PROFILPELAJAR.COM

ADAM PETROVIĆ
ADAM PETROVIĆ
	Adam Petrović Gigac
Mesto rođenja	Veliki Gradac, kod Gline; Austrougarska
Datum smrti	8. 6. 1984. (71 godina)
Mesto smrti	Zagreb, SR Hrvatska; SFR Jugoslavija
Profesija	zemljoradnik
Član KPJ od	1942.
Učešće u ratovima	Narodnooslobodilačka borba
Čin	kapetan 1. klase
Narodni heroj od	24. jula 1953.
Odlikovanja
	Orden narodnog heroja
	Partizanska spomenica 1941.

Adam Petrović Gigac (Veliki Gradac, kod Gline, 17. april 1913 — Zagreb, 8. jun 1984) bio je učesnik Narodnooslobodilačke borbe, društveno politički radnik SFR Jugoslavije i SR Hrvatske i narodni heroj Jugoslavije.

Biografija

Rođen je 17. aprila 1913. godine u selu Veliki Gradac u okolici Gline. Potiče iz siromašne seljačke porodice. Kao dete ostao je bez oca i majke, pa je živio s dedom, bakom i stričevom dvanaesteročlanom porodicom. Kako je morao čuvati stoku, jedva je uspeo završiti tri razreda osnovne škole. S 13 godina odlazi od kuće, i zapošljava se na pilani u Dodušima. Skraćeni vojni rok od devet meseci služi 1937. godine u Prizrenu. Vraća se u selo, gde na tri jutra zemlje zasniva porodicu, ali ga siromaštvo tera na posao sezonskog radnika i nadničara.

Aprila 1941. godine, dok u Sisku boravi u rezervi, saznaje o zločinačkoj ustaškoj organizaciji, doživljava rasulo stare jugoslovenske vojske i s mađarske granice preko Daruvara, Grubišnog Polja i Siska uspeva da dođe do Petrinje, gde mu „Mačekova zaštita“ oduzima vojnu opremu i oružje. Iz pritvora u Petrinji, je pobegao i preko Banskog Grabovca došao u selo.

Kako su ustaše još pre ustanka započele da vrše zločine nad srpskim narodom Banije, Gigac se sklonio u obližnju šumu Anđelina kosa, i kao mnogi drugi muškarci, je tek povremeno navraćao kući. Pre akcije partizana Vasilja Gaćeše na neprijateljsko uporište Banski Grabovac, 23. jula 1941. godine, Petrović učestvuje u odbrani svoga sela od ustaških napada. 10. avgusta 1941, kada Vasilj Gaćeša s grupom ustanika prolazi kroz njegovo selo, Adam stupa u Gaćešin partizanski odred.

Gigac se istakao već u prvim akcijama, tako da je u borbama s ustašama kod sela Maje zarobio karabin s 60 metaka. U oktobru 1941, postaje desetar. Tri puta učestvuje u borbi s ustašama na Zrinu; posebno je zapažena njegova smelost kao komandira voda u napadu na ustašku posadu u Dodošima, gde na čelu grupe bombaša uništava veliku grupu ustaša koja je došla da ubija i pljačka u selu. Ubacivši bombe u jednu kuću, uskače u nju i ubija dvojicu poznatih krvnika. Sledi napad na žandarmerijsku stanicu u Kraljevčanima u kojem ima zadatak da napadne opštinsku zgradu koju je čuvalo nekoliko stražara. Gigac je upao u zgradu i ubio dvojicu neprijateljskih vojnika, pa iz nje uspeo da iznese dve puške, 3 pisaće mašine i drugi kancelarijski materijal. Kao voda bombaške grupe, Petrović je iznenadno upao u željezničku stanicu Bačuga, gde je ubio 6 ustaša, a petoricu zarobio. Zatim upada u prostorije petrinjskog vodovoda, prethodno ubijajući stražare, i zarobljava 13 domobrana, dvojicu ustaša, i zaplenjuje 11 pušaka i puškomitraljez.

