Zofia Jerzmanowska

Zofia Jerzmanowska
Data i miejsce urodzenia

3 października 1906
Warszawa

Data i miejsce śmierci

8 listopada 1999
Łódź

profesor nauk chemicznych
Specjalność: chemia organiczna, farmacja
Alma Mater

Politechnika Warszawska
Uniwersytet Warszawski

Habilitacja

22 lipca 1938

Profesura

1 grudnia 1945

Nauczyciel akademicki
Uczelnia

Politechnika Warszawska
Uniwersytet Lwowski
Uniwersytet Łódzki
Akademia Medyczna w Łodzi

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Medal 10-lecia Polski Ludowej

Zofia Jerzmanowska (ur. 3 października 1906 w Warszawie, zm. 8 listopada 1999 w Łodzi) – polska chemiczka i farmaceutka, profesor zwyczajny Akademii Medycznej w Łodzi. Profesor Uniwersytetu Łódzkiego (1947–1950) i Akademii Medycznej w Łodzi (1950–1977)[1].

Życiorys

Urodzona w Warszawie jako córka Kazimierza. Tam też zdała maturę (1924) i rozpoczęła studia na wydziale chemicznym Politechniki Warszawskiej[1]. Pracę dyplomową obroniła w 1929 otrzymując tytuł inżyniera chemika[2]. Naukę kontynuowała na Wydziale Farmaceutycznym Uniwersytetu Warszawskiego. Równocześnie pracowała jako asystentka w Katedrze Chemii Organicznej Politechniki Warszawskiej. Po ukończeniu drugiego kierunku studiów i uzyskaniu tytułu magistra farmacji (1931)[3], rozpoczęła pracę we Lwowie, na wydziale matematyczno-przyrodniczym tamtejszego uniwersytetu. Tam też napisała i obroniła doktorat w zakresie chemii (praca: O pewnych przemianach kwasu etylenoczterokarboksylowego). Od 1935 zajęła się fitochemią (badaniem związków występujących w świecie roślinnym), była to wówczas zupełnie nowa dziedzina chemii[2]. W 1938 odbyła 8-miesięczny staż w tej dziedzinie na Uniwersytecie Wiedeńskim[1]. Habilitowała się 22 lipca 1938 (praca: O hyperynie glikozydzie dziurawca) zostając docentem chemii organicznej na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach[4]. Później kontynuowała pracę w Politechnice Warszawskiej. Podczas II wojny światowej brała udział w tajnym nauczaniu ucząc chemii organicznej. W trakcie powstania warszawskiego trafiła do obozu Dulag 121 Pruszków, a stamtąd do obozu pracy w Neckartenzlingen. Od 1945 zamieszkała w Łodzi, gdzie 1 grudnia 1945 została najpierw profesorem kontraktowym, a wkrótce potem profesorem nadzwyczajnym chemii organicznej w Katedrze Chemii Organicznej Wydziału Farmacji Uniwersytetu Łódzkiego[2][3]. W Akademii Medycznej w Łodzi pełniła funkcje prodziekana i prorektora (1962–1969)[2].

Praca naukowa

Głównymi polami badawczymi Zofii Jerzmanowskiej była chemia organiczna i fitochemia. Prowadziła badania fitochemiczne poświęcone m.in. strukturze flawonów (żółtych barwników) wyodrębnionych z roślin krajowych oraz nowym przemianom chemicznym w układzie chromonu (barwnika czerwonego lub pomarańczowego). Twórczyni leku miejscowo znieczulającego, chlorowodorku estru dietyloaminoetylowego kwasu acetylosalicylowego (nazwa handlowa Edan, znaczenie wyłącznie historyczne)[1].

Niektóre publikacje[5]

  • Analiza jakościowa związków organicznych (1951),
  • Preparatyka organicznych związków chemicznych (1953),
  • Substancje roślinne – metody wyodrębniania (t. 1–2, 1967–1970).

