Waldemar Fydrych

Waldemar Fydrych
Major
Ilustracja
Waldemar Fydrych w Łodzi podczas wmurowania kamienia węgielnego pod pomnik Pomarańczowej Alternatywy
Data i miejsce urodzenia

8 kwietnia 1953
Toruń

Zawód, zajęcie

happener, artysta, pisarz

Narodowość

polska

Tytuł naukowy

doktor nauki o sztukach pięknych

Alma Mater

Uniwersytet Wrocławski

Stanowisko

lider Pomarańczowej Alternatywy

Odznaczenia
Odznaka Honorowa Wrocławia
Strona internetowa
Agnieszka Couderq-Kubas i Waldemar Fydrych, 2010

Waldemar Andrzej Fydrych[1], ps. „Major” (ur. 8 kwietnia 1953 w Toruniu) – polski artysta, happener, lider Pomarańczowej Alternatywy, autor książek.

Działalność

Waldemar Fydrych wychował się w Toruniu. Studiował historię (dyplom 1980) i historię sztuki (dyplom 1987) we Wrocławiu[2], gdzie był jednym z inicjatorów i przywódcą happenerskiego ruchu Pomarańczowa Alternatywa. Jest znany głównie dzięki tej działalności w latach 80. W tym czasie używał żartobliwego tytułu komendanta Twierdzy Wrocław. Za swoją działalność kierowana przez niego wrocławska Pomarańczowa Alternatywa w grudniu 1988 została nagrodzona przez polskiego reżysera Andrzeja Wajdę. Nagrodę „Popiół i Diament”, w obecności m.in. Jacka Kuronia, Bronisława Geremka, Witolda Lutosławskiego i innych, odebrała delegacja PA (m.in. Waldemar Fydrych oraz Hanka i Zdzicho – Hanna i Dariusz Duszyńscy – z grupy „Rodzinka”).

Happeningi organizowane i współorganizowane przez Waldemara Fydrycha

Precz z upałami
Happening „Precz z (U)pałami” w lipcu 1987. Na zdjęciu m.in. Adam Lipiński i Józef Pinior.
Major w Barze Agata, Gorzów Wlkp w grudniu 2001
Gorzów Wielkopolski, 13.12.2001. Wieczór autorski Waldemara Fydrycha w barze mlecznym „Agata” w ramach happeningu grupy Wesołe Miasteczko (Teatr Kreatury)
Tył okładki publikacji "Surrealism - 50 works of art you should know" autorstwa Brada Fingera, wydanej przez Prestel Publishing w 2013 r.
Tył okładki publikacji "Surrealism - 50 works of art you should know" autorstwa Brada Fingera, wydanej przez Prestel Publishing w 2013 r.

Happeningi do 1990 roku

Happeningi po 1990 roku

W wyborach parlamentarnych w 1989 Waldemar Fydrych kandydował do Senatu. Zdobył 8879 głosów (1,85%), co nie wystarczyło do uzyskania mandatu. Wkrótce potem wyjechał do Paryża. Pracował tam dorywczo, między innymi jako malarz pokojowy.

W 1999 wrócił do Wrocławia, inspirując w 2000 powstanie efemerycznego Frontu Południowo-Zachodniego[3], mającym być w założeniu kontynuacją Ruchu Pomarańczowej Alternatywy[3]. Po zrealizowanych w 2001 paru akcjach-happeningach[3] o ograniczonym zasięgu, zawierających akcenty skierowane przeciw władzom miasta Wrocławia, inicjatywa została porzucona i zaniechana[4].

W 2002 kandydował na fotel prezydenta Warszawy. Otrzymał 2088 głosów (0,39%). W grudniu 2004 wraz z grupą studentów odwiedził Ukrainę, w ramach wspierania pomarańczowej rewolucji.

