Grodzisko
W pobliżu wsi znajduje się grodzisko, które jest najstarszym obiektem tego typu w międzyrzeczu górnej Narwi i środkowego Bugu. Daty dendrochronologiczne uzyskane z belek znajdujących się pod wałem wskazują, że grodzisko powstało po 890 roku lub pod koniec wieku IX[11], a ceramika znaleziona za fosą pochodziła z X lub XI wieku. Było to w tym czasie centrum lokalnej administracji plemiennej na tym obszarze. Grodzisko pierścieniowate ma około 90 metrów średnicy i otoczone jest wałami, których maksymalna wysokość dochodzi do 3,5 metra, zaś szerokość u podstawy waha się od 7 do 10 metrów. Gród prawdopodobnie pełnił także funkcję refugialną, w którym w razie najazdu chroniła się okoliczna ludność. W okresie późnośredniowiecznym w nasypie znajdował się cmentarz. Wał grodziska został zbudowany w bardzo kunsztowny sposób, który wskazuje na znaczne umiejętności budowniczych. Dowody zebrane podczas wykopalisk w 2004 i 2005 roku na terenie grodziska oraz na pobliskim cmentarzysku wskazują, że gród w Zbuczu, obok powstałych nieco później grodów w Klukowiczach i Zajączkach, należy wiązać z „mazowiecką” falą zasiedlenia tych terenów[12]. Gród został zniszczony przed 1041 rokiem podczas zbrojnego podbijania tych terenów przez książąt kijowskich[12].
Cmentarzysko wczesnośredniowieczne
W pobliżu grodziska znajduje się cmentarzysko z grobami o obstawach kamiennych i kurhanami. Odnaleziono w nich krzyżyki, kabłączki, przęśliki, szklane ozdoby, noże, ceramikę – analogiczne do odnalezionych na cmentarzyskach w pobliskich wsiach Kuraszewo i Rostołty. Cmentarz był użytkowany około 200 lat później niż gród[12].
↑ abcKrasnodębski D. Badania Instytutu Archeologii i Etnologii PAN na terenie woj. białostockiego (podlaskiego) w latach 1990-2005 [w:] Karwowska H., Andrzejewski A. Stan badań archeologicznych na pograniczu Polsko-Białoruskim od wczesnego średniowiecza po czasy nowożytne, Muzeum Podlaskie w Białymstoku, Białystok 2006, s. 66, 74, ISBN 83-87026-70-0