Odznaczenie

Przypisy

  1. ↑ a b c d Iwona Arabas: Jerzmanowska Zofia. W: Bolesław Orłowski red.: Polski wkład w przyrodoznawstwo i technikę. Słownik polskich i związanych z Polską odkrywców, wynalazców oraz pionierów nauk matematyczno-przyrodniczych i techniki. T. II: H-Ł. Warszawa: Instytut Historii Nauki im. L. i A. Birkenamajerów Polskiej Akademii Nauk, 2015, s. 130-131. ISBN 978-83-86062-28-7.
  2. ↑ a b c d Zofia Jerzmanowska: Autobiografia Zofii Jerzmanowskiej. [dostęp 2017-03-19].
  3. ↑ a b Zofia Jerzmanowska, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2022-08-27].
  4. ↑ Ruch służbowy. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego Rzeczypospolitej Polskiej”. Nr 9, s. 361, 10 września 1938. 
  5. ↑ Szkoła polskiej farmacji. Uczeni i ich dzieła. Prof. dr hab. Zofia Jerzmanowska (1906–1999). [dostęp 2017-03-19].
  6. ↑ M.P. z 1954 r. nr 99, poz. 1213.
  7. ↑ M.P. z 1955 r. nr 80, poz. 959
  8. ↑ M.P. z 1955 r. nr 125, poz. 1624

Bibliografia

  • Wielka Encyklopedia Powszechna PWN (1962–1969)

Read other articles:

Penguat kelas-D

Artikel ini sebatang kara, artinya tidak ada artikel lain yang memiliki pranala balik ke halaman ini.Bantulah menambah pranala ke artikel ini dari artikel yang berhubungan atau coba peralatan pencari pranala.Tag ini diberikan pada Oktober 2016. Penguat kelas-D adalah sebuah penguat elektronik yang menggunakan pensakelaran transistor sebagai metode utama untuk memberikan daya keluaran, tidak seperti penguat linier kelas-A, kelas-B, ataupun kelas-AB yang menggunakan resistansi aktif dari transi...

 

Lambang Bali

Lambang BaliDetailPerisaiBiru, Candi Pahlawan Margarana dan gerbangnya Emas, di antara padi 17 butir dan kapas 8 kuntum bunga warna alam, di atas bintang segi lima emas, di bawah rantai per fess merah, sepasang kipas Emas, dan teratai merah.Mottobali dwipa jaya huruf biru pada pita putih. Prangko Lambang Provinsi Bali Lambang Bali berbentuk segi lima dengan warna dasar biru tua dan bertuliskan Bali Dwipa Jaya yang berarti Jayalah Pulau Bali. Di dalamnya terdapat gambar bintang, Candi Pahlawan...

 

Museum Israel

Museum Israel, YerusalemDidirikan1965LokasiYerusalem, IsraelDirekturJames SnyderSitus webimjnet.org.il Museum Israel, Yerusalem (Ibrani: מוזיאון ישראל,ירושליםcode: he is deprecated , Muze'on Yisrael, Yerushalim) didirikan pada tahun 1965 sebagai museum nasional Israel. Museum ini terletak di kota Yerusalem. Wali kota Yerusalem Teddy Kollek merupakan tokoh penting di balik pendirian museum ini. Museum ini memiliki koleksi arkeologi, etnografi, seni, artefak, manuskrip langka...

Cannabinor

Chemical compound CannabinorIdentifiers IUPAC name (E)-4-[2-[(1S,2S,5S)-6,6-dimethyl-4-oxo-2-bicyclo[3.1.1]heptanyl]-3-hydroxy-5-(2-methyloctan-2-yl)phenoxy]-4-oxobut-2-enoic acid CAS Number573981-31-4PubChem CID10174045DrugBankDB05048ChemSpider8349550UNIIO8E148Q90MChEMBLChEMBL3234035Chemical and physical dataFormulaC28H36O6Molar mass468.590 g·mol−13D model (JSmol)Interactive image SMILES CCCCCCC(C)(C)C1=CC(=C(C(=C1)OC(=O)/C=C/C(=O)O)[C@H]2CC(=O)[C@H]3C[C@@H]2C3(C)C)O InChI InChI=1S/C...

