Wierzchosława Ludmiła (ur. przed 1152, zm. zap. 1223) – księżniczka wielkopolska i księżna lotaryńska z dynastii Piastów. Córka księcia wielkopolskiego i zwierzchniego księcia Polski Mieszka III Starego i prawdopodobnie jego pierwszej żony Elżbiety, królewny węgierskiej.
Życiorys
Około 1166 została wydana za hrabiego Bitsch, Fryderyka I Lotaryńskiego, syna księcia Lotaryngii Mateusza I Lotaryńskiego. Jej ojciec, Mieszko III Stary, poprzez to małżeństwo chciał pozyskać książąt z zachodniej części Świętego Cesarstwa Rzymskiego.
Wierzchosława Ludmiła Wielkopolska stała za nawiązaniem kontaktów artystycznych francuskich przedstawicieli sztuki z Polską. Dzięki jej staraniom ok. 1180 na dwór jej ojca przybyli nadmozańscy artyści, którzy wykonali Drzwi Gnieźnieńskie. W 1205 została księżną Lotaryngii po tym, jak Fryderyk I Lotaryński przejął władzę po śmierci brata, Szymona II Lotaryńskiego. Jednak nie dane mu było długo panować, gdyż zmarł rok później.
Potomstwo
Z małżeństwa Wierzchosławy Ludmiły i Fryderyka I Lotaryńskiego pochodziło dziewięcioro dzieci:
- Fryderyk II (ur. ?, zm. 1213) – książę Lotaryngii w latach 1206–1213,
- Teodoryk Diabeł (ur. ?, zm. ?) – pan na Autigny, który pozostawił potomstwo znane jako linia baronów Deuilly, margrabiów Trichateau i margrabiów na Chastelet d'Autigny (linia męska wymarła w XVIII wieku),
- Henryk (ur. ?, zm. p. 1261) – pan de Bayon (jego potomstwo męskie wymarło w następnym stuleciu),
- Filip (ur. ?, zm. 1243) – pan na Gebweilerze, który zmarł bezpotomny,
- Mateusz (ur. 1170, zm. 1217) – biskup Toul,
- Agata (ur. ?, zm. 1242) – opatka w Remiremont,
- Judyta (ur. ok. 1171, zm. po III 1224) – żona Henryka II, hrabiego Salm,
- Jadwiga (ur. ?, zm. 1228) – żona Jerzego, hrabiego na Zweibrücken,
- Kunegunda (ur. ?, zm. 1214) – żona Walrama IV, hrabiego Luksemburga i Limburg-Arlon, która pozostawiła liczne potomstwo.
Genealogia
|
|
Fryderyk I Lotaryński
ur. p. 1152
zm. 7 IV 1206
OO ok. 1166
|
Wierzchosława Ludmiła
ur. p. 1153
zm. zap. 1223
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Fryderyk II Lotaryński
ur. ?
zm. 10 X 1213
|
Teodoryk Diabeł
ur. ?
zm. ?
|
Henryk Lombardzki
ur. ?
zm. p. 1261
|
Filip Lotaryński
ur. ?
zm. 1243
|
Mateusz Lotaryński
ur. 1170
zm. 1217
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Agata Lotaryńska
ur. ?
zm. 1242
|
Judyta Lotaryńska
ur. ok. 1171
zm. po III 1224
|
Jadwiga Lotaryńska
ur. ?
zm. 1228
|
Kunegunda Lotaryńska
ur. ?
zm. 1214
|
|
? – Nie jest pewne, czy Wierzchosława Ludmiła była córką Mieszka III Starego z pierwszego małżeństwa z Elżbietą węgierską. Możliwe, że jej matką była druga żona księcia – księżniczka ruska Eudoksja. W zakresie filiacji Elżbiety węgierskiej badacze nie są zgodni. Obok hipotezy o byciu córką Stefana II (K. Jasiński) istnieją poglądy o jej pochodzeniu ze związków Almosa (O. Balzer) i Beli II (A. Małecki). Zob. K. Jasiński, Rodowód pierwszych Piastów, Poznań 2004, ss. 235–240.
Opracowanie na podstawie: K. Jasiński, Rodowód pierwszych Piastów, Poznań 2004; K. Ożóg, S. Szczur (red.), Piastowie. Leksykon biograficzny, Kraków 1999; Arpad family (ang.), genealogy.euweb.cz, [dostęp 2011-09-30], The House of Lorraine (ang.), genealogy.euweb.cz, [dostęp 2011-09-20].
Bibliografia
- K. Ożóg, Wierzchosława Ludmiła, [w:] K. Ożóg, S. Szczur (red.), Piastowie. Leksykon biograficzny, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1999, ISBN 83-08-02829-2, s. 118.
- The House of Lorraine (ang.), genealogy.euweb.cz, [dostęp 2011-09-20].
