Walerian Bogusławski

major dyplomowany kawalerii
Pełne imię i nazwisko	Walerian Tadeusz Bogusławski
Data i miejsce urodzenia	15 grudnia 1895 Warszawa
Data i miejsce śmierci	w kwietniu 1940 Katyń
Przebieg służby
Lata służby	1914–1940
Siły zbrojne	Armia Imperium Rosyjskiego Wojsko Polskie
Jednostki	24 Pułk Ułanów
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa kampania wrześniowa
Odznaczenia

Walerian Tadeusz Bogusławski h. Ślepowron (ur. 15 grudnia 1895 w Warszawie, zm. w kwietniu 1940 w Katyniu) – major dyplomowany kawalerii Wojska Polskiego, inżynier^[1], ofiara zbrodni katyńskiej.

Zobacz wiadomość w serwisie Wikinews pt. 2007-11-09: Pierwszy dzień uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”

Syn Tadeusza i Marii z Rzewuskich^[2]. Absolwent Gimnazjum im. Konopczyńskiego w Warszawie (matura w 1912) i Wydziału Rolnego Wyższej Szkoły Gospodarstwa Wiejskiego (1914), uzyskał dyplom inżyniera.

Powołany do armii rosyjskiej, brał udział w I wojnie światowej^[1]. Dowodził plutonem i zwiadem konnym. W 1916 wstąpił do Akademii Wojskowej Prawniczej. Od sierpnia 1917 w I Korpusie Polskim jako dowódca zwiadowców konnych. 12 listopada 1917 awansował do stopnia podporucznika^[3]. Po zakończeniu I wojny wstąpił do Wojska Polskiego. Wcielony do 7 Pułku Ułanów Lubelskich. W trakcie organizacji pułku tworzył pluton łączności^[4], a następnie przeniesiony w 1920 na funkcję adiutanta 201 Pułku Szwoleżerów. Brał udział w wojnie 1920. 10 października 1920 został ranny.

Po zakończeniu działań wojennych służył w 3 Pułku Szwoleżerów (był w 1923, 1924, 1928) w stopniu rotmistrza (ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 320 lokatą w korpusie oficerów jazdy)^[5]. Pełnił funkcję komendanta garnizonu w Wołkowysku. Ukończył kurs w Centrum Wyszkolenia Kawalerii w Grudziądzu. 2 kwietnia 1929 został mianowany majorem ze starszeństwem z 1 stycznia 1929 i 13. lokatą w korpusie oficerów kawalerii^[6]. W lipcu tego roku został przesunięty na stanowisko kwatermistrza^[7]. W marcu 1930 został przeniesiony na stanowisko szefa taborów przy 9 Dywizji Piechoty w Siedlcach^[8][9]. Z dniem 5 stycznia 1931, po odbyciu praktyki w 15 Pułku Artylerii Polowej w Bydgoszczy i 59 Pułku Piechoty w Inowrocławiu oraz ukończeniu Kursu próbnego przy Wyższej Szkole Wojennej, został powołany do Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie na dwuletni kurs 1930/32^[10][11]. Z dniem 1 listopada 1932, po ukończeniu kursu i otrzymaniu dyplomu naukowego oficera dyplomowanego, został przeniesiony do Dowództwa Okręgu Korpusu Nr X w Przemyślu^[12] na stanowisko szefa Referatu Materiałowego i Wydziału Mobilizacyjnego^[3]. W październiku 1935 został przeniesiony do Sztabu Głównego na stanowisko delegata przy Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych w Warszawie. W marcu 1939 pełnił służbę w 24 Pułku Ułanów w Kraśniku na stanowisku dublera I zastępcy dowódcy pułku^[13].

W czasie kampanii wrześniowej 1939, w nieznanych okolicznościach, wzięty do niewoli przez Sowietów i osadzony w obozie jenieckim w Kozielsku^[2]. Między 11 a 12 kwietnia 1940 przekazany do dyspozycji naczelnika smoleńskiego obwodu NKWD – lista wywózkowa 022/3 z 9 kwietnia 1940^[2]. Został zamordowany między 13 a 14 kwietnia 1940 przez funkcjonariuszy NKWD w Lesie Katyńskim^[14] i tam pogrzebany w bezimiennej mogile zbiorowej, gdzie od 28 lipca 2000 mieści się oficjalnie Polski Cmentarz Wojenny w Katyniu^[15][16]. W miejscu tym prowadzone były ekshumacje i prace archeologiczne^[17][18], jednak nie został zidentyfikowany podczas ekshumacji prowadzonej przez Niemców w 1943^[19] (przypuszczalna pozycja na liście AM 1249^[20][14] oraz liście Komisji Technicznej PCK 01249^[21]). Krewni do 1958 poszukiwali informacji przez Biuro Informacji i Badań Polskiego Czerwonego Krzyża w Warszawie^[22].

Walerian Bogusławski był żonaty z Wandą z Kuleszów, z którą miał dwóch synów^[2].

• Krzyż Walecznych (trzykrotnie)^[2]
• Złoty Krzyż Zasługi (17 marca 1930)^[23]
• Medal Niepodległości (17 września 1932)^[24]
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921^[14]
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości^[25]
• Krzyż Kampanii Wrześniowej – pośmiertnie 1 stycznia 1986^[26]
• Kawaler Orderu Legii Honorowej (Francja, 1922)^[27]
• Medal Międzysojuszniczy „Médaille Interalliée”^[25]

• 5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień podpułkownika^[28][29][30]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”^[31][32][33].
• Tablica na Cmentarzu Powązkowskim^[34].
• 14 kwietnia 2010, w ramach akcji „Katyń... pamiętamy” / „Katyń... Ocalić od zapomnienia”, staraniem Starostwa Powiatowego w Łasku i Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych nr 2 w Łasku, został posadzony Dąb Pamięci^[35][36], honorujący Waleriana Bogusławskiego.

• jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
• obozy NKWD dla jeńców polskich
• ofiary zbrodni katyńskiej – zamordowani w Katyniu

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2021-01-07].
• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik oficerów kawalerii. Warszawa: Nakładem „Przeglądu Kawaleryjskiego”, 1930.
• Убиты в Катыни. Книга Памяти польских военнопленных – узников Козельского лагеря НКВД, расстрелянных по решению политбюро ЦК ВКП(б) от 5 марта 1940 года. Лариса Еремина (red.). Москва: Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья», 2015. ISBN 978-5-78700-123-5.
• Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
• Adam Winiarz: Lubelska lista katyńska: księga pamięci Lubelskiej Rodziny Katyńskiej. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 1997. ISBN 978-83-227-0928-3.