Wapnisko

Państwo	Polska
Pasmo	Sudety Masyw Śnieżnika Krowiarki
Wysokość	799[1] m n.p.m.
Położenie na mapie Sudetów Wapnisko
50°17′24″N 16°49′21″E/50,290000 16,822500

Zobacz w indeksie Słownika geograficznego Królestwa Polskiego hasło Wapnisko

Wapnisko (niem. Kalkberg) – wzniesienie 799 m n.p.m. w południowo-zachodniej Polsce, w Sudetach Wschodnich, w Krowiarkach (Masyw Śnieżnika).

Wzniesienie położone w Sudetach Wschodnich, w północno-zachodniej części Masywu Śnieżnika, na północno-zachodnim rozrogu odchodzącym od Śnieżnika, w południowo-wschodniej części Krowiarek, około 5 km na zachód od miejscowości Stronie Śląskie w pobliżu nieistniejącej wsi Rogóżka^[1]. Wznosi się w północno-wschodniej części Krowiarek, położonych na północno-zachodnim grzbiecie, odchodzącym od rozrogu Śnieżnika^[1]. Po południowo-wschodniej stronie góry położona jest Przełęcz pod Chłopkiem^[1].

Jedno z większych wzniesień w paśmie Krowiarek, w kształcie kopca, o dość stromym zboczu południowym i północnym i łagodniejszym zboczu wschodnim i zachodnim z wyraźnie podkreśloną częścią szczytową^[1]. Od Wapniska odchodzi ku północy boczny grzbiet z kulminacją Karczmiska. Na południowo-zachodnim stoku góry znajdują się wyrobisko po nieczynnym kamieniołomie wapienia, na ścianie wyrobiska kamieniołomu znajduje się otwór do Jaskini na Ścianie (początkowo zwanej Jaskinią Załom)^[1]. Pod koniec lat 90. XX w. z powodu odkrycia jaskini, całkowicie zaprzestano eksploatacji złoża marmuru^[1]. W pobliżu dobrze zachowana, ciekawa budowla poniemieckiego wapiennika.

Wzniesienia o zróżnicowanej budowie geologicznej, zbudowane ze skał metamorficznych należących do metamorfiku Lądka i Śnieżnika, marmurów (dolomitów krystalicznych i wapieni krystalicznych) serii strońskiej^[1].

Wzniesienie w części szczytowej oraz zbocze zachodnie i wschodnie porasta las mieszany regla dolnego, zbocze południowe poniżej poziomu 720 m n.p.m. i częściowo zbocze północne po zachodniej stronie jest bezleśne.

4 listopada 1885 r. robotami eksploatacyjnymi, w złożu marmuru odkryto szczelinę krasową stanowiącą Jaskinię w Rogóżce, którą wówczas nazwano Wolmsdorferhöhle^[1]. Według zapisów z tamtego okresu łączna długość chodników jaskini wynosiła ok. 350 m. W 1947 r. wznowiono eksploatację złoża, co doprowadziło do całkowitego zlikwidowania jaskini^[1]. W 1962 r. jaskinia robotami strzałowymi została odstrzelona. Dnia 21 kwietnia 1985 r. w ścianie kamieniołomu, 41 m nad spągiem wyrobiska odkryto otwór jaskini krasowej, którą nazwano Jaskinią Załom (obecnie nosi nazwę Jaskinia na Ścianie)^[1]. Prawdopodobnie jaskinia tworzyła jeden system z Jaskinią w Rogóżce.

• Słownik geografii turystycznej Sudetów. Marek Staffa (redakcja). T. 16: Masyw Śnieżnika i Góry Bialskie. Warszawa: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, 1993, ISBN 83-7005-341-6
• Masyw Śnieżnika, Góry Bialskie, Góry Złote, Krowiarki. Skala 1:40000. Jelenia Góra: Wydawnictwo Turystyczne Plan, 2005. ISBN 83-911777-1-8