Wanrong

wanrung
na tjaivavaw a sihu a kinapangaljan a paljavak	kalingu king
sicuayanga a ngadan	wanli(萬里), malibasi(馬里巴西)
sepaljavak	unem a mula, lima puluq sa unem a talingan
sihu -guciu -remasudj a kilalaing takakudan a pacaqan -qinati a hulic a sihu	-古明光 (pacun ta guciu na wanrung) -nasewanrung a gukusiu -daihiyukay na wanrung
pulingetjan nua kadjunangan	618.4910km²
kinamamamawan tua vavavan nua gadu	ita kuzulj sa sepatj taiday sa siva puluq sa drusa a maru vavavan tadjekuacan (1,492m)
caucau -pipenuljatan na caucau-papu ngadan tjai sangasangas -paljingan	-unem kuzulj sa itaiday sa siva puluq sa unem a caucau(6,196)(2021 a cavilj tjelu a qiljas) -masansimuluq saka ita (11) -drusa kuzulj sa itaiday sa drusa puluq sa sepatj a paljingan (2,124)
sasupuan na yubinkiuku/yuzeng	979
pukeljang a venecikan na takakudan a umaq a sihu	10015120
tjuljivar ta guan	siulin, zuvung, vunglin, kuangvu, lisuy, zusi, renai, sinyi

wanrung(萬榮) guan (tinairukuan: malibasi) avan nu kalingu king tjelu na kacalisian a guan. (izuanan siulin kata zusi guan tauta), au imazaa i pasakaledp a kalingu king, i viri nakidjekec tua siulin, a i kacedas nakidjekec tua vunglin, kuangvu kata lisuy, a i kacedas a viri nakidjekec tua zuvung, au pasamaza ledepan kicencen ta nantu king renai guan kata sinyi guan, a i tjainavalj mavan a zusi. izua tu 618 km² a pulingetjan nua kadjunangan. a kadjunangan nua i kalingu king qevas 13%, aicu imaza tasika tjelu a pasemelaw tua sengsengen i taiwan, a qacavan masansimuluq.

wanrung guan imaza i pavavaw i vecekadan ta gadugaduan tua taiwan, avan nusekuya sana kauvu a kinakadjunangan. au pakata kinamamamavan tua vavavan nua gadu izua unem taiday maru vavavan tadjekuacan. izua wanli pana, mataian pana kata kuangvu pana seqaljudj pasamaza. saka maretimalji a kalevelevan pakata vavavan. aza sikataqaljan tjalja liavan turuku zuku. au izuanan bunun zuku kata taiya zuku. a katalemmang avan aza pakata nugiu. lja aza kadjunangan i wanrung guan avan za tjaljaliavan a gadugaduan, saka aza mareka caucau sedjelja i lizulizuk ljaqedi ta vunglin cen. a racev pakata riuku aravac. izua lintiensan a kivanvangan, aza lisuy ungesing kemaljaliavan a kadjunangan kata hungye a ungesing imaza, ljakua tucu ika  namirazek penuljat anan. a kai tinairukuan kata binunungan.

aza wanrung guan ka ripun djiday avan nu a kacalisian a kadjunangan nua kalingukangting(花蓮港廳) vunglindjin(鳳林郡) hasisiw a kanri. aza ripun kisac na imazamaza kinsic. lemindjelj ta gimeng, djemadjas ta pakata qinaljan a sincen, kicaquan, sikic, aicu a sengesengan. ka 1945 a cavilj, kapuaming a maqaqeci, linindjelj ta gukusiu i ayaw ta “wanli disiaba”, avan nu kadjunangan a “vungling kamakama a cyawli(橋里) gimeng”. au pitjaysangas ka inianan lemindjelj ata icu a disiaba, imaza qivu “maribashi”, wanli tjakudrang aya, saka sipungadan “wanli guan”. ljakua mamaw kata wanli guan i taipaq guan. ka 1958 a cavilj unem a qiljas, pavalitan ta “wanrung guan”, aza gukusiu patjavat sema i “wanrung mula” (morisaka aya ka ripun a djiday) patjeljatucu. aza vecik pakata “maribashi” izua pacugan a “wanrung disiaba”, izuanan sema “gukuciu” kivadaq kata paljilji a imi.  

