

 

Women's national association football team representing South Korea This article is about the women's team. For the men's team, see South Korea national football team. Korea RepublicNickname(s)Taegeuk Ladies (태극낭자)Tigresses of Asia (아시아의 호랑이)AssociationKorea Football AssociationConfederationAFC (Asia)Sub-confederationEAFF (East Asia)Head coachColin BellCaptainKim Hye-riMost capsJi So-yun (158)[1]Top scorerJi So-yun (71)FIFA codeKOR First colours Second colours FI...

Football league seasonEgyptian Premier LeagueSeason2020–21Dates11 December 2020 – 28 August 2021ChampionsZamalek13th titleRelegatedWadi DeglaEl Entag El HarbyAswanChampions League[a]ZamalekAl AhlyConfederation Cup[b]PyramidsAl MasryMatches played306Goals scored765 (2.5 per match)Top goalscorerMohamed Sherif(21 goals)Biggest home winPyramids 6–0 Ghazl El Mahalla(28 August 2021)Biggest away winMisr Lel Makkasa 0–5 Pyramids(25 August 2021)Highest scoringNational Bank...

 

2012 studio album by Maluma MagiaStudio album by MalumaReleased7 August 2012 (2012-08-07)GenreLatinLength56:17LabelSony Music ColombiaMaluma chronology Magia(2012) PB.DB The Mixtape(2015) Singles from Magia FaranduleraReleased: July 6, 2011 LocoReleased: August 19, 2011 ObsesiónReleased: January 26, 2012 MagiaReleased: March 5, 2012 Pasarla BienReleased: June 29, 2012 Miss IndependentReleased: December 13, 2012 Magia (English: Magic) is the debut studio album by Colombian ...

 

2005 American crime drama film directed by Barbara Kopple HavocTheatrical release posterDirected byBarbara KoppleScreenplay byStephen GaghanStory by Stephen Gaghan Jessica Kaplan Produced by Jack F. Murphy John Morrissey Stewart Hall Michael Mandaville Starring Anne Hathaway Bijou Phillips Mike Vogel CinematographyKramer MorgenthauEdited by Nancy Baker Jerry Greenberg Music byCliff MartinezProductioncompanyMedia 8 EntertainmentDistributed byNew Line CinemaRelease dates June 26, 2005...

مانويل فيليستاس معلومات شخصية الميلاد 30 ديسمبر 1900(1900-12-30)أسونسيون الوفاة 24 مارس 1984 (عن عمر ناهز 83 عاماً)ريو دي جانيرو الطول 193 سنتيمتر  مركز اللعب لاعب وسط الجنسية باراغواياني المسيرة الاحترافية1 سنوات فريق م. (هـ.) 1918–1926 ناسيونال أسونسيون 1927–1931 بوكا جونيورز 1931 راسينغ 1...

 

Area of East London For other uses, see Wanstead (disambiguation). Human settlement in EnglandWansteadWanstead drinking fountain, built to celebrate Queen Victoria’s diamond jubileeWansteadLocation within Greater LondonPopulation11,543 (2011 Census. Ward)[1]OS grid referenceTQ405885London boroughRedbridgeCeremonial countyGreater LondonRegionLondonCountryEnglandSovereign stateUnited KingdomPost townLONDONPostcode districtE11Dialling code020Poli...

 

Greg Van Avermaet Van Avermaet alla Parigi-Roubaix 2022 Nazionalità  Belgio Altezza 181[1] cm Peso 74[1] kg Ciclismo Specialità Strada Termine carriera 2023 CarrieraSquadre di club 2006Bodysol-Win for Life-Jong Vlaanderen2007 Predictor2008-2009 Silence-Lotto2010 Omega Pharma2011-2018 BMC2019-2020 CCC Team2021-2023 AG2R CitroënNazionale 2007-2023 BelgioPalmarès  Giochi olimpici Oro Rio de Janeiro 2016 In linea  Mondiali Bronzo I...

Необходимо проверить качество перевода, исправить содержательные и стилистические ошибки. Вы можете помочь улучшить эту статью (см. также рекомендации по переводу).Оригинал на английском языке — Anchor modeling. (27 июня 2017) Якорное моделирование — технология моделирования �...

 

Person who controls a sizable network of persons involved in the illegal drug trade Drug king redirects here. For the film, see The Drug King. This article has multiple issues. Please help improve it or discuss these issues on the talk page. (Learn how and when to remove these template messages) This article may need to be rewritten to comply with Wikipedia's quality standards. You can help. The talk page may contain suggestions. (September 2017) This article needs additional citations for ve...

 

「離島」、「飛地」、あるいは「自治州」とは異なります。 海外領土・自治領の一覧(かいがいりょうど・じちりょうのいちらん)は、世界に存在する「独立国家以外の地域」の一覧である。 海外領土・自治領を示した世界地図       豪       智       丁       仏     ...

List of significant events occurring during World War II in 1939 1939, clockwise from top left: Captain Juutilainen at the Winter War's Battle of Kollaa, HMS Courageous (50) (pictured) sunk by U-29, Hitler reviews a Wehrmacht victory parade following the successful invasion of Poland, Imperial Japanese Army soldiers at the Battle of Changsha Timelines of World War II Chronological Prelude (in Asiain Europe) 1939 1940 1941 1942 1943 1944 1945 onwards By topic Diplomacy Declarations o...

 

Robbie Keane has scored more hat-tricks for the Republic of Ireland than any other player. Callum Robinson scored the Republic of Ireland's most recent hat-trick, against Qatar in 2021. The Republic of Ireland national football team played their first international association football match on 28 May 1924 as the Irish Free State, defeating Bulgaria 1–0 at the 1924 Summer Olympics.[1] The Irish Free State side was established following the partition of the country in 1921. Prior to...

 

Ladislav Rygl Sr.Ladislav Rygl Sr. in 1970Personal informationBorn (1947-07-16) 16 July 1947 (age 76)Polubný, Kořenov, CzechoslovakiaOccupationAlpine skierRelativeLadislav Jr. (son)Skiing careerDisciplinesSlalom, giant slalom, super-G, downhill, combinedOlympicsTeams(1968)( 1972 Winter Olympics)World ChampionshipsTeams(1970)Medals1 (1 gold) Ladislav Rygl Sr. Medal record Men's nordic combined World Championships 1970 Vysoké Tatry Individual Ladislav Rygl Sr. (born 16 July 1947 in Polu...

Partial correlation of a time series with its lagged values Partial autocorrelation function of Lake Huron's depth with confidence interval (in blue, plotted around 0) In time series analysis, the partial autocorrelation function (PACF) gives the partial correlation of a stationary time series with its own lagged values, regressed the values of the time series at all shorter lags. It contrasts with the autocorrelation function, which does not control for other lags. This function plays an imp...

 

Town and civil parish in Wiltshire, England Human settlement in EnglandWiltonHouses on West Street (A30), WiltonWiltonLocation within WiltshirePopulation3,579 (2011 census)[1]OS grid referenceSU096312Civil parishWiltonUnitary authorityWiltshireCeremonial countyWiltshireRegionSouth WestCountryEnglandSovereign stateUnited KingdomPost townSalisburyPostcode districtSP2Dialling code01722PoliceWiltshireFireDorset and WiltshireAmbulanceSouth Western UK...