6. lička proleterska divizija

Šesta lička proleterska udarna divizija Nikola Tesla
Osnivanje22. novembar 1942.
FormacijaPrva lička brigada
Druga lička brigada
Treća lička brigada
Jačina4.230 vojnika i oficira
DeoNarodnooslobodilačke vojske Jugoslavije
Angažovanje
Odlikovanja19. marta 1944. proglašena „proleterskom“
Komandanti
KomandantSrećko ManolaĐoko Jovanić

Šesta lička proleterska divizija NOVJ formirana je 22. novembra 1942. godine naredbom Vrhovnog štaba NOV i POJ od Prve, Druge i Treće ličke brigade. Do 11. novembra 1943. godine bila je u sastavu Prvog hrvatskog korpusa, odnosno Četvrtog korpusa, a zatim u sastavu Prvog proleterskog korpusa NOVJ.

Decembra 1944. u sastavu divizije formirana je i Artiljerijska brigada Šeste divizije.

Borbeni put Šeste divizije

Divizija je u prvom periodu nakon osnivanja sadejstvovala operacijama Prvog bosanskog korpusa u donjem toku Une. Tokom decembra i prve polovine januara 1943. godine izvodila je napade na italijanske, ustaške i četničke posade u Lici i severnoj Dalmaciji.

Tokom operacije „Vajs I“ divizija je uspešno suzbila i ograničila italijanskih divizija „Re“ i „Sasari“, i u kontraudaru potukla delove divizije „Sasari“ u Lapačkom Polju, opkolila ih i nanela im teške gubitke. Nakon toga je, zajedno sa brigadama Osme kordunaške divizije preuzela inicijativu u svoje ruke, i likvidirala sve neprijateljske posade u Lici izuzev Gospića. Pokušaj likvidacije ustaša u gospićkom garnizonu početkom maja završio se neuspehom.

Novembra 1943. divizija prelazi u Bosnu, gde do avgusta 1944. godine u sastavu Prvog proleterskog korpusa učestvuje u intenzivnim borbenim dejstvima. Tokom jula i avgusta probija se prema Srbiji pod snažnim nemačkim pritiskom koji je kulminirao u operacija „Ribecal“ tokom avgusta. Veštim manevrom Prva i Šesta divizija uspevaju da otklone pritisak operativne grupe Druge oklopne armije i prodiru u Srbiju. Tokom prodora kroz Srbiju razbijaju četničku Četvrtu grupu jurišnih korpusa, delove Srpskog dobrovoljačkog korpusa i slabije nemačke delove, oslobađaju Valjevo i uključuju se u Beogradsku operaciju.

Šesta proleterska divizija u pokretu preko Kupreškog polja, decembra 1943. godine.

Šesta lička divizija je, uz Trinaestu proletersku brigadu, prva jugoslovenska jedinica koja je pod borbom prešla most na reci Savi, 20. oktobra 1944. godine i preko Zemuna nastavila nastupanje kroz Srem. Tokom novembarskih borbi na Sremskom frontu početkom novembra pretrpela je teške gubitke, pa je izvučena u pozadinu radi popune, odmora, obuke i sređivanja jedinica.

Na Sremski front divizija se vratila ojačana i popunjena novim regrutima, sa 22. srpskom (od 8. oktobra 1944) i Artiljerijskom brigadom (od decembra 1944) u svom sastavu. Učestvovala je u proboju Sremskog fronta i oslobađanju Đakova i Slavonskog Broda, a 9. maja ušla je u Zagreb.

Ukazom Vrhovnog štaba od 19. marta 1944. godine divizija je za postignute uspehe proglašena proleterskom i dobila naziv Šesta proleterska divizija „Nikola Tesla“. Sve tri brigade koje su pri formiranju divizije bile u njenom sastavu proglašene su za proleterske i odlikovane Ordenom narodnog heroja.

Literatura

Vanjske veze

Partizanska spomenica 1941. Segment isključivo posvećen Narodnooslobodilačkoj borbi.