 

Santa Clara High School (Oxnard, California)

Private Catholic high school in Oxnard, California Santa Clara High SchoolAddress2121 Saviers RoadOxnard, Ventura, California 93033United StatesCoordinates34°10′43″N 119°10′42″W / 34.17861°N 119.17833°W / 34.17861; -119.17833InformationTypePrivate, CoeducationalMottoIn Hoc Signo Vinces(With This Sign We Conquer)Religious affiliation(s)Roman CatholicPatron saint(s)St. Clare of AssisiEstablished1901; 123 years ago (1901)FounderSanta Clara Pa...

 

Чеку, Агим

Агим Чекуалб. Agim Çeku 4-й Премьер-министр Косова (UNMIK) 10 марта 2006 — 9 января 2008 Предшественник Байрам Косуми Преемник Хашим Тачи Рождение 29 октября 1960(1960-10-29) (63 года)Печ, Югославия Супруга Драгица Партия Социал-демократическая партия Косова Отношение к религии Ислам, �...

Rapovce

Roman Catholic church in Rapovce Location of Lučenec District in the Banská Bystrica Region Rapovce (Hungarian: Rapp) is a village and municipality in the Lučenec District in the Banská Bystrica Region of Slovakia. External links http://www.statistics.sk/mosmis/eng/run.html Wikimedia Commons has media related to Rapovce. vteMunicipalities of Lučenec District Lučenec Fiľakovo Ábelová Belina Biskupice Boľkovce Budiná Bulhary Buzitka Čakanovce Čamovce Divín Dobroč Fiľakovské Kov...

 

Psamtik I

Psamtik I[1]PsammetichusRelief Psamtik I sedang mengantarkan persembahan kepada Ra-HorakhtyFiraunMasa pemerintahan664 – 610 SM (Dinasti ke-26)PendahuluNekho IPenggantiNekho IIGelar kerajaan Prenomen  (Praenomen) Wahibre Nomen Psamtik Nama Horus Aaib Nama Nebty Neba Horus emas Qenu PasanganMehtenweskhet[2]AnakNekho II, Nitocris IIbuRatu IstemabetMeninggal610 SMMakamSais Psamtik I (juga dieja Psammeticus atau Psammetichus, dalam bahasa Yunani: Ψαμμήτιχος), adala...

 

Franklin Center (Chicago)

Franklin CenterInformasi umumJenisPerkantoranLokasi227 West Monroe StreetChicago, IllinoisMulai dibangun1986Rampung1989TinggiArsitektural1.007 kaki (307 m)[1]Atap886 kaki (270 m)[2]Lantai atas827 kaki (252 m)[1]Data teknisJumlah lantai60 atas tanah[1]2 bawah tanahLuas lantai158,000 m²[1]Desain dan konstruksiArsitekAdrian D. Smith, Skidmore, Owings and MerrillPengembangAT&T Co./Stein & CompanyTeknisi strukturWilliam F. Baker, Skid...

Ascharara SC

Libyan football club This article does not cite any sources. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Ascharara SC – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (June 2009) (Learn how and when to remove this message) Football clubAscharara SCFull nameAscharara Sports ClubFounded1977GroundSabha Stadium, Sabha, LibyaCapacity5,000LeagueLibyan Premier League2006...

 

American goldfinch

Species of bird American goldfinchTemporal range: Late Pleistocene–present PreꞒ Ꞓ O S D C P T J K Pg N ↓ Male Female Conservation status Least Concern  (IUCN 3.1)[1] Scientific classification Domain: Eukaryota Kingdom: Animalia Phylum: Chordata Class: Aves Order: Passeriformes Family: Fringillidae Subfamily: Carduelinae Genus: Spinus Species: S. tristis Binomial name Spinus tristis(Linnaeus, 1758) Subspecies S. t. tristis S. t. pallidus S. t. jewetti S. t. salica...

 

أتراك

هذه المقالة عن المجموعة العرقية الأتراك وليس عن من يحملون جنسية الجمهورية التركية أتراكTürkler (بالتركية) التعداد الكليالتعداد 70~83 مليون نسمةمناطق الوجود المميزةالبلد  القائمة ... تركياألمانياسورياالعراقبلغارياالولايات المتحدةفرنساالمملكة المتحدةهولنداالنمساأسترالي�...

