Corpus inscriptionum Latinarum (sh.Zbornik latinskih natpisa), skraćeno CIL, naziv je obimne zbirke drevnih natpisa na latinskom jeziku, koja predstavlja merodavan izvor za dokumentovanje sačuvanih epigrafskih spomenika iz antike. Javni i privatni naslovi doprinose osvetljavanju svih aspekata rimske istorije i života u antičkom Rimu. Corpus se sve vreme ažurira novim podacima te se objavljuju nova izdanja i dodaci.
CIL se odnosi i na organizaciju u okviru Berlinsko-brandenburške akademije nauka koja je odgovorna za sakupljanje podataka o latinskim natpisima i objavljivanje tih natpisa. Tu je organizaciju 1853. osnovao Theodor Mommsen.
Cilj
CIL obuhvata sve latinske natpise pronađene bilo gde na teritoriji Rimskog carstva te ih sortira po geografskim i sistemskim kriterijima. U ranijim tomovima prikupljene su i objavljene merodavne verzije svih natpisa poznatih u njihovo doba, od kojih su mnogi prethodno bili objavljeni u dugom nizu različitih publikacija. Opis uključuje sliku izvornog natpisa, ako je dostupna, zatim crtež koji prikazuje slova u njihovoj originalnoj veličini i položaju, kao i tumačenje u kojem se rekonstruišu skraćenice i reči koje nedostaju, te opis pitanja i problema vezanih na određeni natpis. CIL se štampa na latinskom.
Počeci
Godine 1847. u Berlinu je osnovan jedan odbor s ciljem da se objavi sređena zbirka latinskih natpisa, koje su tokom prethodnih vekova na komad objavljivale stotine filologa i drugih naučnika. Vodeću ulogu u tom odboru igrao je Theodor Mommsen,[1] koji je uredio nekoliko tomova koji su obrađivali natpise iz Italije. Veliki deo posla sastojao se u ličnom obilasku lokacija i spomenika, kako bi se izradila što vernija kopija originalnog natpisa. U slučajevima gde se ranije citirani natpis više nije mogao pronaći autori su pokušali da tačan tekst utvrde poređenjem verzija tog natpisa koje su objavljenje u delima ranijih autora koji su original videli. Prvi tom pojavio se 1853.
Sadašnji status
CIL se danas sastoji od 17 tomova, štampanih u oko 70 delova, u kojima je zabeleženo ukupno oko 180.000 natpisa. U 13 dodatnih tomova objavljene su tablice i posebni indeksi.[1] Prvi tom, u dve sekcije, obrađuje najstarije natpise, sve do kraja Rimske republike; tomovi od II do XIV podeljeni su geografski, prema oblastima u kojima su pronađeni natpisi koje obrađuju. Ostali tomovi pokrivaju druge teme. Na primer, tom XVII u celosti je posvećen miljokazima. Planiran je XVIII tom, u kojem će biti prikupljeni stihovani latinski natpisi (Carmina latina epigraphica). Dvotomni "indeks brojeva", koji povezuje brojeve natpisa s brojevima odgovarajućeg toma, objavljen je 2003.[2]