PROFILPELAJAR.COM

Wincenty Okoń
Data i miejsce urodzenia	22 stycznia 1914 ; Chojeniec
Data i miejsce śmierci	18 października 2011 ; Warszawa
	profesor nauk humanistycznych
	Specjalność: dydaktyka ogólna
Doktorat	1948
Profesura	1955
	Polska Akademia Nauk
Status	członek rzeczywisty
	Nauczyciel akademicki
Uczelnia	Uniwersytet Łódzki; Uniwersytet Warszawski
	Odznaczenia

Wincenty Okoń (ur. 22 stycznia 1914 w Chojeńcu, zm. 18 października 2011 w Warszawie^[1]^[2]) – polski pedagog, specjalista w zakresie dydaktyki i pedeutologii, profesor, członek rzeczywisty PAN, podporucznik AK.

Życiorys

Potrafił czytać w wieku 5 lat, a będąc w trzeciej klasie szkoły podstawowej przeczytał już wszystkie książki szkolnej biblioteki. Po ukończeniu szóstej klasy szkoły Powszechnej w Siedliszczu^[3] zrezygnował z edukacji w szkole i rozpoczął edukację samodzielną^[4]. 1 września 1929 roku rozpoczął edukację w Seminarium Nauczycielskim w Chełmie, gdzie jednym z jego nauczycieli był pedagog Kazimierz Andrzej Jaworski^[4]. W wieku 21 lat odbył obowiązkową służbę wojskową w Dywizyjnym Kursie Podchorążych Rezerwy w Łucku^[3]. W styczniu 1937 roku podjął pracę jako nauczyciel we wsi pod Garwolinem oraz równolegle rozpoczął studia pedagogiczne w warszawskiej Wolnej Wszechnicy Polskiej.

Podczas II wojny światowej uczestniczył w obronie Dęblina oraz Zamościa. Należał do AK. Zorganizował tajne Gimnazjum Ogólnokształcące, Kurs Ogólnokształcący oraz małe liceum. W 1944 roku po przeniesieniu do rezerwy został przydzielony do Samodzielnego Batalionu Morskiego w Gdańsku-Nowym Porcie. Oprócz szkolenia marynarzy zajmował się tam organizacją ich życia kulturalnego.

We wrześniu 1946 roku po obronie pracy magisterskiej pt. Niemiecka Hauptschule odszedł ze służby wojskowej. Pracę naukową rozpoczął w Katedrze Pedagogiki Ogólnej Uniwersytetu Łódzkiego. W czerwcu 1948 roku obronił pracę doktorską pt. Zabawa a rzeczywistość, recenzowaną przez Sergiusza Hessena, Marię Librachową oraz Bogdana Suchodolskiego. W następnym roku przeniósł się do Katedry Pedagogiki Ogólnej Uniwersytetu Warszawskiego. W 1955 roku otrzymał tam tytuł profesora nadzwyczajnego, w latach 1958–1960 pełnił funkcję dziekana Wydziału Pedagogicznego UW, a w latach 1961–1974 był kierownikiem Instytutu Pedagogiki. W roku 1962 należał do współzałożycieli International Society for Group Activity in Education, w której od 1984 roku pełnił funkcję honorowego przewodniczącego. W roku 1966 otrzymał tytuł profesora zwyczajnego UW.

Większość pracy badawczej związał z Uniwersytetem Warszawskim i Uniwersytetem Śląskim w Katowicach. Zajmował się procesem dydaktycznym oraz jego uwarunkowaniami, kształceniem wielostronnym, historią myśli pedagogicznej XIX i XX wieku, zagadnieniami związanymi z pedeutologią, problematyką organizacji badań pedagogicznych. W roku 1973 został członkiem rzeczywistym PAN, a w latach 1974–1984 był przewodniczącym Polskiego Komitetu Nauk Pedagogicznych. Był współpracownikiem UNESCO, honorowym członkiem Polskiego Towarzystwa Badania Gier. Został wyróżniony godnością doktora honoris causa: Wyższej Szkoły Pedagogicznej im. Komisji Edukacji Narodowej (1980; od 2023 Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej) w Krakowie, Technische Universität Braunschweing (1996) i Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach (2006). Posiadał godność honorowego przewodniczącego Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego (1993), honorowego przewodniczącego International Society for Group Activity in Education (1985), honorowego przewodniczącego Krajowej Rady Postępu Pedagogicznego (1984), honorowego przewodniczącego Polskiego Stowarzyszenia Nauczycieli Twórczych (2004)^[3]^[4]^[5].

Wincenty Okoń był autorem teorii kształcenia wielostronnego, w myśl której w nauczaniu należy uwzględniać stronę teoretyczną, praktyczną i emocjonalną nauczania, a nie jedynie teoretyczną.

Jego żoną była pedagog i psycholog Barbara Wilgocka-Okoń.

Zmarł w Warszawie, pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 5-5-9)^[6].

Prace pedagogiczne

Proces nauczania – 1954
U podstaw problemowego uczenia się – 1964
Zarys dydaktyki ogólnej – 1968
Kształcenie nauczycieli w Polsce – stan i kierunki przebudowy
Słownik pedagogiczny – 1974
Nauczanie problemowe we współczesnej szkole – 1987
Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej – 1983
Zabawa a rzeczywistość – 1987
Wizerunki sławnych pedagogów – 1993

Ordery i odznaczenia

Order Sztandaru Pracy II klasy (1964)^[7]
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
Medal 10-lecia Polski Ludowej (19 stycznia 1955)^[8]
Medal Komisji Edukacji Narodowej
Odznaka tytułu honorowego „Zasłużony Nauczyciel Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej”

Źródło^[9].

Przypisy

↑ Nekrolog. [dostęp 2011-10-20].
↑ Okoń Wincenty, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2023-09-12] .
↑ ^a ^b ^c Piotr Kowolik. Profesor Wincenty Okoń (1914–2011) – Pedagog, Uczony, Mistrz. Nestor Polskich Humanistów. „Nauczyciel i Szkoła”. Nr 2 (54), s. 307–311, 2013. Mysłowice: Wydawnictwo Górnośląskiej Wyższej Szkoły Pedagogicznej im. Kardynała Augusta Hlonda. ISSN 1426-9899. [dostęp 2024-03-25].
↑ ^a ^b ^c Anna i Maciej Górscy. Wspomnienie o profesorze Wincentym Okoniu. „Gazeta SGH”, s. 14–15. Szkoła Główna Handlowa w Warszawie. ISSN 1644-2237.
↑ Doktorzy honoris causa Uniwersytetu Śląskiego. [dostęp 2011-02-21].
↑ Cmentarz Stare Powązki: WINCENTY OKOŃ, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-01-31] .
↑ Lista odznaczonych [w:] „Trybuna Robotnicza”, nr 170, 20 lipca 1964, s. 2.
↑ M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/201 - na wniosek Ministra Szkolnictwa Wyższego.
↑ Kto jest kim w Polsce 1989, Wydawnictwo Interpress, Warszawa 1989, s. 935.