Zespół stresu opiekuna (ang. caregiver stress syndrome) − stan fizycznego, emocjonalnego i psychicznego wyczerpania, występujący u osób długotrwale opiekujących się osobą niesamodzielną (starszą lub przewlekle chorą) z powodu funkcjonowania w przewlekłym stresie, który towarzyszy sprawowaniu tej opieki, oraz zaniedbywania własnych potrzeb[1].
Wśród objawów występują: bezczynność[2], bezsenność, brak apetytu[1], chroniczne zmęczenie[3], dolegliwości bólowe[1], drażliwość, niepokój, problemy z koncentracją[3], poczucie winy, uczucie pustki[1], zaniedbywanie obowiązków[3] i nieświadome przejęcie objawów podopiecznego[2], a u części opiekunów dochodzi do rozwoju uzależnienia (np. od alkoholu, od tytoniu)[3].
Wśród jego głównych przyczyn znajdują się rezygnacja z życia zawodowego i towarzyskiego z powodu obowiązków związanych z opieką nad chorym, pozostawienie samemu sobie, pozbawienie wsparcia innych osób, presja otoczenia na rzecz pełnego zaangażowania w obowiązki opiekuńcze[1].
Profilaktyka obejmuje wygospodarowanie czasu wolnego na odpoczynek[1], szukanie wsparcia emocjonalnego i wsparcia w wykonywaniu obowiązków opiekuńczych[3] oraz pozwolenie sobie na odczuwanie negatywnych emocji wobec siebie i podopiecznego[2]. Nieleczony zespół może prowadzić do rozwoju depresji (w zależności od badań występuje ona u 11%[1] lub 30% badanych)[4].
Efektem zespołu stresu opiekuna osoba nią dotknięta przestaje być zdolna do dalszej opieki i stara się przerzucić ją na inne instytucje. Wiąże się to ze zjawiskiem nieuzasadnionych hospitalizacji albo odmawiania zabrania wypisanego podopiecznego do domu[4].
Przypisy