W wyborach samorządowych w 2006 kandydował na prezydenta miasta Warszawy jako szef Komitetu Wyborczego Gamonie i Krasnoludki. Uzyskał 2914 głosów (0,41%), uzyskując szósty wynik spośród dziesięciu kandydatów. W wyborach samorządowych w 2010 ponownie ubiegał się o prezydenturę Warszawy z ramienia tego samego komitetu. Uzyskał 4952 głosy (0,77%), zajmując siódme miejsce spośród jedenastu kandydatów[1].

W 2012 na Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie obronił pracę doktorską pt. „Happening jako operacja integrująca, uzdrawiająca, transformująca sztukę i rzeczywistość” pod promotorstwem prof. Stanisława Wieczorka[5].

Waldemar Fydrych jest autorem czterech książek i libretta do opery „Don Generał”, zrealizowanej przez Teatr Polskiego Radia w reżyserii Pawła Sali i z muzyką Marcina Krzyżanowskiego[6]. Jest także malarzem, tworzącym charakterystyczne prace z wizerunkami krasnoludków. Członek Stowarzyszenia Wolnego Słowa. Jego książka „Żywoty Mężów Pomarańczowych” w lipcu 2014 została wydana przez londyńskie wydawnictwo Minor Compositions w języku angielskim, ze słowem wstępnym duetu aktywistów The Yes Men oraz amerykańskiej dziennikarki Anne Applebaum.

W 2013, w książce „Surrealism – 50 Works of Art You Should Know” autorstwa Brada Fingera, wydanej przez Prestel Publishing, został uznany za jednego z wybitnych przedstawicieli surrealizmu w historii tego nurtu obok takich twórców jak m.in. Picasso, Dali, Duchamp i Artaud[7].

Odznaczenia

W 2022 roku został odznaczony Brązową Odznaką Honorową Wrocławia[8].

Książki

  • Hokus pokus, czyli Pomarańczowa Alternatywa – 1989 (wraz z Bogdanem Doboszem)
  • Żywoty Mężów Pomarańczowych – 2001 (ISBN 83-916258-0-X)
  • Krasnoludki i gamonie – 2006
  • Major – 2013

Przypisy

  1. a b Wybory Samorządowe 2010 – Geografia wyborcza – Województwo mazowieckie – miasto st. Warszawa [online], wybory2010.pkw.gov.pl [dostęp 2019-05-21].
  2. Encyklopedia Wrocławia. Jan Harasimowicz (red.). Wyd. III. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 2006, s. 219.
  3. a b c Anna Grażyna Kister, Joanna Dardzińska: Waldemar Fydrych. [w:] Encyklopedia Solidarności, tom II [on-line]. www.encyklopedia-solidarnosci.pl. [dostęp 2014-03-04]. (pol.).
  4. Marcin Bartyzel: Głosując na nas, głosujesz na gamoni. [w:] SPOŁECZEŃSTWO [on-line]. www.lead.pl – Magazyn LEAD.PL, Marcin Bartyze. [dostęp 2014-03-04]. (pol.).
  5. Dr Waldemar Fydrych, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2019-05-21].
  6. Encyklopedia, Polskie Radio. Premiera opery "Don Generał" [online], Encyklopedia teatru polskiego [dostęp 2021-05-12] (pol.).
  7. Wyborcza.pl [online], wroclaw.wyborcza.pl [dostęp 2021-05-12].
  8. Odznaka Honorowa Wrocławia - Wrocław z wdzięcznością "Wratislavia Grato Animo" [online], bip.um.wroc.pl [dostęp 2022-12-16].

Literatura

  • Wszyscy proletariusze bądźcie piękni! Pomarańczowa Alternatywa w dokumentach aparatu represji PRL (1987-1989), wstęp, wybór i oprac. Joanna Dardzińska, Krzysztof Dolata, Wrocław 2011.
  • Małgorzata Skotnicka, Waldemar Fydrych Major – lider Pomarańczowej Alternatywy, [w:] „Wiadomości Historyczne z Wiedzą o Społeczeństwie”, nr 5, 2012, s. 19–25.

Linki zewnętrzne