Film jest oparty na serii komiksów The Dark Phoenix Saga. 10 lat po wydarzeniach w filmie X-Men: Apocalypse, w latach dziewięćdziesiątych, Jean Grey traci kontrolę nad swoimi zdolnościami i staje się Mroczną Phoenix, zmuszając X-Menów do walki przeciwko niej. Jean spotyka pozaziemską istotę, która próbuje nią manipulować i wykorzystać jej moc.
W 1975 roku ośmioletnia Jean Grey ma wypadek samochodowy, który pozbawia życia jej rodziców. Profesor Charles Xavier zabiera ją do Szkoły Xaviera dla Uzdolnionej Młodzieży[2].
W 1992 roku X-Meni reagują na sygnał alarmowy z promu kosmicznego Endeavour, który został poważnie uszkodzony przez energię podobną do rozbłysku słonecznego. Ratując astronautów, Jean zostaje uderzona energią, którą pochłania, ratując samolot swojej drużyny przed zniszczeniem. W rezultacie jej moce zostają znacznie wzmocnione, ale ona nie potrafi ich kontrolować. Przypadkowo uwalnia swoją moc na mutantach świętujących zwycięstwo w szkole Xaviera. Xavier umieścił blokadę w umyśle Jean, kiedy była mała, by chronić ją przed traumą z dzieciństwa. Jednak blokadę tę niszczy zwiększona moc Jean, a niezaleczona dziecięca trauma powraca, powodując u niej wściekłość i ból. Jean powraca do rodzinnego miasta, gdzie dowiaduje się, że jej ojciec żyje i porzucił ją ze strachu przed jej mocami. Jean odzyskuje całe wspomnienie z wypadku samochodowego i uświadamia sobie, że telepatią pozbawiła matkę przytomności za kierownicą. Jean jest przekonana, że jest odpowiedzialna za śmierć matki. X-Men przybywają na miejsce i próbują zabrać Jean do domu, ale atakuje ona Petera Maximoffa, którego rani i Raven Darkholme, którą zabija, a następnie ucieka[2].
Jean udaje się na wyspę Genosha dla uchodźców – mutantów, aby szukać pomocy u Erika Lehnsherra w kontrolowaniu jej emocji, ale ten odwraca się od niej, kiedy angażuje się ona w walkę z siłami zbrojnymi Stanów Zjednoczonych, których celem jest jej aresztowanie. Jean spotyka Vuk, przywódczynię zmiennokształtnej rasy obcych, D’Bari. Vuk wyjaśnia Jean, że związała się z kosmiczną siłą, która dawno temu zniszczyła rodzinną planetę D’Bari. Moc pochłaniała wszystkich, których napotkała po drodze, dopóki nie trafiła do Jean[2].
Hank McCoy, wściekły z żalu po śmierci Raven, sprzymierza się z Erikiem, po czym obaj próbują zabić Jean w Nowym Jorku. Odkrywszy plan Erika, X-Meni próbują ich powstrzymać. Podczas walki Erikowi udaje się wejść do budynku i zmierzyć się z Jean, tylko po to, aby ulec jej mocom. Xavier wchodzi do budynku z Kurtem Wagnerem. Jean atakuje ich. Zaprzestaje, kiedy Xavier przekonuje ją, aby zajrzała w jego wspomnienia, dzięki czemu powraca ona do normalności. Kierowana wyrzutami sumienia Jean prosi Vuk, aby odebrała jej moce, jednak okazuje się, że Jean mogłaby wtedy ponieść śmierć, a Vuk zamierza użyć tej siły do podbicia Ziemi. Xavier i Scott Summers uniemożliwiają Vuk pełne wchłonięcie mocy Jean, która traci przytomność. Wojskowi, używając broni ogłuszającej i obroży hamujących moc, aresztują obie frakcje mutantów, które zostają umieszczone w pociągu jadącym w kierunku specjalnego więzienia[2].
Pociąg zostaje zaatakowany przez Vuk i jej siły D’Bari. Kiedy żołnierze zostają obezwładnieni przez zmiennokształtnych, mutanci zostają uwolnieni od ich ograniczeń i mogą zmierzyć się zagrożeniem. Mutanci dają sobie radę z większością napastników D’Bari, ale przybywa Vuk i kierując się w stronę Jean, pokonuje każdego mutanta, który próbuje ją powstrzymać. Xavier porozumiewa się z Jean telepatycznie pozwalając jej przejąć kontrolę nad jej mocą. Jean ratuje mutantów przed atakami Vuk i pokonuje pozostałych D’Bari. Vuk ponownie próbuje odebrać Jean jej moce, ale Jean zabiera Vuk w kosmos i odzyskuje moc przekazaną wcześniej Vuk. Następnie zabija ją, lecz potem znika w wybuchu energii w postaci feniksa[2].
