Wacław Jurek
Wacław Jurek (ur. 13 września 1896 w Krępie, zm. 4 września 1971 w Grudziądzu) – chorąży pilot Wojska Polskiego, żołnierz Armii Cesarstwa Niemieckiego podczas I wojny światowej, uczestnik powstania wielkopolskiego i wojny polsko-bolszewickiej, kawaler Orderu Virtuti Militari. W czasie II wojny światowej był więźniem KL Stuthoff. ŻyciorysSyn Ignacego i Konstancji z Czekalskich, miał dziewięcioro rodzeństwa. Po ukończeniu sześcioklasowej szkoły ludowej rozpoczął trzyletnią praktykę ślusarską, a od 1914 roku rozpoczął pracę jako pomocnika ślusarza. Dalszą naukę przewał mu wybuch I wojny światowej. 1 października 1915 roku został powołany do odbycia służby w armii cesarskiej, otrzymał przydział do niemieckiego lotnictwa wojskowego[1]. Jako mechanik służył początkowo w szkole lotniczej w Ławicy, w maju 1916 roku został przydzielony do szkoły we Freiburgu, gdzie służył do 1 maja 1917 roku[2], a następnie do Paderborn[3]. W Berlinie na lotnisku Johannisthal ukończył kurs stabilizacji samolotów w wytwórni lotniczej „Albatroswerke", kurs mechaników lotniczych w fabryce silników Mercedes-Daimler w Stuttgarcie, wulkanizacji opon w fabryce Continental w Hanowerze[4]. W momencie kapitulacji Niemiec stacjonował na lotnisku Ławica[5]. W listopadzie 1918 roku zdezerterował z armii niemieckiej i od 14 listopada 1918 roku służył w I Batalionie Pogranicznym Wielkopolskim w Kaliszu, a następnie w Szczypiornie. Brał udział w walkach o Skalmierzyce, Ostrów Wielkopolski, Krotoszyn oraz w walkach pozycyjnych pod Zdunami[6]. 21 stycznia 1919 roku został skierowany do Szkoły Pilotów na Stacji Lotniczej Ławica, po jej ukończeniu kontynuował szkolenie w Wyższej Szkole Pilotów. 10 sierpnia 1920 roku został przydzielony do 8. eskadry wywiadowczej[7] i w składzie tej jednostki brał udział w walkach podczas wojny polsko-bolszewickiej[8]. W okresie od 4 do 12 września w rejonie Hrubieszowa i Włodzimierza Wołyńskiego atakował z niskiego pułapu kawalerię nieprzyjaciela. Łącznie w sierpniu i we wrześniu wykonał 14 lotów bojowych podczas których wyróżnił się dużą odwagą[9]. 17 września, podczas trzeciego lotu tego dnia atakował z niskiej wysokości oddziały Armii Czerwonej[10]. Jego samolot został zestrzelony ale on sam zdołał powrócić do macierzystej jednostki[11]. Na początku października brał udział w atakach na pociągi pancerne w rejonie Zwiahla, czym zmuszono je do wycofania się do Korostenia[12]. Po zakończeniu działań wojennych pozostał w Wojsku Polskim. Od 13 lipca 1922 roku służył w 1. pułku lotniczym w 12. eskadrze wywiadowczej i 13. eskadrze linowej. 1 grudnia 1926 roku został skierowany jako instruktor do Oficerskiej Szkoły Lotnictwa (OSL). 26 marca 1926 roku został przeniesiony z OSL do Lotniczej Szkoły Strzelania i Bombardowania (LSSiB), gdzie służył jako pilot w eskadrze ćwiczebnej[1]. W 1934 roku, po katastrofie lotniczej w LSSiB, został przeniesiony w stan spoczynku, ale zachował związki z lotnictwem, latał jako pilot sportowy[3]. Po wybuchu II wojny światowej zgłosił się do służby w 4.pułku lotniczego, od 5 września służył w oddziale lotniczym w Dęblinie. Po zakończeniu walk przedostał się do Grudziądza, gdzie pracował lotniczych zakładach remontowych. Jako były powstaniec wielkopolski został 22 lutego 1944 roku aresztowany i osadzony w obozie koncentracyjnym w Stutthof. Przeżył wojnę i był jednym z założycieli Aeroklubu Grudziądzkiego. Był instruktorem w Lisich Kątach, kierownikiem wyszkolenia w Cywilnej Szkole Pilotów i Mechaników w Ligocie Dolnej oraz kierownikiem Wyczynowej Szkoły Szybowcowej w Lisich Kątach[5]. Na fali komunistycznych represji został odsunięty od latania. W latach 50. pracował jako magazynier w cukrowni i w Technikum Budowy Maszyn Rolniczych. W 1957 powrócił do latania w Aeroklubie Grudziądzkim[4]. 1 marca 1958 roku rozpoczął pracę w Zarządzie Ruchu Lotniczego i Lotnisk Komunikacyjnych jako zawiadowca lotniska w Grudziądzu. Na emeryturę przeszedł 1 listopada 1963 roku, ale pozostał aktywnym członkiem Klubu Seniorów Lotnictwa. Zmarł 4 września 1971 roku w Grudziądzu, gdzie też został pochowany[1]. Ordery i odznaczeniaZa swą służbę w polskim lotnictwie otrzymał odznaczenia[13][1]:
Przypisy
Bibliografia
Information related to Wacław Jurek |