Wiązowate (Ulmaceae Mirb.) – rodzina roślin zaliczana do rzędu różowców (Rosales). Obejmuje 7 rodzajów z 56 gatunkami[2][3]. Należą tu rośliny drzewiaste występujące głównie w strefie umiarkowanej półkuli północnej, poza tym obecne na wszystkich kontynentach w strefie międzyzwrotnikowej[2]. We florze Polski występują jako rodzime tylko trzy gatunki reprezentujące rodzaj wiąz (Ulmus)[4].
Rośliny z tej rodziny są ważnym źródłem surowca drzewnego, wykorzystywane są jako włóknodajne i ozdobne[5].
Drzewa o pędach rozgałęziających się sympodialnie (pąk szczytowy jest odrzucany i wzrost kontynuowany jest przez pąk boczny)[2]. Rośliny pozbawione są rurek mlecznych, ale często zawierają kanały lub komórki wydzielające śluz roślinny[5].
Zrzucane przed zimą[2]. Ułożone skrętolegle, często dwurzędowo, z przylistkami. Blaszki pojedyncze, w nasadzie często asymetryczne, z piłkowanymi brzegami, z żyłkami przewodzącymi sięgającymi końców ząbków[5].
Obupłciowe i jednopłciowe, wyrastające pojedynczo lub skupione w pęczki, wierzchotki i grona. Drobne i wiatropylne. Zwykle 5-krotne, z 5 (czasem inna liczba od 2 do 9) listkami okwiat u wyrastającymi spiralnie, czasem zrośniętymi. Pręcików taka sama liczba jak listków okwiatu. Zalążnia górna, pojedyncza, rozwijająca się z dwóch lub trzech owocolistków, z pojedynczymi zalążkami w komorach[2][5].
W tradycyjnym ujęciu rodzina była dzielona na dwie podrodziny Ulmoideae i Celtidoideae, czasem podnoszone do rangi osobnych rodzin Ulmaceae i Celtidoideae. Pierwsze różnią się m.in. suchymi owocami i liczbą chromosomów wynoszącą 28, podczas gdy u drugich owocem są pestkowce, a liczba chromosomów wynosi 20, 30 i 40[6]. Niezależnie od ujęcia cała grupa sytuowana była albo w rzędzie pokrzywowcówUrticales[6], albo szerzej ujmowanych różowcówRosales[2]. Zastosowanie metod molekularnych pozwoliło potwierdzić bliską relację z rodzinami tworzącymi rząd pokrzywowców (konopiowateCannabaceae, morwowateMoraceae i pokrzywowateUrticaceae), w stosunku do których wiązowate zajmują pozycję bazalną[2]. Powiązania i podział rodzajów między tymi rodzinami zmieniał się w zależności od danych jakimi dysponowali systematycy. Badania filogenetyczne bazujące na analizie chloroplastowego DNA oraz sekwencjonowaniu DNA, ujawniły bliższą relację Celtidoideae z konopiowatymi i współcześnie (np. w systemach APG) do konopiowatych włączana jest ta grupa rodzajów (m.in. Trema, Pteroceltis i wiązowiecCeltis)[2]. W efekcie współcześnie do wiązowatych zalicza się zamiast kilkunastu rodzajów[7] – 7 rodzajów z 56 gatunkami, z czego większość należy do rodzaju wiązUlmus[2][3].
↑Michael A.M.A.RuggieroMichael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20](ang.).
