Wyższa Szkoła Oficerska Wojsk Zmechanizowanych im. Tadeusza Kościuszki (WSOWZ) – uczelnia wojskowa Sił Zbrojnych PRL i III RP.
Historia
Kadra WSOWZmech we Wrocławiu, 1967
Rada Ministrów, rozporządzeniem z 23 marca 1967 roku, postanowiła podnieść do rangi szkół wyższych dwanaście dotychczasowych szkół oficerskich. Zarządzeniem MON z 20 maja 1967 roku, na bazie Oficerskiej Szkoły Wojsk Zmechanizowanych, utworzono Wyższą Szkołę Oficerską Wojsk Zmechanizowanych im. Tadeusza Kościuszki.
Centralne uroczystości inaugurujące naukę w dziewięciu nowo powstałych wyższych szkołach oficerskich odbyły się 29 listopada we wrocławskiej Hali Ludowej. Ich gospodarzami byli komendanci Wyższej Szkoły Oficerskiej Wojsk Zmechanizowanych im. Tadeusza Kościuszki i Wyższej Szkoły Oficerskiej Wojsk Inżynieryjnych im. Jakuba Jasińskiego.
WSOWZ była największą szkołą oficerską w Wojsku Polskim. Przez blisko 30 lat kształciła kadry oficerskie dla podstawowego rodzaju wojsk lądowych jakim były wojska zmechanizowane. Oprócz tego przygotowywano tam oficerów dla potrzeb jednostek rozpoznawczych i powietrznodesantowych oraz dla wojsk ochrony pogranicza. Jej absolwenci zajmowali kluczowe stanowiska w strukturze Sił Zbrojnych PRL i III RP, co spowodowało, że szkoła używała nieoficjalnego miana „szkoły generałów”.
O przyjęcie do uczelni mogli ubiegać się kandydaci spośród młodzieży cywilnej i żołnierzy służby zasadniczej. Powinni oni posiadać[1]:
obywatelstwo polskie
stan wolny
wiek od 17 do 23 lat
kategoria zdrowia „A” i zdolność do zawodowej służby wojskowej[c]
odpowiednie wartości moralno-polityczne
świadectwo ukończenia szkoły średniej uprawniającej do studiów w szkołach wyższych
Kandydaci wypełniali specjalne formularze podań-ankiet, które można było otrzymać w powiatowych sztabach wojskowych[d] lub w sztabach jednostek wojskowych.
Do podania-ankiety dołączano[1]:
wyciąg z aktu urodzenia
świadectwo dojrzałości lub równorzędne świadectwo ukończenia szkoły średniej uprawniającej do studiów w szkołach wyższych
opinie organizacji politycznej lub społecznej
dwie fotografie o wymiarach 3,5x4,5 cm
zobowiązanie do pełnienia zawodowej służby wojskowej po ukończeniu szkoły
WSOWZ kształciła na poziomie wyższej uczelni zawodowej dowódców dla potrzeb wojsk zmechanizowanych, wojsk obrony wewnętrznej, wojsk powietrznodesantowych oraz ochrony pogranicza[2]. Podchorążowie kończyli kurs samochodowy i uzyskiwali prawo jazdy kategorii „B”[3]. Jej absolwenci byli kierowani na stanowiska: dowódców plutonów piechoty; dowódców plutonów rozpoznawczych w wojskach zmechanizowanych i pancernych; zastępców dowódców strażnic WOP; komendantów granicznych punktów kontroli.
We współpracy z Akademią Wychowania Fizycznego we Wrocławiu kształcono instruktorów wychowania fizycznego, a we współpracy z Uniwersytetem Wrocławskim oficerów pionu polityczno-wychowawczego.
Dział ogólnokształcący (14,1% udziału w szkoleniu). Przedmioty: matematyka, fizyka, chemia, język rosyjski
Dział techniczny (19,0% udziału w szkoleniu). Przedmioty: budowa i eksploatacja sprzętu technicznego, prowadzenie pojazdów mechanicznych i wozów bojowych, mechanika techniczna, elektrotechnika i elektronika, rysunek techniczny
Dział ogólnowojskowy (7,4% udziału w szkoleniu). Przedmioty: regulaminy i przepisy wojskowe, musztra, teoria i praktyka WF, szkolenie gospodarcze, szkolenie medyczno-sanitarne
Dział specjalistyczno-wojskowy (47,0% udziału w szkoleniu). Przedmioty: taktyka ogólna i rodzajów wojsk (broń rakietowa i artyleria, łączność, inżynieria wojskowa, obrona przed bronią masowego rażenia, topografia wojskowa), wybrane zagadnienia mechanizacji i automatyzacji dowodzenia, teoria organizacji i zarządzania, teoria i praktyka strzelań, szkolenie spadochronowe
Ponadto w specjalności WOP: szkolenie graniczne, szkolenie kontrwywiadowcze i śledcze
Studia trwały cztery lata. Okres ten był podzielony na osiem semestrów, a każdy semestr kończy się sesją egzaminacyjną. Rok szkolny trwał od 1 października do 30 września.
Podchorążemu przysługiwało w każdym roku nauki łącznie 35 dni urlopu[j]. Po promocji absolwenci otrzymywali 30-dniowy urlop wypoczynkowy.
Przez cały okres pobytu w szkole podchorążemu przysługiwało bezpłatne wyżywienie, umundurowanie, zakwaterowanie, pomoc lekarska i niezbędne pomoce szkolne. Podchorążowie otrzymywali uposażenie zasadnicze, którego wysokość wzrastała zależnie od roku nauki, oraz równoważnik za papierosy, a w okresie urlopów – także równoważnik za wyżywienie.
Absolwenci byli mianowani na pierwszy stopień oficerski podporucznika oraz otrzymywali dyplom ukończenia wyższych studiów zawodowych i odpowiedni tytuł zawodowy.
↑Do wyboru: rosyjski, niemiecki, francuski lub angielski.
↑Taki podział obowiązywał na kierunku dowódczym i WOP do 1978. Na kierunku politycznym i WF proporcje czasowe były odpowiednio zmodyfikowane na korzyść działu społeczno politycznego czy też szkolenia WF.
↑10 dni ferii zimowych, 5 dni ferii wiosennych i 20 dni urlopu po zakończeniu I, II i III roku studiów (wrzesień).
Stanisław Brzeziński, Ryszard Majewski, Henryk Witek: Wyższa Szkoła Oficerska Wojsk Zmechanizowanych im. Tadeusza Kościuszki 1943-1983. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1984. ISBN 83-11-07037-7.
Bolesław Jagielski: Droga do gwiazdek. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1987. ISBN 83-11-07386-4. Brak numerów stron w książce
R. Kałużny; Wyższe szkoły oficerskie w Polsce w latach 1967–1997, Wydawnictwo Uniwersytetu Zielonogórskiego, Zielona Góra 2005, ISN 83-89712-93-8.
Józef Urbanowicz (red.): Mała encyklopedia wojskowa. Tom 3. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1971, s. 579–580.
Ministerstwo Obrony Narodowej; Inspektorat Szkolenia: Podręcznik dowódcy drużyny; Szkol. 378/69. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1971.Sprawdź autora:1. Brak numerów stron w książce