Po tych wydarzeniach szkoła Xaviera zostaje przemianowana na „Szkołę im. Jean Gray dla uzdolnionych dzieci”, w której nowym dziekanem zostaje Hank, a Xavier przechodzi na emeryturę. Xavier spotyka się w Paryżu z Erikiem i zgadza się zagrać z nim w szachy. Kiedy zaczynają grać, na niebie pojawia się płonący feniks[2].
• Waldemar Barwiński jako Charles Xavier / Profesor X • Piotr Zelt jako Eric Lensherr / Magneto • Lidia Sadowa jako Raven Darkholme / Mystique • Lesław Żurek jako Henry „Hank” McCoy / Beast • Marta Markowicz jako Jean Grey / Phoenix • Paweł Krucz jako Scott Summers / Cyclops • Izabela Perez jako Ororo Munroe / Storm • Ewa Prus jako Vuk
James McAvoy jako Charles Xavier / Profesor X, mutant ze zdolnością telepatii, pacyfista. Założyciel Szkoły Xaviera dla Utalentowanych Dzieci oraz X-Menów[4].
Jennifer Lawrence jako Raven Darkholme / Mystique, mutantka posiadająca zdolność zmiany swojego wyglądu[4].
Nicholas Hoult jako Henry „Hank” McCoy / Beast, mutant pokryty futrem, mający chwytne stopy i nadludzkie zdolności fizyczne[4].
Sophie Turner jako Jean Grey / Phoenix, mutantka posiadająca zdolności telekinetyczne i telepatyczne[4].
Tye Sheridan jako Scott Summers / Cyclops, mutant posiadający zdolność generowania wiązek energii z oczu, który w związku z tym nosi specjalne okulary. Jest młodszym bratem Alexandra[4].
Alexandra Shipp jako Ororo Munroe / Storm, mutantka umiejąca kontrolować pogodę[4].
Jessica Chastain jako Vuk, przywódczyni zmiennokształtnej pozaziemskiej rasy D’Bari, która manipuluje Phoenix. Chastain zagrała również Margaret Smith, kobietę, pod którą podszywa się Vuk[5][6].
Swoje role z poprzednich filmów powtórzyli: Evan Peters jako Peter Maximoff / Quicksilver, mutant posiadający umiejętność poruszania się z nadludzką szybkością[7] i Kodi Smit-McPhee jako Kurt Wagner / Nightcrawler, mutant posiadający umiejętność teleportacji[4].
W filmie ponadto wystąpili: Lamar Johnson jako Ben Hammil / Match, mutant z umiejętnością pirokinezy[7]; Andrew Stehlin jako Ariki / Red Lotus, mutant, który może wykorzystać swoje warkocze jako broń; Kota Eberhardt jako Selene Gallio, mutantka ze zdolnościami telepatycznymi[8]; Halston Sage jako Alison Blaire / Dazzler, mutantka, która ma zdolność przekształcania dźwięku w wiązki światła[9] oraz Hannah Anderson jako Elaine Grey i Scott Sheperd jako John Grey, rodzice Jean[6].
James McAvoy (Charles Xavier / Profesor X)
Michael Fassbender (Eric Lensherr / Magneto)
Jennifer Lawrence (Raven Darkholme / Mystique)
Nicholas Hoult (Henry „Hank” McCoy / Beast)
Sophie Turner (Jean Grey)
Tye Sheridan (Scott Summers / Cyclops)
Alexandra Shipp (Ororo Munroe / Storm)
Jessica Chastain (Vuk)
Produkcja
Rozwój projektu
Simon Kinberg, reżyser filmu
W lutym 2017 roku poinformowano, że Simon Kinberg rozpoczął negocjacje z 20th Century Fox dotyczące reżyserii filmu na podstawie własnego scenariusza inspirowanego komiksami Dark Phoenix Saga[10]. Miesiąc później ujawniono, że film rozpoczął preprodukcję[11]. W kwietniu 2017 roku studio ogłosiło oficjalny tytuł X-Men: Dark Phoenix oraz datę amerykańskiej premiery zaplanowanej na 2 listopada 2018 roku[12]. Pod koniec marca 2018 roku studio przesunęło datę premiery na luty 2019[13], a we wrześniu na czerwiec 2019[14].