U Komunističku partiju Jugoslavije je primljen 17. aprila 1942. godine. Na cesti Novi — Krupa, Adam je pokazao osobitu smelost i junaštvo kad s jednim borcem pretrčava brisani prostor i dolazi do samog ustaško-domobranskog utvrđenja. Dok je grupa boraca s raznih strana pucala na utvrđenje, Gigac se odjednom pojavio pred neprijateljskom posadom, rekavši im da su opkoljeni i da se predaju. Videvši ga pred sobom, tako sigurna, pokazali su bijelu maramicu: 50 domobrana i ustaša je zarobljeno, sa svom ratnom spremom. Od tada, Gigac kao komandir Prve čete Prvog bataljona Prvog banijskog partizanskog odreda učestvuje u nizu akcija.

Kako je ustaško-domobranska posada u Banskom Grabovcu bila velika prepreka u širenju slobodnog područja, komandir Adam Petrović preobukao je dva voda partizana u domobranske uniforme i ušao od sela Bačuge u ovo snažno utvrđenje. Tada je zarobio 60 ustaša i domobrana, sa svom ratnom spremom. Zbog blizine drugih neprijateljskih uporišta, Gigcu nije uspelo da uništi bunker i zgradu Sokolskog doma u kojem je neprijatelj bio utvrđen, ali je to učinio već toga dana navečer, s desetinom partizana.

U Ravnom Rašću sam ulazi u zgradu neprijateljskog utvrđenja, rukama hvata stražara i zarobljava 27 domobrana i ustaša. Slede akcije operativnog oficira Adama u Štabu Trećeg bataljona Šesnaeste banijske udrane brigade Sedme banijske divizije, na Hrvatskom Čuntiću i na Lebrenici, iznad Bosanskog Novog, gde zarobljava 200 domobrana i ustaša, i 3 Nemca s većom količinom oružja i municije. U borbama Sedme banijske divizije, od Klasnića i Brubnja, Adam vodi usputne borbe do Prozora, a zatim učestvuje u svim bitkama s nemačkim, ustaškim i četničkim snagama u Četvrtoj i Petoj neprijateljskoj ofanzivi. Veliki junak Banije svedok je i stradanja svog naroda koji je bio na putu s divizijom.

Posle povratka na Baniju, Gigac je komandant bataljona u Drugoj brigadi Sedme banijske divizije. Učestvuje u svakodnevnim akcijama divizije, a posebno junaštvo pokazuje u borbi marta 1944. kod Šarenog mosta, blizu Kostajnice. Puzeći je došao na dvadesetak metara od dvojice nemačkih oficira, kao prethodnice, i uspeo da ih ubije. Međutim, u brzom naletu Čerkeza je teško ranjen. Ostao je sam, teško ranjen. Imao je samo revolver s dva metka. Otkočio ga je, s namerom da se ubije ako bi pošli prema njemu. Nije im htio pasti živ u ruke. Kad je čuo reči drugova, znao je da je spašen. Otpremljen je u partizansku bolnicu, u selo Žirovac. Iako još nezaceljenih rana, posle svega 15 dana lečenja, otišao je u bataljon. Ponovno je ranjen kod Sunje, u selu Mala Graduša, i otpremljen u partizansku bolnicu Debelo brdo, kod Brestika, a onda u oslobođenu Glinu, gde mu je noga amputirana. Tako je Adam Petrović morao da se zauvek oprosti od svog bataljona. Do kraja rata aktivno radi u Opšinskom narodnooslobodilačkom odboru Mali Gradac.

Posle oslobođenja radi u društveno-političkim organizacijama opštine i kotara Glina. Bio je član Opštinskog komiteta SK u Glini i predsednik opštinskog odbora SUBNOR-a i rezervnih vojnih starešina. Umro je 8. juna 1984. godine i sahranjen je u Grobnici narodnih heroja na zagrebačkom groblju Mirogoj.

Nosilac je Partizanske spomenice 1941. i drugih jugoslovenskih odlikovanja. Ordenom narodnog heroja odlikovan je 24. jula 1953. godine.

Zanimljivosti

Upad Petrovićeve grupe partizana u utvrđenje Banski Grabovac poslužio je Antunu Vrdoljaku u filmu „U gori raste zelen bor“ iz 1971. godine. Po uzoru na ovaj događaj, u filmu su se borci Dikanovog (Boris Dvornik) partizanskog odreda takođe preobukli u domobrane i tako nesmetano ušli u utvrđenje, jer napadom spolja nikad ne bi uspeli da ga osvoje. Posle toga su savladali posadu i uništili utvrđenje eksplozivom.^[1]