PROFILPELAJAR.COM

Wolental
	wieś
	; Wjazd do wsi od strony Skórcza
Państwo	Polska
Województwo	pomorskie
Powiat	starogardzki
Gmina	Skórcz
Liczba ludności	593
Strefa numeracyjna	58
Kod pocztowy	83-213
Tablice rejestracyjne	GST
SIMC	0172190
	Położenie na mapie gminy wiejskiej Skórcz Wolental
	Położenie na mapie Polski Wolental
	Położenie na mapie województwa pomorskiego Wolental
	Położenie na mapie powiatu starogardzkiego Wolental
	53°49′31″N 18°32′01″E/53,825278 18,533611
	Multimedia w Wikimedia Commons

Wolental – wieś kociewska w Polsce, położona w województwie pomorskim, w powiecie starogardzkim, w gminie Skórcz przy drodze wojewódzkiej nr 222.

Wieś królewska w 1664 roku należała do starostwa gniewskiego^[3]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gdańskiego.

Historia

Na polu między drogami do Wielkiego Bukowca i Czarnegolasu odkopano cmentarzysko grobów skrzynkowych z lat 700-400 p.n.e. Miejscowość ponownie została zasiedlona przez Krzyżaków w XIV w. W 1458 roku należała do pierwszego wojewody pomorskiego, Jana z Jani. W wojnie trzynastoletniej została całkowicie zniszczona. W II połowie XVI w. była własnością królewską, przynależną do starostwa gniewskiego (50 łanów). W 1570 roku była we wsi karczma. W 1598 roku wieś liczyła 15 kmieci. Pod względem skarbowym, sądowym i sejmikowym należała podówczas do powiatu tczewskiego. Osiedle zostało ponownie zniszczone w wojnie szwedzkiej 1655 – 1660 (Potop szwedzki.) Jak wynika z lustracji starostwa gniewskiego z 1664 roku, z osiadłej włóki odstawiano po pół korca żyta i po pół korca owsa. W 1664 roku nadano przywileje nowym osadnikom. Wiosną 1919 roku wybuchł tak zwany „Czarny Strajk” rolny w majątku Niemca Hortstmanna. Miejscowość została wyzwolona 4 marca 1945 roku. Majątek poniemiecki rozparcelowano. W latach pięćdziesiątych (do 1956 r.) istniała spółdzielnia produkcyjna. Wybudowano pawilon handlowy typu „Wrocław” (1961 r.), zlewnię mleka (1964 r.), remizę strażacką i klubokawiarnię „Ruch”. Powstało Kółko Rolnicze, które zorganizowało Spółdzielczy Ośrodek Rolny (1962 r.), wybudowano dla niego obiekty gospodarcze oraz bazę traktorowo-maszynową.

Nazwa

Nazwa jest dwuczłonowa i wygląda na pierwotnie niemiecką, od słowa Wolle (wełna) i Thal (dolina). Według innych jest polsko-niemiecką mieszaniną, gdyż pierwszy człon wygląda na słowiański, bo pochodzący od słowa wola (wieś, która ma wolę, czyli prawo czynszowe). Nazwa brzmiała: krzyżacka – Wonnenthal z (Wonne = rozkosz, słodycz) i Wollenthal (XIV w., niemiecka – Wolenthal, hitlerowska – Wollenthal, Kleinwallenthal). Lud kiedyś wieś nazywał Pionki (od ludowego słowa: pionek, tj. ścięty piań drzewa).

Możliwe, że nazwa wywodzi się od nazwiska osadników w tej wsi, gdyż w sąsiednim Pączewie w 1706 r. zostaje ochrzczony Szymon Łobocki syn Jana i Anny Wollenthal.

Położenie

Miejscowość leży 84 – 107 m n.p.m. wokół szosy ze Skórcza do Starogardu Gdańskiego. Południowo-wschodnimi peryferiami przepływa Węgiermuca, kilkaset lat temu rozlana w jezioro, po którym pozostały trzęsawiska, ostatnio zamienione w urodzajne łąki. Wieś ma zabudowę zwartą. W 1885 roku Wolental zajmował obszar 644 ha, w 1960 roku – 553 ha, i w 1965 roku – 879 ha.

Układ przestrzenny

Układ przestrzenny wsi wielodrożny, zbudowana wzdłuż dwóch równoległych ulic. W północno-wschodniej części dawne założenie dworsko – folwarczne założone około połowy XIX wieku. Po wschodniej stronie granicę między Wolentalem a Wielbrandowem wyznaczała rzeka Węgiermuca, która przed setkami lat, w miejscu obecnych łąk stanowiła jezioro.

Zabytki

Zachował się budynek szkoły z 1915 roku, pozostałości dużej zagrody chłopskiej z zachowanymi budynkami gospodarczymi (obok szkoły), kilka zagród średniej wielkości z początku wieku w południowej części wsi, pojedyncze domy o tradycyjnej zabudowie. Dwór spalony w czasie działań wojennych w roku 1945. Park podworski na terenie dawnego założenia folwarcznego – zdewastowany i przekształcony. Ruiny budynków więzienia pracy przymusowej. W 1982 roku postawiono obelisk z tablicą pamiątkową ku czci ofiar terroru z okresu II wojny światowej 1939 – 45, mieścił się tu starogardzki oddział więzienia pracy przymusowej.

Ochotnicza Straż Pożarna w Wolentalu

Ochotnicza Straż Pożarna w Wolentalu powstała w 1903 r. Jest najstarszą strażą w gminie oraz okolicy. Od 2008 r. OSP w Wolentalu posiada nową remizę strażacką oraz plac rekreacyjny.

Przypisy

↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 150454
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1489 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
↑ Opis królewszczyzn w województwach chełmińskim, pomorskim i malborskim w roku 1664, wydał Józef Paczkowski, Toruń 1938, s. 36.