We wrześniu tego samego roku ujawniono, że Olivia Munn powtórzy swoją rolę jako Psylocke[16], a Daniel Cudmore, który zagrał we wcześniejszych filmach franczyzy Colossusa, pojawi się w nieujawnionej roli[17]. Ostatecznie Cudmore nie pojawił się w filmie[18].
Zdjęcia i postprodukcja
Zdjęcia do filmu rozpoczęły się 28 czerwca 2017 w Montrealu[19] pod roboczym tytułem Teen Spirit[20]. Prace na planie zakończyły się 14 października 2017[21]. Za zdjęcia odpowiadał Mauro Fiore[22], scenografią zajął się Claude Paré, a kostiumy zaprojektował Daniel Orlandi[23].
W styczniu 2018 roku ujawniono, że Hans Zimmer skomponuje muzykę do filmu[26]. Dark Phoenix: Original Motion Picture Soundtrack z muzyką Zimmera wydano 7 czerwca 2019 roku przez Fox Music[27]. Natomiast album Xperiments from Dark Phoenix, który zawiera napisane przez Zimmera niewydane wcześniej motywy napisane do filmu, wydano 2 sierpnia tego samego roku[28].
Dark Phoenix: Original Motion Picture Soundtrack – 2019
Światowa premiera filmu X-Men: Mroczna Phoenix miała miejsce 14 maja 2019 w Meksyku. Podczas wydarzenia uczestniczyła obsada i produkcja filmu oraz zaproszeni specjalni goście. Premierze tej towarzyszył czerwony dywan oraz szereg konferencji prasowych[29].
W Stanach Zjednoczonych i w Polsce zadebiutował 7 czerwca tego samego roku[14][3]. Początkowo film był zapowiedziany na 2 listopada 2018 roku[12]. W marcu 2018 studio przesunęło premierę na 14 lutego 2019[13], natomiast pod koniec września tego samego roku na czerwiec 2019[14].
Odbiór
Box office
Film, przy budżecie 200 milionów dolarów, zarobił ponad 250 milionów, z czego ponad 65 milionów w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie, a w Polsce – ponad 600 tysięcy[30].
Krytyka w mediach
Film spotkał się w znacznej mierze z negatywną reakcją krytyków. W serwisie Rotten Tomatoes 22% z 368 recenzji uznano za pozytywne, a średnia ocen wystawionych na ich podstawie wyniosła 4,62/10[31]. Na portalu Metacriticśrednia ważona ocen z 52 recenzji wyniosła 43 punkty na 100[32]. Natomiast według serwisu CinemaScore, zajmującego się mierzeniem atrakcyjności filmów w Stanach Zjednoczonych, publiczność przyznała mu ocenę B- w skali od F do A+[33].
Peter Travers z magazynu „Rolling Stone” stwierdził: „Dark Phoenix nie jest po prostu beznadziejny, to najgorszy film w historii cyklu o X-Menach”[34]. Katie Walsh z „Tribune News Service” napisała: „To naprawdę niesamowite oglądać charyzmatyczną, nagradzaną, gwiazdorską obsadę, która daje ciała w tej kiepsko napisanej bezsensownej opowiastce”[35]. William Bibbiani z „The Wrap” stwierdził: „to po prostu rozczarowująco przeciętny film o superbohaterach, z dobrze znaną historią, nieciekawymi aktorami, kilkoma fajnymi sekwencjami akcji i całą masą niewykorzystanych szans”[36]. Owen Gleiberman z „Variety” wyrażał zupełnie inną opinię, twierdząc, że nowy reżyser filmu „jest wrażliwszym i bardziej intuicyjnym filmowcem niż Brett Ratner. Nie ubarwia ogólnej historii za pomocą ładnych efektów mutacji. On używa efektów, by opowiedzieć historię”[37].
Jakub Popielecki z portalu Filmweb stwierdził, że „Mroczna Phoenix sili się bowiem na powagę (jest mroczna już w tytule), ale to jedynie myślenie życzeniowe za 200 milionów dolarów”[38]. Urszula Schwarzenberg-Czerny z tygodnika „Polityka” napisała: „Prosta opowiastka science fiction, pozbawiona spektakularnych efektów specjalnych i wiarygodnych konfliktów moralnych, kończy po 20 latach serię filmów o X-Menach”[39]. Natomiast Piotr Guszkowski z „Gazety Wyborczej” stwierdził: „X-Men: Mroczna Phoenix traktuje komiks beztrosko. Gdyby to był dobry film, pewnie by się obronił. Ale nie jest”[40].
_(2).jpg)
_(cropped).jpg)
.jpg)
.jpg)