穆罕默德·达乌德汗

穆罕默德·达乌德汗سردار محمد داود خان‎ 阿富汗共和國第1任總統任期1973年7月17日—1978年4月28日前任穆罕默德·查希爾·沙阿（阿富汗國王）继任穆罕默德·塔拉基（阿富汗民主共和國革命委員會主席團主席） 阿富汗王國首相任期1953年9月7日—1963年3月10日君主穆罕默德·查希爾·沙阿 个人资料出生(1909-07-18)1909年7月18日 阿富汗王國喀布尔逝世1978年4月28日(...

 

Administrasi Apostolik Uzbekistan

Admnistrasi Apostolik UzbekistanAdministratio Apostolica UsbekistanianaАпостольская администратура Узбекистанcode: ru is deprecated   (Rusia)Katolik LokasiNegara UzbekistanWilayahSeluruh wilayah UzbekistanProvinsi gerejawiTunduk langsung pada Tahta SuciKantor pusatTashkent, UzbekistanStatistikLuas447.400 km2 (172.700 sq mi)Populasi- Total- Katolik(per 2017)31.318.0393,039 (0,0%)Paroki5Imam7InformasiDenominas...

 

哈萨克斯坦总统

此条目序言章节没有充分总结全文内容要点。 (2019年3月21日)请考虑扩充序言，清晰概述条目所有重點。请在条目的讨论页讨论此问题。 哈萨克斯坦總統哈薩克總統旗現任Қасым-Жомарт Кемелұлы Тоқаев卡瑟姆若马尔特·托卡耶夫自2019年3月20日在任任期7年首任努尔苏丹·纳扎尔巴耶夫设立1990年4月24日（哈薩克蘇維埃社會主義共和國總統） 哈萨克斯坦 哈萨克斯坦政府...

Houilles

Peta infrastruktur dan tata guna lahan di Komune Houilles.  = Kawasan perkotaan  = Lahan subur  = Padang rumput  = Lahan pertanaman campuran  = Hutan  = Vegetasi perdu  = Lahan basah  = Anak sungaiHouillesNegaraPrancisArondisemenSaint-Germain-en-LayeKantonHouillesAntarkomuneCommunautéde communesde la Boucle de la SeineKode INSEE/pos78311 /  Houilles merupakan sebuah komune di pinggiran baratlaut Paris, Prancis. Terletak 14.2 km (8.8 mil) dari...

 

جرف (جغرافيا)

  لمعانٍ أخرى، طالع جرف (توضيح). جرف بقرية بين الويدان (المغرب). دار مبنية على جرف صخري في اليمن جرف ساحلي في عُمان أعلى أجراف العالم (ترانكو) في  باكستان. جرف ثلجي منحدر قاري جروف مطلية بالألوان على جزيرة ماريا في تسمانيا، أستراليا. الجُرْف[1][2][3] (الجمع: أَج...

 

List of political parties in Algeria

Politics of Algeria Member State of the African Union Member State of the Arab League Constitution Constitutional history Human rights Executive President (list) Abdelmadjid Tebboune Prime Minister (list) Nadir Larbaoui Cabinet Legislature Council of the Nation President People's National Assembly President Subdivisions Provinces Communes Elections Recent elections Presidential: 20192024 Parliamentary: 20172021 Political parties Foreign relations Ministry of Foreign Affairs Minister: Ramtane...

الهنود في الإمارات العربية المتحدة

الهنود في الإمارات العربية المتحدةالتعداد الكليالتعداد 3,420,00027.1% من سكان دولة الإمارات العربية المتحدة (2017)[1]مناطق الوجود المميزة أبوظبي · دبي · الشارقة أبوظبي · دبي · الشارقةاللغات الهندية · البنجابية  · الماليالامية ...

 

Ouse Valley Railway

51°01′59″N 0°06′50″W / 51.033°N 0.114°W / 51.033; -0.114 Skew bridge near the Ouse Valley Viaduct on the London to Brighton Main Line was to be one end of the line - the abutments in the foreground were built for the Ouse Valley line. vteOuse Valley Railway Legend Brighton (Main Line) London Lindfield Future Culver Junction to East Grinstead line Sheffield Park* Piltdown & Shortbridge* To Lewes Uckfield Future line to Oxted Framfield* East Hoathly* Chi...