ka 1929 a cavilj unem qiljas, ti luyezungsiung(鹿野忠雄) zinurung sa djumaki aicu pilin na sicuayan a kakudan a kinaizuanan, ka 1930 a cavilj pakeljang timadju. avan nu sikeljang aicu a yu a qaciljay sinan pazangal na i taiwan, tauta tjaljaqacavan a seman yu a qaciljay na sicuayan a kakudan a kinaizuanan, aicu namakakaizuazua ika liaw i taiwan, pasakacedas asiya kata pasakaceda a navalj asiya a kadjunangan, saka aza kiningkiu qivu ta taiwan masan i vecekadan pakata seman yu a qaciljay a kuka i pasanavalj a ljavek.  

izua tapuluq a qinaljan imaza, Ihownang（紅葉部落）, murisaka（摩里莎卡部落）, maribasi（馬里巴西部落）, matanki（馬太鞍部落）, donkuan（東光部落）, kunuan（固努安部落）, damayan（大馬遠部落）, thgahan（大加汗部落）, ciyakang（支亞干部落）kata gbayang（新白楊部落）.

wanrung guan kemasi viri patje navalj izua silin(西林), djaincin(見晴),wanrung(萬榮), minli(明利), mayuan(馬遠) kata hungye(紅葉) aicu unem a mula. aza qinaljan patjelja tucu avan ka ripun a djiday kipuvarung ta namaitucu a sengesengan avan nu sika maalang. neka caucau imaza, au aza caucau tjatjuruvu a namatevelj ljaqedi ta vunglin cen kata patekuteku ta gadu a ljaviljaving a kadjunangan nua pasakaledep a lisuy. aza kazatjan a kadjunangan tjalja lusepitj, pakata nasidjaravacan a mareka mula imaza, maqati cemalivat pasa vunglin cen kata ljaqedi a qinaljan i lisuy guan.

silin：ljaqedi ta vunglin cen linrung(林榮) li.

djaincin： ljaqedi ta vunglin cen nanpin(南平) li.

minli： ljaqedi ta vunglin cen cancyaw(長橋) li, izua qinaljan i vavaw(tagahan), qinaljan i taku(minli mula), qinaljan i vecekadan(mataian).

mayuan：ljaqedi ta lisuy guan vumin(富民) mula(vuyuan a kadjunangan), izua mayuan(馬遠mahowan) kata dungkuang(東光) aicu drusa qinaljan, nasebunun zuku.

hungye：ljaqedi ta lisuy guan risiang(瑞祥) mula.

wanrung：ljaqedi ta vunglin cen senrung(森榮) li, cangcyaw li kata wanrung guan minli(明利) mula, avan nu wanrung guan a sincen a vecekadan a kadjunangan.

kisiya a djalan

taiwan kisiya kanriki

disiaba i wanrung (aicu disiaba imaza i vunglin cen, ljakua avan nu pazangal a paljing nua wanrung)

basu

basu a kalingu

kunglu

masansivalj a djalanan i taiwan   wanlisi(萬里溪) tjakudrang→vunglin cen cangcyaw(長橋) li(disiaba i wanrung)→mataiansi(馬太鞍溪) tjakudrang(i vunlung cen a kadjunangan)

masan 16 a djalanan i taiwan

vinaciqan ta djalan

kalingu puluq sa unem a vinaciqan

kalingu sepatj puluq sa lima a vinaciqan

kalingu lima puluq a vinaciqan

kalingu unem puluq a vinaciqan

kalingu unem puluq sa drusa a vinaciqan

• 內政部戶政司全球資訊網
• 原住民族委員會全球資訊網統計資料